Biekorf. Jaargang 43

[p. 142]

Mengelmaren

Deken De Bo te Poperinge.

In de korte tijdspanne die De Bo te Poperinge doorbracht - hij was er maar gekomen om te sterven - heeft hij maar ééne berechting gedaan, namelijk die van Mijnheere De Puydt, die woonde in de Gasthuisstrate.

- Puydt, zei Deken De Bo, aan alles komt er een ende.

Mijnheere De Puydt ‘en viel niet slinks’, hij had entwat dat eigen is aan alle rasechte Poperingnaars - we zouden dat nu ‘humor’ noemen -, en antwoordde:

- 't Doedal, Mijnheere den Deken, an è worste zijnder twee.

- Puydt, zei Deken De Bo, zeg dat nog ne kee.

Zoo heb ik het vernomen uit den mond van Juffrouw Augusta De Puydt. dochter van wijlen Heer De Puydt.

Weet er een van de lezers van Biekorf soms wat meer te zeggen over dat ‘'t Doedal (spreek uit: 't doedol), dat hier de beteekenisse heeft van: distinguo?

D.V.

- De Bo vermeldt inderdaad de zegswijze 't Doet al als eigen Poperingsch: ‘het is volgens, het hangt af van de omstandigheden’ gebruikt als antwoord op een vraag. Hij verwijst echter naar een andere spelling: 't Houdt al hoe, met dezelfde beteekenis. Is die zegswijze tegenwoordig nog in leven?

Sint Corijn vereerd te Ieper.

Te Hooglede, Kortrijk en Brugge staat Sint Corijn (Quirinus; St. Kwelderen) nog genoeg gekend in de volksdevotie. Te Ieper is de vereering zoo goed als vergeten: aldus Biekorf 1933, bl. 350.

In de 16^e eeuw was Sint Corijn op de Sint-Niklaasparochie te Ieper sedert lang vereerd en gevierd met een ommegang; Sint Corijnsdag was een mesdag op die parochie. Dit vernemen we uit het dagboek van Augustijn Van Hernighem waar hij (in het vierde Deel van zijn oorspronkelijk Hs., blz. 54) aanteekent:

1585. ‘Op den laetsten dach van April zoo wast ghelyck mesdach in sinte Nicolaeys prochie, twas sinte Chooryns

[p. 143]

dach ende men drouch thelijck sacrament ront om de prochie naer oude coustume’.

‘April’ is hier voorzeker een verschrijving voor ‘Maart’; de 30 Maart is de gewone feestdag van St. Corijn.

Men merke op dat de schrijver de aloude gewoonte in zijn dagboek aanteekent omdat ze hersteld wordt na jarenlange onderbreking (alleszins sedert 1578!).

V.

De Langeweke voor Sinksen.

In de Jubileumuitgave van Guido Gezelle's volledige werken, Tijdkrans 2^de deel (1931) zegt E.H.J. De Cuyper in zijne breedere tekstcritische en verklarende aanteekeningen (blz. 250-251) dat: ‘de beteekenis van de Langeweke niet kon achterhaald worden’

In de Leiestreke wordt die Langeweke genoemd ‘de lange weke vóór Sinksen’, vermoedelijk omdat ze telkenjare tusschen twee ‘korte weken’ komt liggen, d.i. de weke van O.L.H. Hemelvaart en de weke na Sinksen die ingekort wordt door den tweeden Sinksendag.

'k En hadde 't niet belet, ware 't niet dat ik heden hoorde reppen: ‘daar 'n zijn van dezen keer zooveel zondagen niet; 't is de lange weke vóór Sinksen’.

Dit jaar valt de maandag van de Langeweke op 10 Mei, maar hij kan ook begin Juni vallen zooals blijkt uit de toegevoegde dagteekening op het handschrift van het gedicht: Renatus, Francisci namen (ib. blz. 70) dat in het Archief van Biekorf berust.

G.P.B.

Brugsche zotten.

Het opstel alhier 1936 bl. 215 brengt mij de historie te binnen uit den tijd van Maria Theresia.

Brugge vierde een primus van Leuven en boven de Gentpoorte hingen ze, om de Gentenaars te tergen, het volgend opschrift:

Gentenaers, ghy botte donders,
Komt naer Brugge, en ziet wat wonders.
Onder al die zotte liên
Zult ghy nog een Primus zien!

't Lot wilde dat Gent, eenige jaren later, ook een primus mocht vieren; en boven hun Brugsche Poorte namen de Gentenaars een weerwraak met de rijmen:

Komt, Brugsche zotten, Brugsche donders,
Komt, all' naer Gent en ziet wat wonders.
Want van de tachtig duizend liên
Is er geen éénen zot te zien!

N.E.

[p. 144]

Dominicus van Wedervelde? Een Vraag.

Weet er iemand bijzonderheden over Dominicus van Wedervelde of Weydervelde of Wedevelde enz...: een Brugsch beeldhouwer die rond 1888 in een huis der St. Annarei overleden is? Uit familie-overlevering meen ik te weten dat hij geholpen heeft aan het standbeeld van Simon Stevin, aan de herstelling en plaatsing van beelden in den voorgevel van 't stadhuis, en dat er in zekere kerk van Brugge beelden door hem geplaatst zijn.

K.S.

Zantekoorn.

- De pastor en is hier nog maar zes maanden, en hij kent alleman met top entuit. (Volledig, met alle bijzonderheden). Stalhille.

- Zwijg van Pier, 't is toch zoo ne kritser (Een die stokken in 't wiel steekt, tegenwerkt). Eernegem.

- Als Dora jong was, z'had de pieper: nu is z'er deure (Zij was pieperachtig, deerlijk). West-Rozebeke.

- Als hij goed gezaaid is, hij zal wel bovenkomen (Gezegd van iemand die men te vergeefs opzoekt). Brugge.

- Als Sanders zijn hofstedeken ging betalen, hij 'n had maar een klutske winkelgeld over van honderd duizend frank (Klein geld, dat noodig is voor 't huishouden, voor de winkelwaar). Eernegem.

- Die zulle 'n ligt niet waterpas, ik kan daar niet naar werken of 'k zou pitvloeren (Gezeid door een vloerlegger: een vloer met een put leggen). Loppem.

- 't Is altijd entwat met mij, 'k en heb maar een leven lijk ne roobaard (Ben ziekelijk en moet een kort einde verwachten). Dadizele.

- Hugo kan al goed klappen, maar hij kan nog goed met pappen smijten (Stamelen, hakkelen). Brugge.

- Wat is iemand voor den aap houden? Hem up en neere steken. Stalhille.

A.V.W.