Biekorf. Jaargang 36

Van worten en speen gesproken...

EEN Brugsche jufvrouw, mij goed bekend, stond met heure handen vol worten. Den hemel en de helle ging ze te rade om te weten hoe die vuiligheid was kwijt te spelen. Ze had er van alles al aangewreven: wortekruid, porceleinebladjes, nuchterspeeksel, al van alles enfin! maar al geen avance! Met den moed in heure schoen' kwam ze heur nederflokken bij Albertijne en, zegt ze:

- Bertijne, Bertijne, kijkt toch een keer hier, wat schamel dingen is dat!

- Wel! mijn kind, zei Tijne daarop, maar dat 'n is nieten Aliestje! Ge moest al lange gekomen zijn, dat zijn wortjes m'n kind! Al'ha luistert, gaat een keer van hier naar eene kerke waar gij nog nooit geen voetje gezet 'n hebt en dopt daar uwe pollevietjes maar een keer alzoo goed in 't wijwatervat, ei? gaat toen met uwe natte handen wat langs de menschen dweefelen, tracht hier of daar, in 't duikertje en zonder dat 't iemand geware wordt, een hoeksken van 'nen kappemantel of van 'nen rok te vatten, vaagt daar uwe poeterloezetjes aan af... en ge

[p. 45]

gaat 't zien Aliestje hoe g'heel die leelijke gruwte zal afvallen, uw velletje zal zoo zuiver staan ‘of 'en oogstje’.

Zoo Liestje trok op, met volle betrouwen, in één steke naar Sinte Machielskerke. Daar 'n was ze, bij heur wete, nog nooit binnen geweest; en ze deed juiste zooals Albertijne gezeid had: de handen doppen in 't wijwatervat, maar de koster - die gierigaard - had er wel mogen een beetje meer water indoen. Nu 't ging toch ook, maar 't ongeluk wilde dat 't meisje daar nu moedermensch alleene stond in geheel die witte gekalkte kerke. Nievers noch mantel noch rok om de handen aan af te droogen... zoo, e' ja, ze moest ze, spijtig genoeg, wel laten droogen aan de stake... en, daar zie, toen ze weder in Brugge kwam, de worten stonden er nog...⁽¹⁾

_**_*

Moeder Bette, een korpulent vrouwmensch, wist een beetje stijf vele van 't speen en, dat ze van Liestje geslachtte, ze liep van Keivus naar Pilatus om soulazement. Z'had eenen stoel bijgehaald met de zate doorstoken - die sloore! - om toch te kunnen een beetje op heur gemak zitten.

Zoonu, Mance Prol, een vriendinne uit de Congregatie, had in heur huis altijd hooren zeggen dat de beste remedie daartegen was: een petatje stelen hier of daar in 'nen winkel, maar 't moest oprecht gestolen zijn en toen op zak bewaard worden ten eeuwige dage lijk ‘je scaapelier.’

Zoogoed. Moeder Bette - God wil' heur ziele - 'n kost het intusschen niet meer herden en wat zou 'en mensch niet al aventuren om van dat schrikkelijk ongemak verlost te zijne.

Bette, op een koelen morgen, met mutse en kappemantel aan trok de deuren uit gaan loeren en af-

(1) Ander bijgeloof nog over worten staat geboekt in Biekorf, VI, 96, XIII, 72 en XV, 134-136.

[p. 46]

lonken in al de petattewinkels van stad. Ze wist er wel twintig zijn, maar nievers waar ze 't gat schoone vond om te gaan... stelen! Ah! dat moet gezeid zijn: Moeder Bette 'n zou voor heure oogen geene spelle gepakt hebben die de heure niet 'n was, en nu... moeten eene petatte stelen!... Och zwijg! als 'en mensch ziek is ei? wat zijt gij toch een duts! Moeder zweette water en bloed twee dagen lang en zij 'n dorst niet, telkens kwam ze ijdelhands naar huis.

Eindelijk, den derden dag, van dezen keer goe' keer, 't mocht al zijn dat 't wilde, 't speen stak ommers allemenschen te vele: 't moest en 't moest en 't zou!!.. In Groeninghe drumde ze binnen bij Fridolijne's, daar verkochten ze spekken en stond er een zak petatten wijdgat open nevens den toog.., 't stond er lijk geschikt.

Moeder Bette gaat binnen en: ‘Fridolijne, zegt ze, geef mij daar een keer voor een dobbel frank mentebollen.’ Ja maar peist een keer: een dobbel frank!! z'had er genoeg om g'heel de strate te trakteeren, maar dat was om toch zeker te zijn dat heure diefte betaald ging zijn en dat ze toch nooit naar d'eeuwigheid zou moeten gaan met 'en petatte op heur geweten.

Zoo binst den middelentijd dat Fridolijne gekeerd stond om den zak spekken te vullen, op dien eigensten oogenblik stoop en stekte Moeder Bette eene petatte uit den zak.. maar zoo stom en zoo onhandig dat er wel tiene langs den grond rolden.

-'t Is nieten, zei Fridolijne zoo heel natuurlijk weg, laat maar liggen, vrouwe, we gaan ze wel oprapen.

Moeder Bette zweette lijk een das en zei noch ouw noch bouw, ze 'n zou wel niet gekunnen hebben. Heur twee frank lag daar al en ze was de deuren uit zonder goe'n dag of goe'n avond, en rood dat ze was, maar rood! 't was gelijk een versch gekookte kreefte! Maar! Goddank! 't petatje was meê!!!... 't Viel een steen van heur herte.

... Maar... peist ge nu waarlijk dat heur speen ge-

[p. 47]

nezen was of verbeterde?... Bijlange niet Twee maanden lang liep ze met dien eerdappel op zak, hij blonk gelijk een bolleket, maar 't speen?... Ja, je zij' wel! 't Speelde waarachtig van dag tot dag nog meer op z'n poot, bij zooverre dat Moeder Bette, dat spelletje moe' geworden, in een wroede koleere de petatte op strate kletste dat ze bleef aan de steenen plakken.

Dan eindelinge is ze naar Narden's gegaan, en Narden de klokkeluider, een goe' sjouw van 'en vent - weet je wat dat hij deed? - met z'n oude stijve leden klom hij de trappen op van Onze Lieve Vrouwentoren en bracht me daar van boven voor onze dikke Bette een geheele schoone blinkdooze vol van klokkevet en daarmeê - serieus - daarmeê ‘hee't 't g'holpen’, zou je' peinzen?

K. De Wolf.