Biekorf. Jaargang 45

Een kamerspel te Ieper in 1594.

De Iepersche korenmeter Augustijn van Hernighem woonde op den Krake-zondag, 6 Maart 1594, een ‘camerspel’ bij, door een rondreizende troep gespeeld op het Schoehuys. In zijn dagboek⁽¹⁾ beschrijft hij nauwkeurig die vertooning, die zoo ‘vreemd was om zien’: nog nooit was er iets dergelijks in de stad vertoond geworden!

[6 Maart. 1594, Crake zondag.]

‘Myn heeren voocht ende schepenen hadden toe ghelaeten an eenighe vreemde gasten te camerspeelen naer dat myn heeren in huere ghemeene caemere ghezien hadden, te tooghen huerlieder conste voor de feeste⁽²⁾ tot drie oft vier daghen, ende twas hemlieden gheconsenteert te ontfanghen eenen stuvers van elck mensche, ende twas weert datmen tzelve zach alzoo yck schryfvere dat ghetuughe. Ende het ghynck op deze maniere:

Speelende op tschoo huus hadden ghemaect een maniere van eenen tooch ende daer stont een tafel wat tweers vanghende nederwaert ende twas al behanghen met tapyts ende de spacie van twee voeten daer was een net vooren ghespannen. Ende als zy ghynghen tooghen huerlieder speel, slootmen het locht buuten ende men onstack daer binnen viij. brandende kersen, daer was eenen speilman, zoo wasser een vrauwe die voort hieschs, zoo quamer een manneken van hout ghemaect zeer amoereus ghecleet dansends zeere licht

(1) Dagboek Hs. VII, bl. 213-215.

(2) De Ypermarkt. Zie Biekorf 1939, bl. 51.

[p. 139]

ende het haelde voor een joncvrau ende danste een gaillaerde⁽¹⁾ op die tafele binden nette, zoo tot vier mans ende vier vrauwen ende de lancde vande personnaigen waeren ontrent een vierendeel⁽²⁾. Ende als zy couranden⁽³⁾ ghedaenst hadden zaten zy nedere ende bleefven zittende acht persoonaigen. Daer naer zoo riep de vrauwe zittende buuten in fransoysche taele ‘compt ter eeren vande vrauwen ende jonckers ter jachte’ zoo quamer uut een jaghere ende maecte gheluut met een trompe, weder ingaende quam met twee honden al naer advenante vande persoonen inde leyse; zoo quamer uut een wilt vercken met twee jonghen ende daer was een ander mans persoone met een lampe brandende ende met een roer ende schoot wilt vercken doot ende nament op ende droughent wech. Daer naer ghynghen jaghen eenen hert ende indecalf ende dat was oock gheschooten. Daer naer quaemer een hoonse een playsante waghen met twee perden roerende huerlieder voeten, bleef voor de joncvrauwen stille staende ende de jonckers zetten de vrauwen op de waghen ende reden duere. Daer naer wasser een battailge van ruuters carmonseerde⁽⁴⁾ ende schooten menich pystollet af. Daer was oock een battaille van op tzee gallieren⁽⁵⁾ naer tleven, ende tlaeste zoo dedemen tvolck plaetse maken ende daer was fraey ghespronghen ende net ghedanst van een jonck man van xxvj. jaer, Daer was oock een meysken van zeven jaer oudt ende een knechtien van ghelycke oude die oock van ghelycke deden naer huerlieder macht twelcke ghenougelyck was om zien, ende daer naer een faerse ende men liet elcken gaen. Dit hebbe yck wyllen hier by memorie stellen dat noyt man in Yper derghelycke en zach want wat vreemps was om zien.’ A.V.

(1) Gaillarde: een Fransche, springdans in 3/4 maat, eischte groote behendigheid.

(2) Vierendeel: hier, het vierde deel van mausgrootte.

(3) Courante: eveneens een Fransche dans.

(4) fr. Escarmoucher.

(5) Galeien of galjoenen.