Biekorf. Jaargang 41

Boekennieuws.

‘Flemish Influence in Britain’ door J. Arnold Fleming, in twee deelen. Glasgow, 1930.

De Schrijver van dit werk windt het in geen doeken dat hij voor het land zijner voorvaderlijke afkomst en voor de Vlamingen in het algemeen een zeer warm hart voelt kloppen. Men gevoelt zelfs dat hij fier is dat er Vlaamsch bloed door zijn aderen stroomt. Toch blijft hij met hart en ziel verknocht aan den Schotschen grond waar de zijnen al eeuwen lang gevestigd zijn; naar de vaste overtuiging van den Schrijver, is Schotland in overgroote mate door Vlamingen bevolkt geweest.

[p. 220]

De invloed van de Vlaamsche uitwijkelingen in de geheele wijdte en breedte van Groot Brittannië, en tezelfder tijde de invloed van den handel met de Nederlanden, wordt voornamelijk tusschen de jaren 1100 en 1700 met pak en durf aangegrepen en blootgelegd.

Hoe lijvig het boek ook is, het is natuurlijk ver van volledig. Het is omzeggens enkel een begin, maar de waardige grondslag voor een gewrocht dat naar den arbeid wacht van menigen schrijver langs beide zijden van den plas.

De scherpe tegenstelling tusschen het Hervormde Geloof der uitwijkende Vlamingen van vroeger en de Katholieke Leer die het Moederland bleef aankleven, treedt meermaals sterk, doch helder en onpartijdig naar voren.

Saaie uiteenzettingen en stapels bijzonderheden worden met zulke geestdrift en in zulke gloedvolle taal opgedischt en ontwikkeld, dat men onwillekeurig blijft voortlezen waar men anders neiging zou gevoelen om toe te slaan.

In zijn tweede deel verzamelt Fleming voornamelijk de biografische gegevens van vooraanstaande Flemings. Het werk bevat verder een reeks goed uitgekozen illustraties.

Voetnota's ontbreken spijtig genoeg. De Schrijver verzekert ons echter dat hij alles zorgvuldig nagezien en vergeleken heeft met de algemeene bronnen waarvan hij een lange lijst voorlegt. In het opzoeken dezer bronnen botste Fleming op hetgeen hij noemt ‘het gemis aan belangstelling in hun eigen geschiedenis bij de Vlamingen zelf, genoeg om een mensch te doen wanhopen.’

Het werk mag warm aanbevolen worden niet alleenlijk aan elken zelfbewusten Vlaming of Nederlander (Nederland vindt er ook zijn deel in), maar aan alwie belang stelt in de eeuwenoude betrekkingen tusschen Engeland en de Nederlanden.

Het doel zelf van het boek is ten andere reeds een machtige aantrek. Dit doel wordt ons bekend gemaakt op bl. 402: ‘Tot hoever hebben de Vlamingen het Engelsche volk medegeholpen in het verwerven van een democratisch bestuur?’

R. Dumon.

- Een belangwekkende aanhaling uit dit boek betreffende Flemish Bond, is te vinden in Biekorf, 1934, bl. 142.

Der Grosse Herder. Bd. X (Reue-Sipo). - Freiburg im Breisgau, Herder, 1935. Geb. in halfleder = RM. 34.50.

Reeds een heel tijdje is Bd. X van den G.H. van de pers gekomen. Een nauwkeurig zicht te geven op zijn inhoud, met zijn 1728 kol. tekst, zijn 22 kol. bijlagen buiten tekst, toegelicht

[p. 221]

door 1892 afbeeldingen, waaronder 7 blz. in kleurendruk, is bepaald onmogelijk: te veel wordt erin behandeld. Wil men een historische persoonlijkheid terug in het geheugen roepen, een geneeskundige inlichting inwinnen, enkele bizonderheden over een nabijgelegen stad of land opzoeken, de werking van een scheikundige stof of de richting van een hedendaagschen denker of kunstenaar nagaan? Men sla den G.H. open en zonder moeilijkheid vindt men de gezochte inlichtingen. Uit het besproken deel vernoemen wij een paar trefwoorden van cultuurhistorischen inhoud, over Romaansch (6 kol. en 4 blz. afb.), Scholastiek, Rokoko of Romantiek, of over hedendaagsche vraagstukken b.v. Radio (‘Rundfunk’, 10 kol. met talrijke afbeeldingen). Voeg daarbij de aardrijkskundige bijdragen, hier bizonder talrijk (Roemenië, Rusland, Saksen, Zweden, Zwitserland), alle tevens met belangrijke inlichtingen over geschiedenis, taal, letterkunde, kunst. De beteekenis, in alle opzicht, van de stad Rome (20 kol.) wordt zeer goed beschreven.

Dit moge volstaan om den rijkdom van deel X. van den G.H. bloot te leggen. De twee laatste deelen zullen dit jaar nog de jongste en modernste der Duitsche Encyclopaedieën komen voltooien. Wij verwachten ze met spanning.

J.-A.V.H.

- Zeeland door de eeuwen heen, door M. Van Empel en H. Pieters. Tiende en elfde aflevering. Uitg. G.W. Den Boer te Middelburg in Zeeland. Vgl. hierboven 1934, bl. 311 en de vorigen.

De tiende aflevering voltooit de uitvoerige geschiedenis van het ontstaan van het Zeeuwsche land met een lijst der thans bestaande polders, waarin allerlei bijzonderheden over bedijking, overstrooming, herdijking der polders meegedeeld worden. De gewone lezer moge dit uiterlijk dorre deel overslaan; de zoekers en navorschers op het gebied der Zeeuwsche en Vlaamsche geschiedenis zullen dikwijls tot die bladzijden hun toevlucht nemen, want daar ligt een schat van anders nagenoeg onbereikbare gegevens in verzameld. De Kaarten van Zeeuwsch-Vlaanderen en de plattegrond van Sluis door de beroemde Hattinga's geteekend, zijn hierbij voor het eerst afgebeeld.

De elfde aflevering is de inzet van de politieke, economische en kerkelijke geschiedenis van Zeeland. Na een kort hoofdstuk over de herkomst der bevolking, volgen allereerst eenige bladzijden gewijd aan de oudste geschiedenis der Zeeuwsche landen, de Romeinsche en Frankische overheersching, de invallen der Noormannen, het ontstaan der Hollandsche en Vlaamsche gravenhuizen. Dan komt de voor ons in 't bijzonder

[p. 222]

belangwekkende geschiedenis van het noordelijk deel van Vlaanderen, het latere Zeeuwsch-Vlaanderen, tot aan den tijd der Bourgondiërs. Uitvoerig wordt gehandeld over den strijd tusschen Frankrijk en Engeland en zijn gevolgen voor deze Vlaamsche gewesten; over het ontstaan der stads- en landskeuren; over de machtsuitbreiding van Gent en Brugge op het naburige land. Deze aflevering bevat mooie afbeeldingen van miniaturen uit de Bibliothèque Nationale van Parijs: allereerst twee miniaturen uit de kroniek van Jean de Wavrin en die van Froissart betrekkelijk de slag bij Sluis op 24 Juni 1340. Voorts een miniatuur uit een handschrift, vervaardigd voor de familie van Borssele van Vere, voorstellende een gevecht tusschen een oorlogsschip en een kustbatterij.

Mochten we toch eens over ons aloude graafschap Vlaanderen een dergelijk werk met evenveel kennis en smaak zien tot stand brengen!

B.

Bond van Oost-Vlaamsche Folkloristen.

Einde October e.k. viert deze Bond de tiende verjaring van zijn stichting, die tezelfder tijde het tijdschrift Oostvlaamsche Zanten en het Museum voor Folklore te Gent betreft. Te dier gelegenheid zal een Landdag voor Vlaamsche Folklore ingericht worden; een feestnummer van de wakkere Zanten is in voorbereiding. Biekorf volgt met broederlijke heilwenschen den groei van den Bond en zijn werk.

B.