Biekorf. Jaargang 48

Mengelmaren

Hoe Rozeke de tooveresse zag!

Bij het lezen van ‘Tooveraars en Zwarte Katers’ hierboven bl. 13) komt mij een historietje te binnen, autentiek waar gebeurd.

M'n moeder was geboortig van 't Ruiseleeds Veld, en achter haar huis lag een kleine terp, door de menschen van 't ge huchte ‘den Berg’ genaamd.

Nabij dien ‘berg’ woonde ook Rozeke, dat getrouwd was en een heel nest jongens had. Nu Rozeke zat weer met een kleen kind dat geweldig lastig was. 't Leed voorzeker aan de ‘Koeke’ of ‘'t hertegespan’, maar daar was nu ne keer niets aan te doen, het kind wilde niet meê, en Rozeke wist er geen raad meê. Ten lange laatste kon het niet anders, of het kind was betooverd!

Rozeke trok naar de pastorij, en vertelde heel d'historie aan Mr de Pastoor. Deze loech ne keer, en hij zou wel n'en keer komen, en ook de tooveresse aanwijzen!

Nu, Mr de Pastoor trok er naartoe, hij bekeek het dutsje

[p. 95]

van een kind, las een weesgegroetje en gaf het een kruiske.

‘Rozeke, zei hij alzoo, breng n'en keer n'en emmer water.’

Rozeke deed wat er haar gevraagd was, en ‘kijk daar nu n'en keer in,’ zei Mr de Pastoor, ‘ge zult de tooveresse zien.’ Hij was immers overtuigd dat Rozeke haar evenbeeld zou zien in de weerspiegelinge van 't water. Maar ge zijt er wel meê! Nauwelijks had Rozeke in den emmer gekeken, of ze liep den berg op, in een echte kattekoleire, al schelden en verwijten dat hooren en zien verging!

Zij had immers in de weerspiegelinge van 't water den berg gezien, en boven erop stond de schoolmeester rustig zijn pijpken te rooken! Hij was dus de tooveraar, en niemand anders: Mr Pastoor had het gezeid!

Mr Pastoor had al de moeite van de wereld om Rozeke te overtuigen dat hij dat zoo niet bedoeld had, en dat de meester daar voor niets tusschen zat. Hij gaf Rozeke een zalige vermaning, en het kind een schoon kruiske, en 't kwam er deure ook!!

B.S.

't Zwijn in de hand krijgen.

Men was bezig den beerput uit te dragen. Een van de draagstokken was nogal dik. De werkman kerfde hem naar de greep van zijn hand. ‘Een goe' greep is half werk, zei hij, want anders zoudt ge u overgrijpen en dan krijgt ge 't zwijn in de hand.’

Hij wilde daarmee zeggen, dat er als een lamheid in de pezen kwam.

Gehoord te Nieupoort, doch uit den mond van een man wiens ouders nabij de Blauwe Sluis, over Oostende, hadden gewoond.

J.F.

Gewist.

- ‘Ja...! 'k ben geweest...’

- ‘Gewist is mandewerk,

Dubbel gewist is nog zoo sterk!’

Torhout.

L.V.A.

Kasteelbrood en Messerdjoenebrood.

Tot voor een veertigtal jaren kenden de Ardooienaren twee broodsoorten, nl. kasteelbrood en messerdjoenebrood.

Kasteelbrood was wit brood, dagelijks door een bakker aan het kasteel (der burggraven de Jonghe d'Ardoye) geleverd.

Messerdjoenebrood (Wvl. messeljoen: masteluin!) was het brood van den gewonen man. Maar 's Zondags kwam bij de ‘plaatsenaars’ ook kasteelbrood op tafel!

Ardooie.

L.V.A.

[p. 96]

Op den Driehoek liggen.

- Ja, 't en moet niet lange duren, of ge ligt op den Driehoek! Zoo zeggen de Ardooienaren: hun kerkhof is feitelijk ‘driehoekte’.

Ardooie.

L.V.A.

Krosseljons.

- Wat ga' je bakken? Gaan 't krosseljons zijn of appelbeignets?

Krosseljons, elders krostiljons (fr. croustillons) zijn simpele oliekoeken of ‘beignets zonder appels’.

L.F.

Een twijfelare.

- Is dat een bedde van één man?

- 't Is een twijfelare, gelijk da' me zegt.

Een twijfelare is een tamelijk smal bed, dat kan dienen voor twee man ‘voor twee dunne of als ze hulder dunne maken’. Anders in de winkels hoort ge dat noemen ‘een bedde van een man-en-half’.

Brugge.

V.S.

Beveren tegen Ardooie.

Ardooische piiten
De vlooien biiten,
De luizen kraken,
Ze kommen no Beveren ruze maken!

Beveren (Roeselare).

L.V.A.

Vondelingnamen. - De Onbekent's.

Betreffende den vondeling van het Veld, waarvan sprake hierboven (bl. 45) kan ik reeds verzekeren dat daar juist niets van is. De Schr. ‘liet zich dus gezeggen’. De ‘kommeeren’ hebben gezorgd voor de romantische details.

Theresia Onbekent werd te Ardooie geboren op 3 Febr. 1779. In dien tijd waren te Ardooie een twaalftal Onbekent's. Zoo deze naam een vondelingnaam is, dan moet zijn oorsprong een of twee generaties verder gezocht worden.

L.V.A.