Biekorf. Jaargang 38

[p. 187]

Boekennieuws

Ch. F. Haje. Taalschut. Schrijf weer Nederlandsch. Leiden, N.V. Leidsche Uitgeversmaatschappij, 1932. 15 × 21 cm., 160 bl. = Flor. 1,90 (gebonden).

Brom en Goebe hebben jaren achtereen alhier gebromd en gerommeld tegen de snuggere ‘opbouwers der Vlaamsche cultuur’ die niet weten wat Vlaamsch is. Maar bij velen is 't lijk op een aande dat 't regent: ze schudden 't af, want in Vlaanderen zelf en kan men toch geen Nederlandsch leeren! Buiten het Noorden geen zaligheid: daar alleen is 't ware en zuivere Algemeen Beschaafd te vinden, al wat Holland schrijft is wel!

't Doet ons waarlijk deugd dat een volbloed Noord-Nederlander, een bekwaam taalgeleerde, het als zijn plicht aanziet de handen uit de mouw te steken om, zonder aanmatiging, ‘de wonden in de taal aan te wijzen en bij elke het middel tot herstel aan te geven.’ De wonden die doctor H. meestert, zijn vooral de onzalig woekerende Germanismen en ook wel de Gallicismen die dikwijls, langs het Duitsch om, de Nederlandsche taal besmetten.

Wij, Vlamingen, kregen overlaatst den al te zwaren pak van Peeters' Belgicismen op de maag: al wat het Zuiden - en vooral dat booze Westen! - schrijft is slecht! In Taalschut zien we nu, dat vele van die ergste z.g. Belgicismen eigenlijk Hollandicismen zijn! Die etterwonde stooft in 't Noorden en de ziekte waait maar al te snel alhier over, door de slaafsche happigheid van dien schrik van halve geleerden waarmee we geschoteld zijn.

Dr. H. steekt niet weg het ‘ondietsch en baldadig schuim’ dat hij ontmoet bij de Kalff's, vader en zoon, bij de professoren Krabbe, Kernkamp, Pos, Casimir, Blok, van Gijn, Scheltema; sommige halve goden der fraaie letteren verschijnen voor de vierschaar en zelfs de deur van de geliefde Ina Boudier-Bakker wordt niet zonder een klop voorbij gegaan.

Dr. H. is ook niet zacht voor de ‘Modewoorden’ die ‘zich nestelen in het spraakgebruik van den halven beschaafde en van den schijnbaar ontwikkelde’. Hij brandmerkt onbarmhartig: Mentaliteit, Realiseeren, Involveeren, Pulseeren, Saneeren, Simplistisch, Sabotage, Vitaliteit enz. Is dat durven, voor een Noord-Nederlander, alzoo onrechtstreeks onze ‘jonge Vlaamsche cultuur’ ontrieven! ja ontstichten en verergeren!

Dr. Ch.F. Haje, Biekorf en al zijn lezers begroeten U als een vriend en bondgenoot: ons bindt één zelfde werkdadige liefde voor de schoonheid en zuiverheid van het Dietsche woord!

Dr. K.R.

[p. 188]

Stijn Streuvels. Tieghem. Het Vlaamsche Lustoord. Tweede bijgewerkte uitgave. Tielt, J. Lannoo, 1932. In-12, 176 bl. = Fr. 8.

Tieghem mag van geluk spreken dat Stijn Streuvels zijn Lijsternest op den beêweg naar Sint Aernout heeft gebouwd. Van dan voort en kon de schoonheid van zijn ligging en van zijn overleveringen aan den kunstenaar niet ontgaan: dat innig Vlaamsche hoekje moest hem vroeg of laat een beschrijving afdwingen.

Streuvels heeft Tieghem beleefd: Sint Aernout en zijn bedevaart - met bezonken Vlaamsche vroomheid; de streek - met genietende ontvankelijkheid; de menschen - met leutige en smakelijke wijsheid. Die bezielde éénheid ligt hier beschreven in lustigen, eenvoudigen trant; zij werd een brokke boeiende lezing voor den gaanden man, een deugdelijk volksboek.

De Nabeschouwing, in deze tweede uitgave bijgevoegd, wekt bezorgdheid en weze hier onderstreept: 't is een dringende oproep om te verhelpen aan het stoffelijk en geestelijk verval van het heiligdom: Tieghems schoonheid en vroomheid vergaat! Er is een sterke hand vandoen om Vlaanderens Lustoord weerdig te houden van zijn heiligen patroon!

V.

C.C.A. Wauters. Over de Oude Vrije Visschersnering van Blankenberge. Heist-op-den-Berg, Corvana, 1931. In-12, 98 bl. = Fr. 10. Te bestellen bij den Schrijver: 79, de Smet de Naeyerlaan, Blankenberge.

In dit handige boek heeft Schr. samengebracht al wat gedenkweerdig is over het visschersbedrijf van Blankenberge. Oorsprong en oudere geschiedenis zijn, bij gebrek aan bronnen, minder bekend; 't gaat meest over de 17^e en vooral de 18^e eeuw. De Reglementen van 1696 en 1767 leveren een uitvoerige beschrijving van de toenmalige inlichting der nering. Vele gegevens zijn ontleend aan de oorkonden van Sint Antoniuskerk. Al deze bescheiden zijn besproken en toegelicht door een man van 't vak. Toch zouden wij de werkwijze, vooral in het opzoeken der bronnen, wat vaster willen zien, in 't voordeel van den Schrijver zelf. Aldus had hij het Reglement van Maria-Theresia kunnen benuttigen, zooals het volledig afgedrukt is in den Zesden Placcaert-Boeck van Vlaenderen blz. 1322-1340 (Gent, 1786), in plaats van de slordige kopij uit het stadsarchief daarvoor aan te spreken.

Het boek verdient een goede plaats in de wetenschappelijke reeks onzer volksboekerijen. De belangstellende lezers zullen met verlangen uitzien naar een tweede werk, door den Schr. in zijne voorrede beloofd, over de ‘Folklore van Blankenberge’.

V.

[p. 189]

- J. Leroy. Pieter de Pensejager. Derde Uitgave. Tielt, J. Lannoo, 1931. 182 bl. = Fr. 10.

De hernieuwde uitgaven van Pastor Leroy's werken getuigen er van, dat hij door 't volk geern gelezen wordt. Bij denzelfden uitgever zijn al de andere werken van P. Leroy goedkoop te verkrijgen: Valentijn en Wolfried, Karel de Blauwer en zeven bundels Zeisels en Vertellingen.