Mengelmaren
'n Ende - 'nen End.
TER aanvulling van 't gene alhier gesteld is, 1929, bl. 383: Overscheute van gelijk. Te Nieupoort zeggen ze: ‘G'hebt gelijk en nog een ende toe!’ (niet een elle). Ende in den zin van stuk, b.v. een ende touw. - J.F.
Te Roeselare heeft 'nen end (soms ook 'n ende) een bezondere beteekenis, te weten: een stuk stoffe, de overscheute van een groot stuk, fr. coupon (d'étoffe); elders in WVl. 'ne koepon. Alzoo hoort ge: - Als ge wilt 'nen end koopen, ge moet naar dat kraam ginder gaan. - Ga kijkt 'nen keer achter 'nen end [op de markt]. - M'ên 'ne schoonen end gekocht. - Die 'ne leurder heeft dikwijls schoone enden mee. - Ook 't verkleinwoord endetje wordt in dien zin gebruikt: een koopvrouwe in endetjes. - [K.d.F]
We'n zijn nog niet t'enden met dat ende. - Te Brugge hoort men: ‘Gij dom'ende!’ en te Kortrijk ook: ‘Gij groote dom'ende dat ge zijt!’ tegen eene die dom is of dom doet, en ‘Dat ziet er toch een dom'ende van een maarte uit!’ (in dien zin ook bij De Bo). - Te Becelaere hoorde L.D.W. het nog anders: ‘In een winkel, ge moogt gij [die verkooper zijt] daar niet staan met een dom ende deraan, ge moet de menschen bekouten.’ Hier is 't in den zin van: dom uitzicht, of liever: domme doening. En nog te Becelaere hoorde hij: ‘'k En vroeg niet om 't knoopje te weten! - ? - Ja, den uit, den end!’ d.i. 't fijne, de ontknooping. En hiermee is 't over dien end uit en tenden.
B.
VAN iemand die in 't kouten geen gelijk kan halen zeggen ze alhier: Hij heeft geen kaaie kunnen halen. Dat is ontleend aan de visschersdoening. Als het stormweer is en de booten moeten binnenvluchten en behouden aan de