Biekorf. Jaargang 44

Boekennieuws

D^r L.M. van Werveke. Inventaris van het Archief van het Oud Regime van de stad Nieuwpoort. 1938, XVIII + 190 bl.

Nieuwpoort is de eenige frontstad, die, dank aan den H.Th. Dobbelaere, gemeentesecretaris, haar archief gered heeft onder den oorlog.

Het stadsbestuur heeft dan ook beslist dit archief te laten inventariseeren door een vakman, ten einde het beter ten dienste te stellen van de geschiedvorschers.

In een beknopte en leerrijke inleiding heeft de heer v. W. het verleden van de stad samengevat; eerst de vorming van de stad, daarna de bevoegdheid en de samenstelling van het vroegere stadsbestuur; het beheer en het sociale leven van de stad, en eindelijk de geschiedenis van het archief.

De inventaris telt 6.182 nummers. De archiefstukken over Nieuwpoort, die in een ander archief bewaard worden, staan er ook in vermeld.

De inventaris is ingedeeld in elf hoofdstukken, waarvan het tweede het belangrijkste is, daar het bestuur en de rechtsmacht van de stad er in behandeld worden, alsmede de geestelijkheid, de gilden en de ambachten. Andere hoofdstukken handelen over de archieven van den ontvanger, de schepenen, den griffier, de haven en de zeevaart, de familiën, de notarissen, de polders

[p. 143]

en wateringen, de kaarten en het archief van de Burgerlijke Godshuizen. Een uitgebreide tafel van eigennamen besluit dit verdienstelijk werk, dat een echt model is in zijn soort.

De stad Nieuwpoort is een van de weinige steden die een volledige gedrukte inventaris bezitten van geheel hun archief.

J.D.S.

K. de Flou. Woordenboek der Toponymie van Westelijk Vlaanderen. XVIII^e Deel. Brugge, 1938. 1314 col.

Eindelijk, 24 jaar na het eerste deel, is het laatste deel van dit reuzenwerk, waaraan K. d. Fl. 52 jaar gewerkt heeft, verschenen. Het bevat de plaatsnamen van Wijdauwstuk tot Zijweg, alsook de aanvullingen en de beschrijving der bronnen, voor zooveel deze laatste in de nalatenschap van K.d.F teruggevonden werden.

B.

H. Levecque. Herinneringen aan Nieuwpoort, met geschiedkundige nota's over Diksmuide, Ieper, Oostende en Veurne. Penteekeningen van den schrijver. Woord vooraf door M. Van Coppenolle. [Brugge], 1938, 44 bl., 19 ill.

Kunstenaar H. Levecque komt zooeven een boekje uit te geven, met herinneringen aan zijn vaderstad Nieuwpoort vóór den oorlog. Het werkje is opgeluisterd met talrijke onuitgegeven penteekeningen van den schrijver, die ons terugvoeren tot het leven van de oude Vlaamsche visschersstad vóór den oorlog, met haar oude hoekjes, haar kerk met tabernakel, oksaal, predikstoel, koorgestoelte en oude grafzerken, de hallen, de oude vuurtoren, de tempelierstoren, de oude godshuizen, het St. Janshospitaal en het stadhuis.

Twee hoofdstukken worden gewijd aan de folklore de oude ommegangreuzen met ‘Engeltje schud’ en de gilden.

Een stemmig boekje, waarin de kunstenaar, zonder iets nieuws te willen vertellen, uiting geeft aan de liefde voor zijn geboortegrond.

J.D.S.

C. Denorme. R. Dupont als geschiedschrijver van Nieuwpoort. Overdruk uit Sint-Bernardussschakel, 1938.

In een geest van oprechte vereering voor den verdienstelijken geschiedschrijver, wiens bijdragen over Nieuwpoort ten grooten deele in Biekorf verschenen, geeft Schr. een ontledend overzicht van zijn uitgegeven werk. Hoe spijtig dat die zoo grondig voorbereide ‘Geschiedenis van Nieuwpoort’ in den oorlog moest verloren gaan! Deze bladzijden laten ons levendig inzien wat wij verloren hebben en... wat wij van de zoo werkzame nieuwe geschiedschrijvers van Nieuwpoort mogen verwachten!

B.

[p. 144]

M. English. Passiedevotie in West-Vlaanderen. Eerste Deel. Brugge, Geloofsonderricht, 1938. 64 blz. met prenten = Fr. 4.

Iedereen die in 't onderwijs staat, voelt den nood aan kennis van eigen huis en eigen overlevering: is hij hierin thuis, dan spreekt vanzelf zijn hart mede en hij wekt het gemoed van leerlingen, toehoorders of luisteraars. De geest omvat eerst sterk en trouw datgene waarvoor het hart klopt.

Deze erkende waarheid en ervaring heeft den geleerden Schr. bewogen om zijn eigen éénigen rijkdom ‘als gesneden brood’ uit te deelen, om te beginnen op één gebied: de Passiedevotie. Hij behandelt hier de H. Bloedrelieken van Brugge, Voormezele en Gistel, en de H. Haarreliek van Kortrijk. De rijke inhoud is op uitstekende wijze aangeboden en doet ons verlangend uitzien naar de volgende deelen waarin de H. Doornen, de Kruisrelieken, de vereerde Kruisbeelden, het H. Graf, de Kruisweg en de Lijdende Christus hun beurt zullen krijgen.

V.