Biekorf. Jaargang 42

Boekennieuws

- J. Duverger. Brussel als Kunstcentrum in de XIV^e eeuw. (Bouwstoffen tot de Nederlandsche Kunstgeschiedenis III). Antwerpen, De Sikkel, 1935. In - 8, 106 blz. en 6 afbb. = Fr. 50.

Schr. mag nu reeds voorhouden dat Brussel in de 14^e en 15^e e. ‘het belangrijkste kunstcentrum is geweest in de Nederlanden’: zijn geleerde opzoekingen staven ten volle dit oordeel.

Dit nieuwe werk van J.D. is een belangrijke aanvulling van zijn vorige studiën. Hij onderzoekt hierin drie vragen:

1. Welke waren de oorzaken van den bloei der kunst te Brussel? - Antrw. De rijke poorters, de geestelijkheid, de ambachten evenals het gemeentebestuur, de adel en de vorsten verschaften arbeid aan de kunstenaars. Talrijke steengroeven in den omtrek van Brussel gaven een krachtigen stoot aan de bouwkunst en beeldhouwkunst; de andere vakken deelden in die ontwikkeling.

2. Welke belangrijke kunstenaars verbleven te Brussel op het einde der Middeleeuwen? - Antw. Een overvloed, waarvan Schr. de ‘koppen’ doet uitkomen.

3. Welke was de invloed van Brussel in kunstopzicht? Antw. De Brabantsche stad oefende een aanzienlijken invloed uit op de kunst in de Nederlanden en is een der belangrijkste kunststeden van West-Europa in dezen tijd.

In zijn bewijsvoering moet Schr. woekeren met de historische gegevens, immers door den brand van 1695 zijn de Brusselsche archivalia haast volledig verdwenen. Zooveel te kostelijker zijn dan ook de onuitgegeven bewijsstukken die Schr. over de medewerkers van Claes Sluter, over Brusselsche

[p. 29]

beeldhouwers en schilders uit de 15^e eeuw, aan zijn uitgave toevoegt.

In de toemaat ‘leekebijdragen’ tot de geschiedenis der Brusselsche Kamers van Rhetorica en van Brusselsche dichters uit de 15^e eeuw, zullen vele van onze Lezers belang stellen.

Dit werk brengt alleszins nieuwe beschouwingen gesteund op een menigte oorspronkelijke bewijsstukken; het is met veel zorg uitgegeven.

Eén opmerking, betreffende Damme. Schr. zegt op bl. 19: ‘Godevaart de Bosscher [bouwmeester te Brussel] bouwt de. hallen te Damme...’ Die zg. ‘hallen’ zijn eigenlijk het stadhuis ofte ‘scepenhuus’; Godevaart heeft, in samenwerking met Jacob Quaetwand, een ‘oncostelyc’ plan daarvoor opgemaakt: dit werd door de schepenen aanvaard. Bij de aanbesteding werd het metselwerk genomen door Willem de Bosscher, zoon van Godevaart. (Biekorf 1935, bl. 191).

V.

- A. Verbouwe. Onze eerste Spoorwegen. In-8, 8 bl. tekst en 6 bl. prenten (Overdruk uit Eigen Schoon en De Brabander, 1935). Te verkrijgen bij den Schrijver, Theodorstraat, 46, Jette (bij Brussel) = Fr. 5.

Een beschrijving van het ‘eerste convooi’ van Brussel op Mechelen, ingehuldigd op 5 Mei 1835, en van 't bedrijf op de andere eerste spoorwegen. Met de bewogen tegenkomsten van locomotief en reizigers, ten deele volgens gelijktijdige reisverhalen. Zeer belangwekkende en pittige in houd. Merkweerdige afbeeldingen van de eerste ‘staties’ en een paar kostelijke spotprenten op den heldenmoed der reizigers en de werkloosheid der diligentie-peerden.

Jos. Mullie. Bij het Graf van Z.E. Pater Karel De Jaegher, Missionaris van Scheut. Kerk en Missie, 16^e Jaargang, 1936, bl. 11-24.

Karel De Jaegher, (Brugge 1872-Merkem 1935) werkte 35 jaar taai en heldhaftig in de Missie van China. Tenden geslaafd en ziek kwam hij naar zijn geboortestreek sterven. Een groot hart en een groote geest bezielden hem; zijn levende geloofsijver was gedragen op een grondige kennis van zijn geliefd China: taal, land en volk. ‘Van het begin af was de studie van de Chineesche taal in zijn smaak gevallen: te Roeselare [waar hij studeerde] had hij nog wat van den geest van Hugo Verriest en Albrecht Rodenbach overgeërfd, en de liefde tot zijn eigene moedertaal, welke hem tot de studie der taalkunde gedreven had, hielp hem nu zijn tweede moedertaal, het Chineesch, aanpakken. Gelijk hij nog voor Gezelle's Loquela gezant had, bleef hij in China voortzanten: tot den laatsten

[p. 30]

dag van zijn verblijf in de missie, behield hij de gewoonte altijd blaadjes papier op zak te houden om nieuw gehoorde woorden en zegwijzen, allerhande spreekwoorden, tot de raadseltjes van het volk toe, op te teeltenen.’ Is dat niet heel en gansch naar den geest van Biekorf?

Een boeiende, leerrijke en stichtelijke levensbeschrijving!

- J. De Langhe. De Monding van het Oude Zwijn. In-8, 20 bl. (Overdruk uit de Handelingen van de Société d'Emulation, deel 78, 1935).

Onze trouwe medewerker Ing. J. De Langhe kent buitengewoon goed de topographie van zijn streek, Westkapelle en Knocke. Sommige Lezers zullen nog wel zijn belangwekkende bijdragen alhier (1933, bl. 232 en 1934, bl. 211) onthouden hebben over Kalverkeete en Reigarsvliet, over Keuvelhofsteden; en laatst nog (1935, bl. 38) over het Oude Zwijn doch... een ander Oud Zwijn dan datgene waaraan deze grondige studie is gewijd. Schr. onderzocht hier nauwkeurig de monding van het Oude Zwijn, d.i. den kleinen zeearm, waarin het kanaal van Brugge op Reigarsvliet uitmondde; hij vervolgt het ontstaan van den zeearm en zijn geleidelijke insluiting door dijken; de topographische bevindingen in de 15^e eeuw heeft hij op een heldere kaart vastgelegd.

J. De Langhe heeft nog veel deugdelijke stoffe gereed liggen waarvan Biekorf zal meedeelen... hoe eer hoe liever!

V.