Biekorf. Jaargang 38

Mengelmaren

Kantewerkersmesdag te Yper.

We lezen in De Poperingenaar 5-6-1932:

‘Sedert onheugelijke tijden werd H. Sakramentsdag door de speldewerksters op bijzondere wijze gevierd. In deze laatste tijden, daar deze nijverheid om zeggens heelemaal te niet gegaan is, waren de vrouwtjes van Belle's Godshuis nog de eenigste om dit oud gebruik in eere te houden. Ongelukkiglijk, dit jaar, waren verschillige van onze oude menschen niet in staat de lange vereischte wandeling door onze straten te doen

[p. 191]

en zoo wierd voor het eerst H. Sakramentsdag niet gevierd. Toch zullen zij er aan houden het feest in hun klooster door allerhande feesten op te luisteren. Daartoe helpt het Bureel van Openbaren Onderstand’.

't Was niet op H. Sacramentsdag zelf, maar op Klein Sacramentsdag d.i. den octaafdag van het feest, dat de Ypersche spellewerkegen hunnen mesdag vierden. 't Begon op den vooravond: de woensdag was al ‘Mooimakersdag’. Dat staat met veel bijzonderheden beschreven in Biekorf, 1929, bl. 276 vlg.

Is deze blijdag in de laatste jaren naar H. Sacramentsdag opgeschoven geweest? waarom en wanneer?

Alzoo gaat er, jammer genoeg, nog een stuk van ons oude volksleven verloren. Hopen we dat het huiselijke feest de herinnering ten minste nog lange moge in het leven houden.

R. Hommelare.

Spreuken uit Fransch-Vlaanderen.

- Als 'en ezel e' peerd weerdt [wordt], 't en ê nie breiellijk!

- Als kak mostaard bedijgt, 't en ê nie eetlijk!

d.i. Als niet komt tot iet, kent iet zich zelven niet.

Vgl. Als een ezel een peerd bedijgt, is hij van geen duivels breiellijk (De Bo).

- 't Is effen, zei Cissen, en zijn huis was plat 'ebrand.

- Hij kan zoovele klappen, als zeven koeien kakken:

d.i. 't is een eeuwige babbelare.

- Hij verstaat altijd hamer voor klinkeband.

d.i. hij vat het altijd averechts op, verstaat altijd 't een voor 't ander. Vgl. Hij verstaat altijd klinkeband voor hamersteert (De Bo).

- Loop speel met Vanhove op den zandhoop!

d.i. laat mij gerust; loop speel met marbels en bolleketten.

- Water is gebenedijd:

dat laat U lijk of da'je zijt!

Sint Winoks Bergen.

P.T.

Een Timber.

Dit woerd wordt te Kortrijk soms gehoord in den zin van: kop, hoofd, meestal spotsgewijze sprekend.

- En je kreeg mij daar iets tegen zijnen timber!

- En j'hé mij daar nen timber ip! J'hê nogal nen properen timber ip! J'hê mij daar een timberke! [= gezeid van een dikkekop, met denzelfden zin als het euphemisme: Hij is nogal wel besteld!]

- 't Komt uit zijnen timber, weie! [= 't is een dom gedacht, 't is een peerdegedacht.]

[p. 192]

- J'hê mij daar een karbonkel [= dikke roode neus] op zijnen timber!

Het woord komt voorzeker van het fr. timbre = het bovendeel van een helm, waarnevens de uitdrukking: Avoir le timbre fêlé = la tête dérangée. Ook het adj. timbré wordt gebruikt in den zin van: een beetje dwaas.

Opvallend is hoe daarnevens het volk spreekt van een kopke voor: een timber = postzegel.

Kortrijk.

V.B.

Kapelanen.

- Hij kreeg zijn meubels van zijn oom, en alzoo was hij seffens g'instaleerd om entwaar te kaplanen.

Kapelanen, hier = het ambt van kapelaan uitoefenen; vgl. Docteuren en het oudere Meesteren.

Clercken.

L.P.

Kwelspreuken.

- Wat zou ik nu gaan doen?

- Opzitten en broen

lijk of dat de klokhennen doen!

Uitkerke

H.F.

- Vader, waar hê-je dat 'haald?

- Waar halen de kraaien neuten?

- ? ?

- Ge moet zeggen: Waar da' ze ze vingen (vinden)!

Loo.

E.V.

Mollen en Knollen.

- Een patat moet zacht land hebben, dat hij kan mollen en knollen.

Mollen d.i. hier: steken, wroeten in en onder de eerde.

Becelaere.

[L.D.W.]