Biekorf. Jaargang 34

[p. 7]

Iets van ‘Bonhomme Noël’

WE lezen in een fransch blad, van een Waal, alzoo: ‘Depuis, on fait de Noël un vieux bonhomme à barbe blanche, avec une hotte et une verge de houx dans la main. C'est fort joli, sans doute, mais le sens même de la fête [de Noël] en est détourné sans profit pour personne’.

In Walenland is het zoo, maar hier in Vlaanderen ook.

En: ‘sans profit pour personne’? Ik denk dat 't is in 't voordeel: van hen die doen om den aantrek en den bijval van Kerstdag aan de Kerke te ontfutselen, ttz. om Kerstdag en ons kerstenvolk maar-los te krijgen van het Kindetje en van de Kribbe, en van 't Stalleken en de Sterre, en van de Herderkes en de Drie-Koningen, van 't Engelke Gabriël en... van heel dien uitstraal immers van ons oud en christelijk Geloove.

Wie dat doet? Is - niet te lande, maar in d'steê - de nieuwe winkels en de nieuwe rijkeliên: beiden immers uit ‘voornaamheid’ (meenen zij), maar onwetens opgestoken (meenen wij) door het Kwaad, door-als-'t ware een onbekende macht die heur leute daarin heeft, en die dat alzoo-maar ingeeft om den Kerstdag te ontkerstenen!

Kerstgeboomte en Kerstman zijn hier vreemde: komen uit de ketterstreken, over Frankrijk, naar hier toe. Tweemaal vreemde! En onze onbezonnen Vlamingen, - zij, weerom het meest van al, die hier trouwens uit ‘voornaamheid’ reeds zooveel ontvlaamsching stichtten - doen weer mee!...

Schamel-schamel Vlaanderen toch. 't Is de eenvoudigheid die 't rechthield, ons zoo-schoone Vlaanderen! Schoone zijnde, 't toogt maar schoone, zeg' wanneer? als 't eenvoudig uit dat 't is. Moet het schijnen iets te zijn, schijnen, iets dus wat het niet en is, wat gewordt er? eerst van al 't verliest zijn schoonte, en ten tweede 't blijkt vervalscht en oneigen

[p. 8]

dus, en nietig. Wie niet zijn wil wat hij is, die wordt eindelijk niemendalle. Is 't niet zoo?

- Doch, men denkt zooverre niet!

- Neen, maar moet zooverre denken. Laten we op onszelven letten, tot in 't minste. Zoo b.v.: 'k heb een vriendhier,... en die 't niet zal kwalijknemen dat ik dit-nu van hem zegge,... eenen vriend-hier die hierboven (Biekorf, 1927, 354) op ‘Kerstavond’ wonderlieve dingen vond, en die ze even diepbewogen overzong, immers, zoo hij altijd doet, zwierig vervig en eenvoudig (misschien echtst van-al-hier vlaamsch). Welaan: wis, als Vinder had hij 't recht - en hij ook hij dacht niet verder - van ‘Kerstavond’ voor te stellen als ‘Noël’ daar-straks vernoemd: als ‘vieux bonhomme à barbe blanche’ met ‘une hotte de houx’ ‘in de handen’. Maar, voor de verergernis, was 't niet beter zulke beelden niet aan 't volk te leeren kennen? 't Zijn gevaarlijke, en niet vlaamsch... Doen we wat we kunnen toch, allen, om dat àl niet vlaamsch te maken.

't Mocht een keer gezeid, nietwaar?

T. Raepaert.