Biekorf. Jaargang 36
(1930)– [tijdschrift] Biekorf–
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd | |
Van Ruimers en Beerboeren.EEN ‘oukden’ Bruggeling, die hoorde lezen van Gusten en zijne beerwijtenGa naar voetnoot(1), kwam wakker ineens en verjongde dat je 't zag. Met zijn vette | |
[pagina 124]
| |
Brugsche tonge viel hij aan 't vertellen van over ‘ouks’: ‘Os ter moste geruimd worden’ zei Ferden, ‘kwam, van daags te voren, de beerboer afgestoken met zijnen reutel om de zwaarte te pegelen en “hem” een keer te proeven, den put te beschaffen hoe-en-alwaar, en die staatszake tewege alleszins goed te overleggen... “eer damme begunnen”. Dat was altijd een boer van kennis, een ter trouwe, ziet! Bij ons was dat Slakke Jaksen en vóór hij weg ging moest alles goed op z'n plaatse staan: de haak van den deksteen lag hier, de eemers water stonden dààr, “en hier gaat de stratebezem staan”, zei moeder, “en de flassche dernevens, wee Slakken!” En Slakken trok op met den sleutel van 't achterpoortje. Boer Jaksen woonde te Vyve-kapelle, zoo dat was al de Kruispoorte tewege, en hij, lijk alle andere van die kanten, moest nu Mietje De Talder gaan vinden in 't Koopmansstraatje; dat Mietje zorgde voor de “biljetten” en ze kreeg toen een “holve kluite” 't biljet voor heure moeite, ziet! Daar waren twee soorten biljetten: g'hadt eerst de “groene”, dat waren - pardon - dat waren de “zeekebiljetten”, aan zes centiemen 't stuk, om koeiale te mogen uit stad voeren. De groote leverancier van die vette was Verstraete de stoker van aan den “bassin”, daar hielden ze veel koeiebeesten. En g'hadt toen d'andere, de “witte” biljetten, dat waren eigenlijk - verschiet niet - dat waren de “str....” biljetten, 12 centiemen “kostteden dedeze.” Dat gaf dus de toelating om in stad te komen ruimen. Mietje De Talder - 'k spreek “alsan” maar van de Kruispoorte, voor d'andere poorten was het iemand anders vaneigen - Mietje gelastte heur om die pampieren te gaan halen naar den Ouden Zak. Twee oude iefvrouwen met hunder broeder beschikten daar over een “kamertje met 'en tafele” en dat was “den birauw van den beer van de Stad”. Van ten tienen 'savonds 's winters, en ten elven 's zomers, tot ten tweeën in den nanacht mocht er geruimd | |
[pagina 125]
| |
worden: dan ging de “beerklokke” op aan de poorteGa naar voetnoot(1). en gedaan of niet gedaan ze moesten buiten. Den avond van de tramulte kwam de boer af met al zijn volk en spande uit in “'t beerkot”. Aan iedere poort was er een beerkot, dat was eene herberg waar ze mochten stallen, “beerkamer-houden” en 't fameus biljet op tafel vonden liggen. “Beerkamer-houden” dat bestond hierin: dat de boer eenen kluts petatten meê bracht en wat hout, of beternog eenen reuling, lijk of da' me' zeg', alzoo een boomeneersgat, dat brandde langer. En ze kokkemolden in die kamer naar hunder goeste: 't hout wierd aan 't vier geleid en de petatten gekookt. Met een sneê brood en een kitte bier dat was hunder “avenpocie” om kloek te staan en te blijven leven. Als 't tiene wekkerde mochten ze beginnen: de lanteerns wierden ontstoken en de peerden aangespannen. Tusschen haakjes gezeid: die “beerzeilwagens” dat was peerdewerk om dat te bestieren en ze moesten met velen zijn. Ook 't waren maar de rijke boeren die zeilen hadden, weet je wel dat dat viere tot vijfhonderd frank kostte “zoo 'en zeil”?... Dat lag met klampen vaste gespannen lijk een kwadraad over vier eendelijke groote, zware “beerpersen”. Om te vullen wierd het zeil schoon open geleid en als 't vul was toegestroopt lijk een koffiezak. Te midden schoven ze gleistrooi om 't kwanselen te vermijden. De “beerkarren”, waren bakken van vijf-end'-twintig tot twee-en-dertig hectoliters hoogstens. Zoo, als ze gereed stonden geleersd en gespoord: “zij me'?” riep Jaksen.. “en gauw-teh!.... djiii dju... we!!...” en g'heel de “korteeze” kwam afgedokkerd al over de brugge en onder de poorte de stad binnen, met een gedruisch van d'helsche duivels: plakkende en pletsende peerdepooten, ruttelende karren | |
[pagina 126]
| |
en kletsende zwepen. Als de beerboer ievers binnen viel, bij U of in 't gebuurte, 't was lijk Bakelands-bende, zijt zeker dat er geen oogsken geloken wierd van 't danig geruchte. Z'hadden de stad voor hen alleen en in die ledige en doodstille straten hoe meer dat 't helmde hoe liever: dat was djakken met de zwepen om dood, d'eemers en de kuipen en de “beerscheutels” wierden niet gezet maar gesmeten, ketens en zwinkels dat viel daar, en tot de peerden toe sloegen naar de vliegen... en d'r waren geene... al'ha 't was geestig. Dat was voor een sterke ure lijk uitgelatene spoken in 't dansende en 't wandelend licht van de bollanteerns. Benauwlijk om zien! En als ze toen goed geschept, geduiveljaagd en geschonken hadden... uit de “flassche” dan was het nog een veel grooter klauwieren met dat voer swanselinge... maar ja, 't was toch een g'heele zuiveringe en 't lawijd stierf weg in de verte. Aan de schâbletters en nachtwakers moesten ze de biljetten toogen: was alles in essen dan mochten ze deure maar was er wat te kort of te lang, aaa! g'heel de sleepprocessie moest meê... al stinken naar 't Blend Ezelstraatje... “achter 'en procesverbol!”... Waar ze geruimd hadden was er 's anderdaags nog werk voor een g'heelen nuchtend om een goe'n eemer water te kletsen; daarbij gemeenlijk nog een kraweitje voor den timmerman: een hoek of een kant afgestuikt van de deure; en voor den schilder een lek verwe te leggen... e' ja: een wreve of een schampschote hier of daar... Dat was toen ten minste de moeite weerd!.. maar nu?... e' dat 'n is nu een keer geen doene meer... En bovenaldien je kreeg toen nog geld op den hoop toe! maar je moet er nu geven, schoone spreken en deerlijk zien! Waarmeê dat die Heeren van de stad al gediend zijn, ei?... geld halen uit 'en vuil hoeksken.’ Ferden's verstand stond daarop stille... hij zweeg en verviel in mijmeringe. K. De Wolf. |
|