Biekorf. Jaargang 39

Een vracht specerijen in 1566.

DE Duinheer Jan De Backere (Pistor), ‘boursier’ van het klooster, schrijft in zijn Rekeninghe vander Bourserie over 't jaar 1565-66, f. 67 den volgenden aankoop van allerhande specerijen. 't Was tegen den Grooten Vasten, om de mageren kost van de kloosterkeuken wat te kruiden⁽³⁾.

Den 17^en Februarii [1566] ghecocht te Brugghe ten huyse van Jan Andries:

25 pondt zuuckers ten 10 sc. tpondt.

(3) 't Is eigenlijk een aankoop van specerij en ‘vastenspise’: daarover Biekorf, 1932, bl. 47 vlg.

[p. 310]

27 p. canarie zuuckere^(1) te 12 sc. par. tpondt.

Een alf pondt verlesen nueten.

4 pondt venitsche ghyneber^(2).

2 oneen inghels sufferaen.

6 oneen sufferaen van oort^(3).

6 oneen cleeyne fouleye^(4).

Item 2 oneen groote [fouleye].

3 pondt fyne pepere.

2 p. fransche greyne.

2 p. paradysche greyne^(5).

Een alf pondt stampt caneele.

Een quart groffenaghels^(6).

6 oneen fenst van naghelen.

16 p. prumen.

20 p. ammandelen.

5 p. langhe ammandelen.

4 p. bael corenten.

6 pondt rys, 4 pondt annys.

2 p. spaensche tregier^(7).

(1) Canariezuuckere: Suiker van de Canarische Eilanden. Vgl. Canariewijn, Biek. 1931, bl. 126.

(2) Ghyneber: mnl. Gingebare, Gincber = ndl. gember, fr. gingembre; westvl. Ginnebeer (De Bo). - Venitsche: uit Venetië; mnl. Vereetsch, Venetsch. (Verdam, 8, 1395).

(3) Sufferaen van oort: d.i. van ort, ortstuver, ndl. oord oordje, oortje: het vierde deel van een stuiver. Een voorbeeld ‘sofferaen van orten om XII miten’ zonder verderen uitleg in Mnl. Wdb. 5, 2013.

(4) Fouleye: mnl. Foelge van lat. folium (mlat. folia) = Ndl. foelie: vleezig vuurrood omhulsel der muscaatnoot; fr. macis.

(5) Paradysche greyne: anders Paradijsgrein (Kiliaan), Paradijscorn en Grein paradijs naar fr. graine de paradis; lat. cardamomum. Kardemon is een specerij van aromatischen geur en aangenaam kruidigen smaak.

(6) Groffenaghels; Mnl. Geroffelsnagele (ook Garioffelnaghel) van lat.-gr. karyophyllon: kruidnagel. Nu nog in het Wvl. groffelnagel, groffenagel (kernoffenagel te Kortrijk). - Fenst: fijnst? = gruis van kruidnagels?

(7) Tregier: Mnl. tregie, fr. dragée. Suikergoed.

[p. 311]

4 p. vierzaen^(1).

6 p. venegryck^(2).

3 p. dadelen. Twee pondt van beste dadels.

6 p. cappers^(3). Twee stoop oliven.

25 lymoenen^(4).

8 stoop zuucker ceroop.

Een vat fyghen. Item 12 p. tonnefyghen. Item zes pondt witte ende blaeuwe fyghen.

Een stick malis rosyn^(5) 12 p. blaeu rosyn.

6 fyne lyfkoucken.

Een half pondt wit candys.

Item betaelt voir een groote tonne omde voirnomde specerie inne te packen met drie cleeyne tonnekens omme de cerope inne te vullen mitgaders die cappers ende oliven oick daerinne te bewaren.’

V.

(1) Vierzaen: de vier zaden of vier greinen, fr. les quatre épices; een bekende specerij, mengsel van kruidnagels, muskaat, zwarte peper en kaneel of gember. Vgl. Gailliard, Gloss. Flam. bl. 506.

(2) Venegryck, Mnl. fenigreec, fenigriec: een geneeskundige plant, foenum graecum ook siliqua geheeten. Fr. fenugrec, ook foin grec. Ndl. bokshoren, een soort van venkelkruid.

(3) Cappers: bloemknoppen van de Capparis spinosa een Zuideuropeeschen heester, gebruikt als toekruid bij spijzen en sausen.

(4) Lymoen: citroen, Vgl. eng. lemon.

(5) Malis rosyn: Vgl. fr. raisin de Malique in de Brugsche keure van 1400 op den handel in specerijen, bij E. Van den Bussche, Flandre et Portugal, bl. 200 (Brugge, 1874).