Biekorf. Jaargang 34

[p. 286]

Mengelmaren

Boekennieuws

H.J. Van de Wijer Hgl. Bibliographie van de vlaamsche Plaatsnaamkunde. (Nomina Geographica Flandrica: Studiën, I). Brussel, Standaard, 1928, in-8ⁿ, xxvi-158 bl. = Fr. 20.

De ‘Nom. Geogr. Fl.’ of ‘Studiën en Monographieën over vlaamsche Plaatsnaamkunde’ zijn eene reeks, uitgegeven door de ‘Vlaamsche Toponymische Vereeniging te Leuven’. Deze Vereeniging is er eene die ‘wil de samenwerking bevorderen van alle belangstellenden op het gebied der Vlaamsche toponymie. Hare Mededeelingen verstrekken de gewenschte voorlichting en worden aan de medewerkers kosteloos toegestuurd. Dan de belangstellenden, die meenen aan de Vla. Top. Vereeniging geene practische medewerking van welken aard ook te kunnen verleeven, kunnen lid worden tegen betaling van een jaarlijksche minimum bijdrage van fr. 10, te storten op Postcheckrekening n^r 162831. Zij ontvangen daarvoor de Mededeelingen van de Vereeniging en hebben recht op dezelfde prijsvermindering (40 %) op hare uitgaven als hare gewone medewerkers’. (Zoo meldt ons Hgl. H.J. Van de Wijer, 29, Schreursvest, te Leuven).

De Mededeelingen der Vereeniging (telkens van 'n twaalftal bladzijden in-8ⁿ) komen uit sedert 1925 (in dat jaar I, 2 afl.; in 1926, II, ook 2; in 1927, III, 3; in 1928, IV, totnu 1).

Benevens deze Mededeelingen en als uitwerking ervan, geeft de Vereeniging sedert '28 ook uit: de reeks der Nom. Geogr. Fl. bevattende: I. ‘Studiën’, II. ‘Monographieën’.

Men is begonnen met de ‘Studiën’, waarvan de eerste is: bovengenoemde Bibliographie.

Deze Bibliographie, in boek samengesteld, is 'n uitgave waaraan we reeds een blijk beleven van de ‘gewaardeerde tegemoetkoming der Com. v. Top. en Dial.’ waarvan spraak is in 't Voorbericht bl. xi. Trouwens deze ‘Commissie voor Toponymie en Dialectologie’ - eene Staatsinrichting - (ingesteld door Knkl. Besl. van 7-iv-'26), geeft ‘Handelingen’ uit (jg. I in 1927), en in deze Handelingen was 't dat de eerste uitgave gebeurde van onze bovengenoemde Bibliographie, nu als in 'n tweede uitgave boekewijsde uitgetrokken.

Het is van belang dit laatste te weten. Immers als leesopstel in de ‘Handelingen’ was de Bibl. bestemd om voor te komen als eene beschouwing, eene lezing, over totnutoe ons oordnaamkundig boekwezen: meer alzoo, zeg ik, dan als een repertorium of zoekwerktuig; en zulks is zij gebleven.

Ziet. De Bibl. heeft alle verdiensten van ernst en volledigheid: tot de minste opstellekens toe, eenigszins ergens-vindbaar en eenigszins mogelijk van dienste, staan erin opgenomen, ten andere tamelijk-levendig alhoewel soms grillig ingedeeld. Doch even deze indeeling en dan de inhoudwijzers (van namen alleen), zijn van zulkdanigen aard dat ze ‘den lezer’ meest-maar eene schets voren-

[p. 287]

leggen vooral van het geworden van dat boekwezen, mede de namen der liefhebbers die er ooit aan gewerkt hebben. En... als we nu zouden willen kwaadspreken van de Bibl., we zouden 't gemakkelijk hebben met het daarop te keeren, immers al zeggende dat zij niet alleen voor ‘den lezer’ maar ook voor ‘den zoeker’ diende gemaakt, nog meest voor den zoeker: bestaaktelijk, dat we diensvolgens hadden mogen wenschen aan den eenen kant eene meer-redekundige, oordnaamachtige indeeling (niet eene meer-staatkundige en gemengde); en aan den anderen kant, en voornamelijk, eenen inhoudwijzer van zaken (niet enkel van namen) Zulk 'n inhoudwijzer vooral, met erin tal van verzendingen en vergelijkingen, ging helpen om van het boek nogmeer dan een bekijkboek, immers een uitspeurboek te maken, een vindboek zelfs, een boek waarvan de lezing ging opgevende zijn, uittermate aantrekkelijk dus en leerzaam... voor ‘den zoekzuchtigen lezer’. Nu, deze inhoudwijzer, de bezonderste betering, kan nog worden gemaakt (z. Bibl. bl. 7); en 't ander gewenschte, die indeeling daareven, dat en is uit zijnzelven nog niet eigenlijk erg.

Anders, buiten deze herstelbare kwaân, we 'n weten van bedoelde Bibl. niets als werkelijk goed.

Of 't doet, als het nog te herdoen was, we zouden vragen, tegenover hetgene vermeld staat ald. op bl. 8, dat bij samengestelde vlaamsche namen niet het hoofdwoord vooraangesteld worde mits erachter De- of Van-. Ik heb altijd ondervonden dat geen Waal daarbij wint, en voor den Vlaming dat 't beter is anders. Wat zegt ons: Wijer Van de-? Niets! Maar Van de Wijer? Veel.

L. De Wolf.

_**_*

Vanwege ‘De Sikkel’ (Kruishofstraat, 223, te Antwerpen). - Wauters-Vlietinck-Leurs-Mattheeussen-Lefèvre-Conrad-De Ridder. The Belgian Littoral. 1928, in-8ⁿ, 96 bl., talrijke afbb. = Fr. 12.

Dees is niet voor den eersten den gereedsten wandelreiziger. Hij mag een kieskeurig en zindelijk man zijn die dit in handen krijgt. Hij mag zelfs een Vlaming zijn, die anders niet te zien en heeft naar blonkgewone reismansboekskes over zijn eigen kuste... Kom', hier voor eigen Vlamingen gesproken, en met ons' hand op 't herte: Neemt maar dit lieve boekske. Neemt dan daarbij het andere ‘De Kust’ alhier beoordeeld boven (1927, xxxiii, 288), en ziet de beide na tezamen. Ge vindt er hoofdstukken aan wederkant dezelfde: ‘De vlaamsche kust ǁ The flemish coast; Fauna Flora’. Maar ookal heel verscheiden dingen, als, in De Kust; ‘De Bouwkunst; Geschiedenis der Kust, en de Taal van de kust’; in The Coast: ‘Chip-

[p. 288]

pings of History; Industrial development; The fishing industry; en Touring along the coast (vanaan La Panne [waarom niet De Panne?]... alover Furnes [waarom niet Veurne?]... over Bruges [waarom niet Brugge?]... totaan Walcheren, en innewaard Ter Doest)’. Met meest dezelfde lichtbeelden. Neemt beide boekskes, zeggen we, ge zult er veel voldoening bij genieten al kijkende en al leerende daarin; en mee met ons zult ge medeen, een weinig trots gevoelen dat Vlaanderen almeer kenbaar wordt gemaakt in uitgaven die mogen overal gezien zijn, als hier b.v. in die smakelijke kunstgewrochtjes. ‘De Sikkel’ doet schoon werk.

- Onder de Werken van Michiel De Swaen (uitg. door V. Celen-Huysmans-Sabbe). Vgl. boven bl. 127.

Bd. II. De Tooneelspelen. 2: Mauritius; De Zedighe Doot van Keyser Carel den Vyfden; Absolon [totheden onvindbaar], Rol van Joab [alleen]. Dan Neder-duitsche Digtkonde of Rymkonst te saemen gesteld en uvt versebeide schryvers vergaederd. 1928, in-8ⁿ, 302 bl. = Fr. 40.

Benevens 't groot geluk dat deze uitgave ons verschaft, toch eens De Swaen (zoover bekend) op zijn geheel te hebben, is het 'n kermis op zijn-eigen b.v. in zijn Digtkonde onze oude vlaamsche leertaal, zoo rijk zoo helder en zoo boeiend, onder hand te krijgen. Hoe beschamend toch voor heel ons nieuw gebrabbel... ons schijnbeschaafd schijnwetenschappelijk schijnvlaamsch!...

- J. Uytterhoeven-R. Van Roosbroeck. Wandplaten [met uitleg]. 1928, in-8ⁿ, 96 bl., met 30 afbb. = Fr. 9. De groote platen = Fr. 15; de kleine platen = Fr. 8.

Meest vorsten wezens en -gevarenissen, vanaf vooral de XV^e eeuw tot 1830, ook meest bekeken vanuit Antwerpsche oogen. ‘Staatsgeschichte’ zouden de Duitschers zeggen, meer dan ‘Kulturgeschichte’. Toch eigenlandsch, rechtzinnig opgesteld, boeiend en voor kinderen leerzaam bezonderlijk in vorstenkennis en in kleêrkunde.

L.D.W.