Biekorf. Jaargang 40

Mengelmaren.

Remedie tegen de worten.

Om worten (wratten) kwijt te geraken, moet men naar een kerke gaan waarin men nog nooit geweest is, en ze daar in 't wijwatervat steken; na eenige dagen zullen al de worten verdwenen zijn, op voorwaarde dat men ze niet meer beziet sedert dat ze in 't wijwater gestoken zijn.

Een andere remedie. Men moet de worten tellen en dan in een koordeke juist zooveel knopen maken als men worten heeft; dan moet men 't koordeke door een ongekookten aardappel of door een stukje zwijnevet trekken, en alzoo in 't vertrek (beerput) smijten. - Anderen zeggen dat men het koordeke moet delven: hoe dieper men het delft, hoe eerder de worten zullen genezen zijn.

Men kan ook de worten kwijt geraken, met ze tegen ‘nen doôn’ (een lijk) te wrijven; sommigen bepalen nog nader: 't moet tegen de rechterhand van den overledene zijn dat men de worten wrijft.

Nog een ander middel. Neemt twee stokskes en bindt ze kruisgewijs aan malkaar, wrijft ze dan tegen de worten en legt ze alzoo te midden van een kruisstrate.

Vgl. hiermede Biek. 1930, bl. 45 en de aldaar aangeteekende verwijzingen; 1932, bl. 216.

Door Wancker's wegeltje te Poperinge:

Zoo noemen nog heden ten dage echte Poperingenaars het wegeltje dat, bij 't Moederhuis, de Bruggestraat met de Komstraat verbindt. Het wordt alzoo geheeten naar Theodoor Dewancker (overleden in 1922) die hovenier was en in dat straatje woonde.

Onder 't jong volk wordt die naam stilaan vergeten en verdrongen door dien van Voetbalwegeltje. Uitleg overbodig!

D.V.

Een levering visch in 1565.

De Rekening van de Bourserie der Duinenabdij over 't jaar 1565-66 f. 71-72 vermeldt:

[p. 167]

[Betaald voor levering van:]

‘acht carpers; twee duust drooghe harinck; 6 pondt stocvis; drie carperen; 2 snoucken; twee stroykens drooghen harinck ten 4 lb. 16 sc. par. stroyken; 25 spyringhen; 18 pondt stocvisch; vijf trancken versche zalme; 25 rootsen ende brasemen; een last natten harinck locatre; een tonne ghesaute salme; een trancke versche salme; voir drie dousynen rootsen; een ardre ende andere cortvisch mitsgaders oic zes douzynen drooghe schullen’

Een woordjen uitleg over sommige oude namen:

Stroyken: een klein Stroo = Korf van een bepaalde hoeveelheid. Vgl. Verdam, 7, 2330.

Spyrinc: spiering; Osmerus eperlanus.

Trancke: Stuk visch dwars afgesneden, fr. tranche. De Bo.

Rootse: Ruisvoren, een op den karper gelijkende voren, fr. roche. Ook nederl. rots. (Vercoullie).

Brasem: een inheemsche riviervisch; Abramis brama of Cyprinus brama.

Locatre harinc: een soort of merk haring van mindere hoedanigheid dan ‘goeden vullen caecharinc’. E. Gailliard, Keure v. Hazebroek, IV, 380 en V, 341.

Ardre: welke soort kortvisch?

Schulle: Schol, de bekende platvisch.

Proeve van Denk- en Stijlleer.

Het Sekretariaat van het Davidsfonds deelt den lande mede:

‘Lijk de zon iederen dag opnieuw haar werk ter harte neemt en de menschen licht en warmte geeft, zoo biedt het Davidsfonds dagelijks aan zijn 75.000 leden licht en warmte, kultuurwarmte en wetenschappelijk licht’.

Een vriend ‘Davidsfondser’ zei aan mij, lid van het Davidsfonds, dat hij niet meer durfde verder lezen: Die stoute beeldspraak, zuchtte hij, biedt mij zooveel ‘kultuurwarmte’ dat ik snakke naar frischheid en Vlaamschen eenvoud. - Maar vriend, zei ik hem, voor één maal dat Hunne Hoogmogenden met een geestigheid slagen, wilt gij hun stijl ernstig opnemen. Waar zijn uw jaren van discretie!

K.R.

Een weversdeuntje.

Ik hoorde onlangs het volgende oud weverslied zingen te Deinze:

Heukel, de kneukel, de parmentier,
Hedde geen geld g' en drinkt geen bier,
'nen doorn in uw gat?
Gevoelde gij dat?
En nog wat!

[p. 168]

Bij het zingen ervan slaat de ‘zanger’ met de vuisten op de kroegtafel, terwijl een drinkgezel op een derden maat zijnen rugge buischt.

Het is een lied waarvan de tekst reeds als een mythe klinkt, en dat voor den boekgeleerde moeilijk nog te begrijpen valt. Wij staan hier, meen ik, voor het zelfde geval als dat van het ‘'t is van te beven de klinkaart’ (Biekorf 1931, bl. 384).

Kan iemand ons zeggen of de parmentier (wever) terugslaat op heukel (hekel?) en wat dan kneukel beteekent in dat lied.

G.P. Baert.

- 't Is hier een slechte streke: een keer dat ge achterhaald (verachterd) zijt in uw goed, dat ge alsan met 't laatste brood aan 't mes zijt.

Geh. rond Yper.

- 't Was altijd kattebollen dat ze deed. Nu 'n keer een dag naar schole, dan weer niet. (Gezegd van een ziekelijk kind).

Passchendale.

- Vrouwke, ge zijt getikt, zei de dokter, met wien da'k meesterde. En een beetje later kreeg ik weer een tik. (d.i. een beroerte, ‘attákke’).

Moorslede.

W.J.D.

- Pietje en kan geen een deur den boogaard laten vliegen. d.i. hij en weet geen enkele geestigheid te vertellen.

Poperinge.

Een echte Poperinknare.

Als een Poperingenaar aan 't kaarten en aan 't smooren is met een goe' pot bier voor hem ‘lan ze mosten ê' leere tegen ze rik zetten en der van boven ip klemmen, hi zou misschien ommekijken, en hi zou misschien zeggen: Ola, Pareinske, waar ga-je té?’

D.V.