Biekorf. Jaargang 39

[p. 249]

Zei-spreuken.

IN ‘De Weeck-Wercken, Der ghedenckwaerdighe Historien, Leer- ghedichten, en Spreuken, & c. Door Johan van Nyenborgh⁽¹⁾. Gedruct tot Groningen, by Jan Cöllen, Anno 1657’, vond ik de volgende zei-spreuken waarvan er enkele veel overeenkomst hebben met deze welke Biekorf heeft verzameld (hierboven, bl. 191 en de vorigen).

- Die wat kan, die wat komt, zeyde de kleermaecker, doe kreegh hy op Paesch-avont een paer hoosen te lappen (vgl. Biekorf, bl. 50).

- Alle Officien zijn smeerich, seyd 't Costers-wijf, doe kreegh sy een eynde keers uyt de Kerck.

- By 't volk is de Neeringh / zeyde de Mossel-man / ende quam met Mosselen in de Kerck (vgl. Biekorf, bl. 51).

- Te Bedde best, zeyd' de Bruyt, doe wasse by de Haerdt vergeten.

- 't Gheluck is rondt, zeyde het Kint, doe vond' het een Knicker (vgl. Biekorf, bl. 50).

- Ik stel myn Hoop op 't Anker, zeyd' de Man, doe 't Schip vergingh.

- 't Is veer van lachen, zeyde de Bruydt, al schreijende (vgl. Biekorf, bl. 49).

- Wat zyn de mossels hart / seyde Bottardus / en at de schelpen met op (vgl. Biekorf, bl. 87).

- Eerst geslagen / en dan gedragen / zeyde den Vlas-boer / énde klopte het Vlas.

- Ick mach gheerne Vis zien, seyd' Kat, ende atse blindlincks op.

- Deselve Mane die ick tot Parys gesien hebbe / seyde de Duytser / die sie ick hierin ons Land oock.

(1) Johan van Nyenborgh, geboren in 1621 te Groningen legde zich vooral toe op het beoefenen der klassieke letterkunde.

[p. 250]

- Alle dingh daer 't behoort, seyde 't Vercken, ende kroop in de Geldtkaste.

- Waeght ghy u Laken ick waegh myn Schaere / seyde de Kleer-maker / en sneet daer in (Biekorf, bl. 52).

- Al 't smeer is vet, seyde de Kocks-jongen, end' lardeerde de Brae met kaers enties.

- Raet voor daet / seyde de Rademaker / en kapte by ongeval in sijn vinger.

- Laet de doode rusten / seyd' de Arent tot de Raef / en verslont een levendighe Duyf.

- Fraey voor-ghedaen / is half verkocht / seyd' de Meeremin / haer hayr kammende / doe wiert sy ghehangen / wie man sacht.

- Gelijck doet syn ghelijck beminnen, seyde de Lupaert, en verslont een bonte Craey.

- Aensien doet gedencken / seyde de Vos tegen de Hoenderen / doe node hy haer op een ontbijten.

- Ick ben geen aansiender der personen / seyde de Honde-slager / doe sloegh hy een groote Dogghe / die hem gebeten hadde.

- Wat vint men ter Weerelt seldsame kinderen / seyd' den Boer / en sagh een Aep in 't Venster sitten.

- Alle dingh soo 't behoort, seyd' de Vrou, en sloegh haer man, met de tange.

- Reet gelt dinght nauw / seyd' de Moorman / doe dongh hij te vergeefs / na de Mane.

- Een Ambacht / heeft een gulden Bodem / seyd' de Weever / en sat op een Heeckel (vlg. Biekorf, bl. 52).

- Schoon voorgedaen / is half verkoft / seyd' de Backer / ende stelde geschildert Broodt op 't Venster.

- Cort beraet, goed beraet, seyd' de Wolf, en hapte nae 't Schaep dat hem ontsnapte.

- Tusschen kakelen en kauwen / is groot onderscheyt / sprack de havick en verscheurde de hennen.

- Denckt gheen argh, seyde de Crocodil al wenende tegen de Man, en greep hem an.

- Ten wil niet als ick wil / sprak den Indiaen /

[p. 251]

doe wilde hy met sijn tanden de ijsere naghelen uyt het schip trecken.

- Ick sie veel door de vingeren, seyde Katte, doe sachse door de tralyen een Muys in de valle sitten.

- Men moet de Hoycke na de Wint hangen / seyd' het Peert / en sloech met zyn Start de mugghen van syn rugg' af.

- Ick verstae u meyninge seer wel, seyde het Patrijshoen tegen den Vos, en vloogh van hem wech.

- Scheyden bitter scheyden, seyde de Hont, doe hem de Haes weer ontlopen was.

- Zich voor dich / trou is misselyck / zeyde den Hont teghen den Haes.

- Soo my de hoet staet / staet my 't Hooft / seyde den dwaes.

- Nu ben ik eenmael los / seyde 't Paert / doe sleepte hem den toom achter nae.

- Nooyt viel een Boom met de eerste slagh / seyde den Specht / en piekte daer in.

- Hoe langher / hoe herder / seyde 't hert / en liep den hont in de mont.

Het zantekoorn van den Groningschen dichter is ‘voorsien met 't pit en 't sap der oude Wijsgeren’.

't Zou mij niet verwonderen dat van Nyenborg sommige spreuken uit een vlaamschen mond heeft gehoord, want zijn voorouders kwamen uit Antwerpen en hij verbleef herhaalde malen in onze Vlaamsche steden.

't Antwerpen, op een Saterdagh
Ick ons voorouders woonplaats sagh
Die, om de onrust van het Lant
Geweecken waren uit Brabant.

(Weeckwerken bl. 40).

Wassenaar, 31-8-33.

E. Van de Pitte.