Biekorf. Jaargang 45

Mengelmaren

Forestiers van Vlaanderen.

Op de vraag hierboven bl. 112 gesteld kan ik nu het volgende toevoegen:

Do Verhandeling van Majoor Loys is inderdaad de vertaling van een fransch opstel door den schrijver op de vermelde prijsvraag van de Société des Antiquaires de la Morinie ingezonden. Ziehier de juiste opgave van dit schriftje, dat een overdruk moet zijn uit de Gazette van Gent (1837), naar de ‘Voorrede’ laat vermoeden.

‘Verhandeling over de Forestiers van Vlaenderen, door den heer D.B.F. Loys, Ridder van het Legioen van Eer, Majoor der Nationale Belgische Gendarmerie. Gend, D.J. Vander Haeghen-Hulin, Onderstraet, n^o 18.’ z.d.

De Verhandeling zelf (met de aanhangsels) beslaat 24 bladzijden druks, 8^o formaat op smallen bladspiegel; titelblad en ‘Voorrede’ beslaan 6 ongenummerde bladzijden.

De eigenlijke Verhandeling over de Forestiers eindigt op bl. 16. Dan volgen twee aanhangsels over den ‘Oorsprong van het woord Vlaenderen’ en de ‘Grensbepaling van het oude Vlaenderen’ - en eindelijk nog een korte nota over het ‘Gezag der Forestiers’.

De Voorrede (gedateerd 1837) leert ons dat M. Loys zijn fransche verhandeling bij de Société des Antiquaires een dag te

[p. 167]

laat heeft ingediend. Toch werd zijn opstel op de vergadering der Maatschappij den 6 Maart 1835 voorgelezen. Men besloot zijn werk in het tweede deel der Mémoires (1834) te drukken en benoemde hem tot eere-lid van de Maatschappij. Is dit fransche opstel werkelijk in de Mémoires verschenen? M. Loys zelf bevestigt dit in zijn Voorrede niet, en ik kon het vermelde deel van de Mémoires niet bereiken.

In zijn Verhandeling tracht de schrijver te bewijzen dat de titel Forestier niet vreemd is aan onze geschiedenis; dat de oorsprong van deze waardigheid niets vernederends bevat - en daarom ontleedt hij ‘taalkundig’ het woord Forestier; dat het bestaan der Forestiers met de historische chronologie kan overeengebracht worden. Zijn betoog is gericht tegen De Bast: hij beroept zich op Despars (Handschrift), Sanderus en Vredius, alsook op een oorkonde bij Kluyt.

Sedert de Verhandeling van M. Loys werd er zeer veel over de Forestiers geschreven: daarvan geeft P. Allossery in zijn Boekenschouw I, n. 1671-1672 (Brugge, 1912; een uitstekend overzicht.

A.V.

Spotzeg over dorp en stee (Vgl. Biek. 1935, bl. 252).

De kwelspreuken, de zeispreuken en de spotzeg over dorp en stee zijn steeds onuitputbare bronnen, noodig tot de kennis van het volksgemoed.

Hier zijn er nog een paar uit het Land van Nevele. Ik hoorde ze dezer dagen van een man uit Vinkt, maar ze zijn ook gekend te Kanegem, W.Vl.:

Vinkt stinkt
Nevele blinkt
En Meigem is een roskot.

Vgl. Cornelissen, Ned. Volkshumor II, bl. 42.

Roskot. Verg. De Bo orsekot: (uitspraak ossekot, even als osbare bij N. Despars voor Orsbare, rosbaar). Een gebouw waarin molensteenen om graan te malen, of heiblokken om olie te slaan, bewogen worden, niet door zeilen die in den wind draaien maar door een peerd dat in eenen cirkel gedurig rondgaat; ook anders nog rossekot of peerdekot geheeten.

- Wanneer een vreemde jongen naar een der dorpen van de streek komt, roepen de inboorlingen:

Jongen

van Drongen

Met een eitje in zijn gat

Wat jongen is dat?

Vgl. Biekorf 1935, bl. 250.

G.P.B.

[p. 168]

Koopmanstale of Volks-Economie.

't Zijn al de groote woorden die ons doen vernesteld geraken in de simpelste dingen.

'n Uitspraak ontleend aan de tale van den veekoopman:

‘Te vele, geëten en te letter gescheten’

hoorde ik dezer dagen toepassen op geheel iets anders dan de hoornbeesten, namelijk op de jaarbalans van een nijverheidsgesticht.

De man wilde daarmee niets anders zeggen dan dat ‘de achtereenvolgende verbouwingen van de fabriek en het afschrijven van de verbouwingskosten wel in de opeenvolgende jaren tot delging waren gebracht in de boekhouding en dat de zaak op stevigen grondslag was gevestigd, maar dat daarom de onderneming nog tot geen winstuitkeering kon overgaan’.

Toen het lid van den Raad van Beheer met de geijkte ‘terminologie van den economist’ den aandeelhouders wilde aan 't verstand brengen hoe het kwam dat nog geen dividend kon worden uitgekeerd, wist ik al lang bescheed door mijnen zegsman-beheerder die mij den toestand van de fabriek met zes woorden in de oude koopmanstale dietsch had gemaakt.

Over groote Staatslieden.

Van 'n vrouwmensch uit Wakken over den politieken toestand in Europa: ‘Je moet toch eeuwig deugniet zijn en van den duvel bezeten om alzoo geheel de wereld in astrabantie te zetten!’

In den Bommeltrein.

Van 't zelfde vrouwmensch in den bommeltrein die zoo dikkels stille stond: ‘Kamielke slacht van den slachter. Hij klopt aan alle deuren’.

G.P.B.

Een dronkaard.

Van een dronkaard hoorde ik verleden week: hij is olieblind. (vgl. hierboven bl. 112).

B.

Ik ben stijf..., dat is sleteka worden! = oud worden, slete op het lijf gevoelen. Vlissegem.

A.V.W.