Biekorf. Jaargang 42

Mengelmaren

Het Duinhuis te Westvleteren.

Of er nog iets van het oude Duinhuis aldaar bestaat? vroeg Biekorf 1934, bl. 5. Ik denk van neen. Langs de Vleterbeek ligt er wel een hofstede, maar die ligt te ver van ‘Ter Eecke’ af, om te kunnen het Duinhuis zijn, dat opeen geteekend plan (archief van het Brugsche Seminarie) aangeduid staat.

Een oude man, daarover ondervraagd, zei dat hij nog een hofstedeken geweten had op die plaats, die ongeveer moet overeenstemmen met dat plan.

A.H.

De Spinschool van Avelgem.

De spinschool in 1771 door Isabelle Rose Du Mortier te Avelgem gesticht (zie hierboven bl. 110) was jarenlang de eenige school van de parochie. Drie godvruchtige dochters, kwezels genaamd, leerden er de kinderen; zij waren door geen geloften gebonden; als eenig onderscheidingsteeken droegen zij platte cornetten.

Marie-Anna van Saceghem, weduwe van den heer dokter Ignatius Van Steenbrugge (geboortig van Kerkhove) begon in 1814 de stichting van het klooster. De drie kwezelkens zijn dan ‘met hunne leerlingen en met al wat zij hadden’ naar het nieuwe huis overgegaan; op den levensregel van het nieuwe

[p. 286]

huis (klooster) spraken zij geen geloften uit. De nieuwe zusters daarentegen verbonden zich aan den regel die den 2 September 1814 door den bisschop van Gent goedgekeurd was.

De gemeenschap groeide aan: er waren tien zusters in 1822, acht in 1825; zij droegen reeds in 1823 den naam ‘Zusters van St. Vincentius a Paulo’. In dit jaar vroegen zij aan de Nederlandsche regeering de erkenning van hunne gemeenschap als onderwijsinrichting. Goubau, de Directeur-Generaal voor de zaken van den R.K. Eeredienst, bracht een gunstig verslag uit over de aanvraag; toch werd de erkenning door koning Willem ‘in advies gehouden’. De school telde alsdan 45 betalende en 195 arme kinderen.(Volgens het werk van S. Stokman, De Religieuzen en de Onderwijspolitiek der Regeering... bl. 435. 's Gravenhage 1935).

V.K.

De Kat in den kelder kweeken.

Hierboven bl. 256 is die spreuk aangehaald. In de Leiestreke wordt die zelfde katte ‘in den kelder gemeesterd’? Meesteren beteekent hier blijkbaar: ‘domweg toegang verleenen tot den kelder’. Wat beteekent ‘in den kelder kweeken’?

G.B.

De katte in den kelder kweeken (De Bo), in de spende sluiten; anders nog: de katte bij de beuter zetten, bij de melk, het vleesch, de vleeschkuipe zetten (Teirlinck). Dat is: den vijand in huis brengen, iemand in de verleiding brengen, hem gelegenheid geven om kwaad te doen. In Holland zeggen ze: De kat bij 't spek zetten, de kat den kaas betrouwen (Stoett).

De voorbeelden door De Bo opgegeven, zijn m.i. niet gelukkig gekozen. Hij vermeldt: Eene wonde te vroeg laten toegaan. Eene brand in het lichaam beletten van uit te slaan: dat is de katte in den kelder kweeken.

Te Kortrijk o.m. zult ge die spreuk in den volgenden zin hooren. De dochter komt van 't groot pensionaat en is, thuis nu, zoo grootsch in heur wapens, zelfs tegenover hare ouders. Ja, ja, zal vader al een keer aan moeder laten hooren ‘m' hen de katte in den kelder gekweekt’.

Meesteren is het werk van den geneesheer, ofwel zelf ‘docteur spelen’. Laat de katte nooit in den kelder komen, zelfs niet om het heur af te leeren van er in te komen! Het ware verkeerd gemeesterd!. Want 't is onvermijdelijk: d' occasie maakt den dief!

A.V.

Van kleine kinders.

- Schreemende kinders maken zingende moeders. Meulebeke - Spuigers zijn bluivers (blijvers). Kortrijk.

[p. 287]

Een Caecilia-liedje in 't groot Seminarie.

I

Coecilia van Roomen was

Eene edele maegd vol eere,

Ze zong veel Halleluias

En: lof zy God den Heere

En als ze zeiden: meê na 't kot
Of seffens moet gy loochenen God,

Ze, zei: ‘toe! kom maer zeere!’

II

Ze pakten ze en ze bonden ze en

Ze staken ze in den oven,

Maer de Engelkes dà vonden ze, en

Ze gingen, daer en boven,

Met schoen en kousen regt in tvier
En Sint Coecilia ha' 't plezier

Dan God met hun te loven.

III

En, als ze zagen dat de Bruid

Van Christus niet wou branden,

Zoo haelden z' haer den oven uit,

Die leelyke dwingelanden

En korven heur den hals ontween,
Zoo wit was zy lyk marbel steen,

En 't lyk bleef in hun' handen.

IV

Coecilia, de wyze maegd,

En klebber muzikante

Alzoo heeft zoe den Heer behaegd:

Z' had olie in heur lante:

Ze zit nu met heur voetjes zacht,
En ‘'k wed dat ze onbermhertig lacht’

Dat zei mVvn suikertante.

V

Maer 't liedje is by kan uit en 't end

En 'k moet nu nog beginnen

Van Monseignor de President,

't Was by kan uit myn zinnen!

Maer ('k heet dit wel gepast en gy?)
Zoo 'k sprak van suiker kwam het my,

Van 't zelfs lyk, weer te binnen.

[p. 288]

VI

Zoo, suikerpresidentje lief,

Of mag ik dat niet zingen?

Ba jae'k, nie' waer? 't Stond in dien brief

Van Roome al ander dingen

Waer onder zyne oomoedig hert
Niet wist wat doen van leute of smert,

Zoo 'k ga 't ik hem maer bringen!

VII

Of al uw kinderen, oud en jong,

Al hun promotie vierden

Of 't een na 't ander deure gong

Of ze elk eentwat bestierden:

Gy blyft en zyt van allemael
De suikervader generael

Ofschoons zy Bischops wierden!

Guido Gezelle, pbr.

Sint Coecilia avond 't j. O.H.J.C. 1864.

'k Vinde dat dichtje in de briefwisseling van Mgr... († 19...). 't Slot is ter eere van den President Bruneel die 't jaar te voren, in 1863, zijn Jubileum van 25 jaar Voorzitterschap vierde. Gezelle heeft, meen ik, ook voor die viering van Mgr. Bruneel een dichtje gemaakt, doch ik weet niet meer waar ik dat gelezen heb.

B.D.

- 'k En kan toch de schapen niet wachten voor de kuttels alleen! Moerkerke.

Dat is zooveel als: 'k Wil voor mijn moeite beloond worden. G'en meugt me niet altijd met een santje uit de kapelle zenden! 'k En kan toch over den dooman niet werken.

- Hij komt van 't lof met de vespers in zijn zak! Gezegd van een dwazerik. Ik heb ook nog in den zelfden zin, hooren zeggen: Hij komt van Klauw... met de vespers in zijn zak. Stalhille.

A.V.W.