Biekorf. Jaargang 36

Knapen en Waarten overtijds in 't Hospitaal te Kortrijk (1370-1380).

't HOSPITAAL van O.L. Vrouwe te Kortrijk lag vroeger buiten stad, in Overleie (ultra Lysam, in vico ultralysano) en 't werd er naar geheeten ‘den ospitale over Leye’. 't En is maar omstreeks 1400 dat een deel van Overleie (d.i. 't gebied op den linker Leie-oever) in de stadsvestinge begrepen wierd door 't graven van het ‘nieu ghedelf’ (de oude Kleine Leie). In 1370 was 't Hospitaal een groote buitendoeninge. Bij 't ziekenhuis, 't klooster en de kapelle, die naar de ‘Leyestrate’ toe stonden, behoorde 't neerhof met schuren, stallingen, bouverie, een molen⁽¹⁾ en nog veel land en meersch langs de Leie.

Knapen en maarten woonden in 't gesticht en waren er in den kost. In de perkamenten rolrekening over

(1) Zie: Biekorf, XXXIV (1928), bl. 173.

[p. 266]

't jaar 1370-71, loopende van einde Mei tot einde Mei, door de prieuse Marie van Uutkerke opgemaakt, staan zij allen vermeld met hunne ‘jaerhuere’⁽¹⁾

‘Item heeft de prieuse vorseid ute ghegheven bin desen vorseiden jare meysnieden van haren jaerhueren:

Eerst Gillis Valke	12 lb.
Item Gillise van den Zwynendriessche	12 lb.
Item Hannine den hofknape	10 lb.
Item Pietere den Lec	10 lb.
Item den upper bouvere	12 lb.
Item den onder bouvere	10 lb.
Item den zwynherdere	9 lb.
Item den onder zwynherdere	6 lb.
Item den backere	10 lb.
Item den lochtinman	8 lb.
Item den pratere	8 lb.
Item Hannine die de coeye bewaert [den coyeherdre]	10 lb.
Item zynen knape die de coeye houdt	5 lb.
Item den portier	4 lb.
Item den muelnare	10 lb.
Item den eselare [den drivere]	26 ras. corens.
Item den boschwachtere te Warighem	10 lb.
Item Grielen den joncwive [den upper joncwive vander keukine]	7 lb.
Item Zwanen den joncwive [den zieken joncwive]	5 lb.
Item Grielen Baers [diere plecht te wasschene]	6 lb.

't Was ook het gesticht dat de kleederen van de knapen bekostigde: ‘Item ghegheven omme leverene lakene ten cleedren boufs ende dat daer toe behoert die me Vrauwe gheeft in dorbore van den huuscnapen die jaerlix dienen den hospitale voorseid, heft.

66 lb. 8 s.’. Rek. 1376-77.

Knapen en maarten kregen zoetekoeke - of drinkgeld daartoe - voor hun nieuwjaar: ‘Item in niewedaghe

(1) Die rekeningen zijn nu nog in 't Hospitaal bewaard. - Hetgene tusschen haakjes staat is een verschil of toevoegsel ontleend aan de overeenstemmende posten uit de rolrekeningen van een der volgende jaren 1375-79.

[p. 267]

ghegheven den meysnieden tharen lyfcouken [also men es ghecoustumeert in niewedaghe]

5 lb. 3 s.’.

Ze vierden tegare Dertienavond en de ‘coninc van der bone’ vaarde nog 'n keer wel van Mevrouwe⁽¹⁾. En ze kregen ook hun deel in 't drinkgeld bij de kleedinge van een nieuwe zuster: de rekeningen wijzen er op dat dit alzoo de ‘costume’ was.

A.V.

(1) Biekorf, 1930, bl. 18.