Biekorf. Jaargang 33

Verwaarloozing van het koorgebed

OP het laatst van de vijftiende eeuw ging het er waarlijk niet stichtelijk toe bij den openbaren dienst van het breviergebed in de collegiaalkerk van Onze-lieve-Vrouw te Brugge. Te oordeelen naar de ergerlijke verwaarloozing waarmede men de getijden zong, werd het Opus Dei aldaar veeleer als een onaangenaam en vervelend werk beschouwd. Slechts een derde der lagere geestelijkheid was bij de kerkelijke uren aanwezig en gedroeg zich overigens niet zeer godvruchtig. De eenen immers deden een flink dutje, de anderen schaterlachten op uitgelatene wijze of stonden te babbelen, terwijl nog anderen al pratende met leeken in de beuken rondslenterden. Toen in Maart 1498 sommige adellijke heeren van het hof van Philips den Schoone over zulke misstanden hun beklag bij het kapittel gedaan hadden, werden de

[p. 174]

nalatige kapelanen tot de orde geroepen en tot meerderen ijver aangespoord. Blijkbaar heeft deze vermaning weinig gebaat, want ruim een jaar nadien namen de kanunniken tot tweemaal toe strenge maatregelen om de lauwe geestelijken te dwingen aan hunne verplichtingen in zake van het koorgebed behoorlijk te voldoen.

1498, Maart- 26. - ‘Die 26 Marcii, per dominos de capitulo in revestiaria omnes beneficiati et installati evocati fuerunt et ibidem ipsis expositum fuit qualiter Tibault, Baradots et alii magni nobiles de curia principis seriose conquesti fuerint de dissolucione et negligencia cotidiana in servicio divino, ita ut vix tercia pars sit presens in choro et de illis unus dormit, alter dissolute cachinnat seu confabulatur, ceteri vero vagabunde ad instar laicorum et et cum laicis deambulant in navi ecclesie in diversis colloquiis et dissolucionibus, in magnum dedecus et scandalum hujus ecclesie etc. Quare domini dictos beneficiatos graciose admonerunt ut de cetero a talibus desistant, injungendo installatis et habituatis quod deinceps melius chorum frequentent et honestius in servicio divino se habeant, sub pena privacionis stalli seu habitus, juxta ordinacionem prepositi et capituli etc.

H. Schaep.’

Brugge, parochiaal archief der Onze-lieve-vrouwenkerk, kapittelakten van de voormalige collegiale kerk over de jaren 1480-1501, blz. 82 nr. 512, kantteekening: Admonentur omnes habituati super defectibus in officio divino.

1499, April 17 - ‘... Item, etiam tunc ordinatum fuit et conclusum per dominum vicarium et dominos de capitulo, datumque fuit onus domino Egidio de Haghe, canonico, tanquam promotori capituli, ut deinceps dissolutos et defectuosos in officio divino et alias

[p. 175]

moneret et corriperet ad finem ut divinum officium debite perficiatur et postmodum si non desistent, eosdem in capitulo accuset, ut desuper correctio et justicia fiat etc.

H. Schaep.’

Ib., t.a.p., blz. 95 v. nr. 628, kantteekening: Canonicus existens promotor capituli debet defectuosos in officio divino corrigere etc.

1499, April 24. - ‘... Eodem die injunctum fuit a predictis de capitulo, Stephano, tabulario, quod capellanos, vicarios et clericos installatos adviset et eisdem intimet ne deinceps tempore divinorum deambulantes et vagantes per ecclesiam seu eciam in banco nugarum se presentent seu exhibeant, sed a principio usque in finem perseverare in dicto officio habebunt, nisi subsistet legitima causa, alioquin eosdem ex tabula delere deberet etc.

H. Schaep.’

Ib., t.a.p., blz. 96 v. n r. 636, naderhand bijgeschrevene kantteekening: Mandatur tabulario per dominos quatenus advigilet ad deambulationes excursionesque per capellanos.
R.-A. Parmentier.