Biekorf. Jaargang 41

Cruyt-hof der kerck-cerimonien.

(Vervolg van bl. 55).

Meert.

Sinte Gregorius. 12 Martij.

V. - Waerom schildert men een duyve op de schouder van Sinte Gregorius?

A. - Omdat men somtijdts den heylighen Gheest, in de ghedaente eener duyve, op sijne schouder heeft sien sitten; die 't hem in gaf, als hij syne boecken schreef.

V. - Wat bediedet, dat men hem oock schildert Misse doende, met alle de instrumenten van onses Heeren passie op den autaer?

A. - Dat hem sulck een visioen aen den autaer staende te Roomen veropenbaert is gheweest: ende oock tot een teecken dat hy den dienst der heyligher Misse (die ons de passie Christi representeert) seer herstelt, verciert, ende verheerlickt heeft, meest in de vervallen cerimonien⁽¹⁾.

(1) De bekende ‘Mis van Sint Gregorius’ in de beeldende kunsten vroeger dikwijls uitgewerkt; zie E. Mâle, L'Art Religieux de la fin du Moyen Age, bl. 101 (Parijs, 1925).

Sinte Geertruydt. 17 Martij.

V. - Wat beteeckenen de ratten ende muysen, die men by Sinte Geertruyt schildert?

A. - Niet alleen dat sy den vijandt verwonnen heeft, die als ratten ende muysen den nacht bemint: maer

[p. 108]

dat te Nijvel, inden krocht, eenen waterput is, wiens water op 't landt, ende in de huysen ghesproeyt, de plaghen der krielender muysen verdreven heeft⁽¹⁾.

(1) Sinte Gertrude (Geertruwe) wordt tegenwoordig' nog gediend te Bovekerke bij Dixmude tegen de ratten en de muizen. - Over hare vereering in 't algemeen: G. Celis, Volkskalender bl. 142 vlg.

Sint Joseph. 19 Martij.

V. - Waerom schildert men gemeynelick Sint Joseph als eenen ouden man?

A. - Niet omdat hy soo oudt was, dat hy een stocksken van doen hadde; maer tot een bediedt van eene eerbare rijpicheydt, ende gheouderde sedbaerheydt; al was hy noch in sijne ieughdt van volwassen iaren.

Sinte Dimas. 25 Martij.

V. - Wie is dien Dismas, oft Dimas (om beter te segghen) met een groot kruys staende?

A. - Dat is den goeden moordenaer, die, aen 't kruys neffens Christum hanghende, ghenade ende 't rijck der hemelen verkreghen heeft; van moordenaer martelaer wordende⁽²⁾.

(2) Vgl. Cahier, Caractéristiques des Saints, bl. 282, 285.

April.

Sinte Maria van Egypten. 2 April.

V. - Waerom wordt S. Maria van Egypten soo gheschildert, als oft sy eene wilde vrouwe gheweest waer?

A. - Tot een teecken dat sy nae een sondich leven haer soo ten dienste van Godt gegeven heeft, in strangheydt des levens, in eene wildernisse, buyten de gemeynschap van alle de wereldt, dat sy ten eynde soo ontkeert ende overwoest gheworden is, nae den uytwendighen mensch, als oft sy van ioncks onder de wilde dieren opghevoedt hadde geweest; nochtans met der herten in den hemel.

Sint Ioris. 23 April.

V. - Wat beteeckent Sint Joris te peerde, met den draeck onder den voet, ende de maeght verlost?

A. - Dat hy, als eenen dapperen ruyter Christi, den

[p. 109]

vijandt verwonnen heeft, ende de edele siele, als eene maeght, waer hy konde oft mocht, oock in sijnen even naesten, uyt liefde, van den muyl des vijandts verlost heeft, door 't geloove tot Christum brenghende.⁽¹⁾.

(1) Zinnebeeldige uitleg van de legende in de Legenda Aurea beschreven: hoe de ridder Georgius van Cappadocië den draak overwon en de koningsdochter bevrijdde.