Biekorf. Jaargang 39
(1933)– [tijdschrift] Biekorf–
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd
[pagina 139]
| |
 | |
Van 't leventje op 't Sin Zilles'.Ambrosius Bronders en Clemence Clicteur waren levende versch getrouwd. Twee bloedige jonkheden, ze blaasden nog van gezondheid, ze bleusden nog van geluk, 't was nog àl dat de hemel geven kon. - God zegen'-je, zei Brozen, en heb'-je gij te wege alzoo g'heel je' leven zooveel plaatse vandoene? En hij drumde 'en keer alzoo ‘voor konsuis’ met z'n achterste tegen heur heupe. - Jamaar, antwoordde Mance, 'k moet ik hier kunnen m'n zwaai pakken, ge moe'-je ook maar een beetje kleene maken. Geen nood dat ze op een ‘tere’ stonden die twee: hij, een felle gestruikte kerel met een aanzichte op gelijk een kokkenhane; zij, insgelijks een dikke dikke pulle, een sleeppeerd aan 't ziene, een g'heel deuregat vol! G'hadt ze moeten zien met heur schorte aan, de binders in de lenden en d'achtersnoers toe... wat een ‘bàrzebéjaboem’! Als 't onze-vrouwendag was en dat ze gearmd op strate kwamen... 't waren lijk twee binnenlanders die schoone ‘gestableerd’, sneê en sneê door de Reie voeren. Ze woonden daar op ‘Sin Zilles'’ langs den Eerdeweg - nu zeggen ze daar tegen: ‘den Calvarieberg’ -Ga naar voetnoot+ | |
[pagina 140]
| |
in de reke van den ‘Portegies’, ge weet wel 'ei?... van den Portegies. Brozen was eigenlijk, één keer te weke, barbier van stijl, met 't koperen scheerbekkentje boven de deure, drie steerten haar aan 't vensterkassijn, een kletskop met een halve ‘parruke’ en een plakkaatje: ‘Coiffeur pour dames’. Als ge de voordeur openstaakt en ge staptet maar ‘goedsjeugdig’ door, dan laagt ge zeker in den grond te. spertelen, want daar was een kaaitje boven op de zille gemetst tegen 't overstroomen bij zware regens. Seffens stond men in een plaatsje van een schorte groot: keuken, woonste en slaapkamer al ineens. Hoe die twee stukken van menschen daarin konnen ‘kokkemollen’, is God bekend! 't Was niet te verwonderen dat ze al ‘observacies’ mieken al van den eersten dag. Recht-door liep er een gangske naar een ‘proper gerambourseerd’ kamertje, het scheerkot, dat Brozen zelf aaneengefaseld had: in ‘bidon armé’, met een daksken in ‘entérite’, en muurtjes met uittimmeringe voor gerievige ingemaakte kastjes. Daar was zelfs een ouderwetsch schouwtje in ‘schoone l'empire’ van de prongelmarkt; en gaze! geen oude brol van petrol, gaze, Menheere!... kluitegaze!! Een g'heel stel zeeppotjes en waschkannetjes in ‘albumine’; en een deurtje, dat op 't achterplaatsje uitgaf, een deurtje aaneengeslegen | |
[pagina 141]
| |
uit een deel planken die daar ‘ten ongelooze’ te drillen lagen langs de ‘veste’. Al 't houtewerk was met een lekstje verwe schoone geschilderd in den witten ‘amail’ en alles gekuischt en gekamd... ‘nimero één’! 't Mocht daar niemand met z'n ‘saropvoeten’ binnen, dat moest zuiver blijven tegen den Zaterdagavond... tegen dat de kalanten kwamen. En ge moet weten, die kalanten, ‘dat’ was: ‘Den’ Blinker, De Kattekop, Felix de Gazon, De Postleerze, enz; en van vrouwenswege: Fiille De Lachere, Miitte De Kadei, 't Zwart Gat en alzoo nogal de eene en de andere van die soorte, al oude ‘kalandijze’ en extra goê kennissen van 't huis. Maar ge zijt zeker benieuwd om te weten wat de Brozen al uitmat, om z'n tijd dood te krijgen... op de dagen dat er niet te scheren viel of haar te kammen? Enwel vraagt een keer aan Bronders wat er nòg is op de wereld dat hij niet aangepakt en ‘geprombeerd’ 'n heeft om aan z'n ‘lavelijksch’ brood te geraken. Hij is onder ander: ‘kraamtjeszetter’ geweest op de markt; ‘kranekind’ geweest; ‘plakker van doo'brieven’; ‘korrente-drager’; vendeldrager in de begravingen. Hij heeft den ‘zingtrommel’ gesleurd van 't ‘ribberollenmuziek’; Bonnefacius gedregen in de ‘percessie’; ‘hondenvanger’ geweest; bij bastje De Jonghe, de ‘vuil- | |
[pagina 142]
| |
valder’, gewrocht rechtover 't Seminarie; koollosser geweest bij menheere Pitte; en als 't venditie was... strooiman en ‘ballezeeker’, poddocie! Van al de zware en lastige ‘kalderkraweitjes’ en achter-urewerkjes gaan we zwijgen. Ge ziet daaraan... Brozen! dat was een ‘eersten politieken dadde’, hij zat overal in en uit en nievers. Alle vijf voeten kwam hij naar huis, al wrijven in z'n handen: - Zwijg' wijf, daar ‘hangt een peerd in de lucht’... 'k zijn op ‘zog’ achter entwadde, 'k staan op een plaatse! En waarachtig, m'n kozen zat toen al met 'en keer in den ‘tennisdienst’ voor e' bakkersjaar, hij was ‘slijkboer’ en lanteernontsteker geworden. Maar verre 't liefste dat hij uitstak was met een ‘mispelare’, den Dijsendag, op de beestemarkt nestelen. Daar had hij z'n deun in,... z'n achterste schuifelde van plezier als hij de stieren mocht met man en macht bij den kop pakken, meê burlen, de kodde krullen om ze te dwingen en op de neuzen knuppelen... dat ging hem! De koeibeesten, ‘meissens’, ‘zestanders,’ en ‘grootheeren’ die in benden van twintig-dertig koppen, al over den | |
[pagina 143]
| |
‘traveer’ of door 't gat van de Capucienen, de stad in en door moesten... daar speelde hij meê, ge zoudt gezeid hebben: een ceremoniemeester in een hoogemesse! 't Schoonste van al, hij was Hansje-van-alle-spelen, in alle handen rechtsch, nievers gebonden, en nooit een werk moe'... hij verlei aantijden, dat was z'n lang leven: 'en keer veranderen. 's Avonds kwam hij stilletjes naar huis gedijseld met e' ‘kitje’ bier in de mage vaneigen, en ‘e' dreupeltje fi-sesse’. Ieder van die zuipjes droeg een bijzonder ‘lamoureuse’ name: 't eerste dat hij pakte was gemeenlijk e' ‘musseltje’, en toen en ‘koolgraver’; of e' keer 'en ‘eemertje’; of e' ‘pannetje vernis’ twee-drie, volgens dat 't ‘vallendeert’; maar! als bijspijze... alleszins... 'en ‘policiemutse’ van aan de Carmersbrugge!! Van als hij in huis tort 't eerste dat Mance deed was hem vaste stekken en aan z'n mond snuffelen: - Kom 'e keer hier ei? laat me 'n keer rieken, hoe zit dat met dien asem! Mance 'n rook niet geren korten drank; maar als er te leerzen viel was ze er ook geren bij,... compris? Maar Brozen, ‘dien leepen bing’, kende dat op den draad en knauwde toen altijd eerst ‘e' toptje sokkela’ vóór dat hij hem rischierde... om de reuke te dekken. E' mensch moet ‘fijneeren’ ei in de wereld?! - Steek'-je gij al je geld in sokkela, dè? vroeg Mance toen. - Bah! e' latje sokkela, zei Brozen, is 't niet veel beter dààrin dan in den alkool? | |
[pagina 144]
| |
En zoo ging Brozen Bronders door z'n eerste huwelijksjaren, al verre lijk een boer door z'n land, al even vrij en gemakkelijk. - Met e' beetje ‘ruwesance’, oordeelde de man, mòeten w'er komen! Maar omdat we daar spraken van drinken... Mance... 'n spoog er ook niet in zulle!? ze ‘mochten ze alle twee... rauw’! en nog vóór dat ze trouwden waren ze alle twee al een kleen beetje groote liefhebbers; dat ze nu dweerschdeure ‘smeerperen en verbrassers’ geworden waren, is te vele gezeid, z'hadden zelfs besloten van dat 'en keer g'heel en gansch te veranderen... in de mate van de mogelijkheid. Brozen, zooals we gezien hebben, deed nogal goed z'n beste, en Mance van heur kant, deed nog meer of heur beste... misschien 'en keer of twee op 'en dag... meer niet; dat was over heur deure, bij den Bloeling in ‘'t Argentijnse’, dat ze 't zij hem pakte. Maar de eene 'n zei 't aan den anderen niet, zie-je't? dat ging 'en beetje ‘inkenu’ tusschen die twee. 't En was waarlijk maar 's Zondags en... 's Maandags, ba'ja, 's Maandags ook, dat z'er oprecht van profijteerden; die dagen zijn er ook lijk voren gemaakt; en 's Maandags... enwel ja! dat 'n is ook lijk maar een ‘uitgesmeten mestdag’; e' mensch is nog min of meer verzeeuwd van den Zondag, en die hersens slaan nog 'en beetje open en toe;... werken op een Maandag 'n is maar half werk. Was Brozen op d'andere dagen altijd op de bane, Mance integendeel, met dat ze nog al breed uitsmeet en e' ziertje kort van borste was, Mance vond veel meer gratie in 't zittende werk, de eerste jaren vooral, | |
[pagina 145]
| |
buiten 't menage, 'n wist ze maar van spellewerken: 't kloeftje, 't rozenhoedje, 't zaagtje. de puistekop, 't taptje, 't loopertje, 't bolletje, 't vischoogstje, 't pinnetje en wat weet ik al; ja! ze kost wel als ze wilde. Bij schoon weder zat ze buiten lijk al de andere ‘spellewerkegen’ uit 't gebuurte en dan viel ze aan 't zingen met g'heel de reke, ofwel alleene, maar altijd van die gezangen die spreken aan e' mensch van het teeder gevoel, van die ‘toussante’ liedjes, dat er jen herte zou van krijschen als je niet op 'n let...: Aan de traliën van een venster,
van een zwarte kloostermeur,
zat een jongeling te weenen,
tot in 't zwarte nachtelijk eur!
‘Laura, mijn schoone vriendinne!
Waarom scheiddet gij van mij?
Ach verlaat uw treurig klooster,
en kom' rust aan mijne zij’!
Maar een blanke maagdelijk wezen
keek aldoor de traliën uit,
en een stem die sprak vol tranen:
‘Nooit! Nooit! Nooit! wordt Lauwra uwe bruid’!
- Schoon ei? zeiden ze in 't ron de. O! dat mensch kan zingen! dàt mensch kan zingen! Maar... na negen maanden en eenen dag,
vieze-vieze-vies-bombom,
kwam daar een vijazeurtjen af
kliits-klets de boemlala!
De spaarpot had z'n rech'
en 't was, mondju, en knech'!
Toen was het een andere snare die trilde, eene van douwderidouwtje. En 't kwamen er alzoo nog vierevijve - 't en steekt op geen eentje - maar d'andere waren al ‘piskousen en meisebrokken’. Allemale eeuwig- | |
[pagina 146]
| |
godsche schoone appelmannetjes van kinders met ronde roô kaakskens om in te bijten. Lijk vele Brugsche moeders achter den kerkgang, uit gewente en naar oude geplogentheid, ging Mance met heur jongens eerst naar de Potterie, naar ‘Onze-Vrouwe van-'tzuigende-kind’, tegen den ouden man en om goe' ‘smoeffels’ te kweeken; van daar naar 't ‘Hospetol’, naar Applonia voor de zeere tanden, en naar Cornelius tegen ‘d'akzestjes’; toen naar 't Bagijnhof den heiligen ‘Kwalderus’ gaan smeeken tegen 't kwijnen en 't kwellen; naar 't Zerusalem ‘om e' roo'lintji’ voor rond den nekke tegen de kinkhoest; en eindelijk om e' schapeliertje naar de ‘Discolschen’. Daarmede waarin ze gezet en kosten ze vooruit van nu voorts; 't geloove was voldaan en moeders z'n herte was gerust. De jongens groeiden op lijk duiveljongen, met 'en snak en 'en bete, 'en knuiste brood, en vooruit... op strate. Die knechtejongen bijzonderlijk, met z'en vlammende fakkels en z'n stoppelkop, was g'heel z'n vader, óok geen duts, óok overal in gemoeid en aan bezig: 't is naar den grond dat 't water stinkt, zegt men gemeenlijk. Hij 'n had geen knooptjen aan g'heel z'n lijf; broek en veste gingen toe met stokskens of kneuveltjes, want, als hij met ‘labatten en bommeketten’ gespeeld had, dan was 't altijd ‘bloenders’ geweest en al de marbels die hij verloren had moesten met knoopen verpand worden. Zwijg' van jongens, me' zou er zakken bij droogen, ... en goed geweten! Maar Vader noch Moeder 'n lieten 't aan hunder herte niet komen! | |
[pagina 147]
| |
- Ei! je zou' wel zot zijn, God schept den dag en we gaan der mijnder deure! Ze waren nu allichte zes jaar getrouwd; een dorstige lever laven was meer en meer een lichamelijk werk van bermhertigheid geworden, en 't goed voornemen van in 't begin wierd toegepast in de mate van .... d'onmogelijkheid, maar dat 'n was niet te verwonderen: ze gerochten stilletjes aan vergeven van de kennissen en allen eerste goe' liefhebbers! ('t Vervolgt) K. De Wolf. |
|