Biekorf. Jaargang 33

De Duinenabdij en het Driutiuscollege te Leuven.⁽¹⁾

HET Driutiuscollege te Leuven bezat vanaf zijn

(1) Volgens de bescheiden - oorspronkelijke en minuten - welke berusten op het archief van het Brugsche Seminarie, Fonds der Duinenabdij, Tit. West, R. Passieve Renten.

[p. 66]

stichting¹⁾ een rentebrief van 4 pond grooten 's jaars, den penning zestien, ten laste van de Duinenabdîj²⁾. Sedert de beroerten en de verwoesting der abdij (1578) werd de rente niet meer uitbetaald. Den 15 Januari 1587 werd, in het Duinhuis te Brugge, tusschen Remigius (Mauritszoon) Driutius, in naam van zijn broeder Jacobus, president van het Driutiuscollege, en den abt van Duinen een overeenkomst gesloten waarbij deze laatste zich verbond de vervallen acht jaren rente binnen de vier volgende jaren uit te betalen. De abt. Vanden Berghe deed een eerste betaling van 12 p gr.³⁾ maar het bleef bij deze tot in 1599; in die jaren was de geldelijke toestand der abdij alleszins zeer ellendig⁴⁾.

In 1598 eischt Jacob Driutius, president van het college, betaling van het achterstallige rentegeld, te weten: over negentien jaren beginnende Lichtmis 1577⁵⁾. Hij maakt daartoe een proces aanhangig vóór D. Arnold Kynhouts, abt van S. Gertrudis te Leuven en ‘conservateur vande privilegien’ der Universiteit.

De abt van Duinen zond eerst een vertoog waarin hij vooral steunde op de onwettigheid der proceduur, daar de Cisterciënzers enkel aan de rechtsmacht van hun eigen oversten en van 't Hof te Rome onderworpen

1) Gesticht door Michaël Driutius, oom van bisschop Remigius Driutius en kanselier der Universiteit, bij testament van 28 Juli 1559. Over hem en zijn stichting zie: C De Croeser de Berges, Abrégé généalógique de la parenté de Messire Michel Drieux. Bruges 1785; - E. Van Even, Louvain dans le passé et dans le présent. Louvain, 1895, pp. 592 593.

2) De oorspronkelijke rentebrief was een van: 8 Januari 1510, aan de stichting in '59 ten goede gebracht (volgens de latere akten). 't Stuk zelf hebben we niet teruggevonden. - Het rentekapitaal bedroeg dus 64 p. gr., de interest 6,25 t.h.

3) Daarin werd afgerekend 3 p. 8 sc. gr voor een hoed tarwe door den abt geleverd aan bisschop Driutius in de dure graanjaren 1585-1587.

4) De abdijgoederen in Hulsterambacht waren bijna geheel overstroomd; degene in het Westkwartier werden door het Statenleger voortdurend afgeloopen en geplunderd.

5) Daarin zijn afgerekend de drie jaar in 1587 door den abt betaald.

[p. 67]

waren. Dit stuk verwekte voorzeker geen gunstige stemming bij den schuldeischer. Doch de abt Vanden Berghe wilde beslist d.e zaak vereffenen. Den 28 April 1598 zendt hij Joos Baltyn, pensionnaris der stad en kastelnij van Veurne, als zijn zaakgelastigde naar Leuven om een akkoord met Driutius te treffen. In de lange onderrichting die hij aan den pensionnaris medegeeft, wijst de abt op den jammerlijken toestand van klooster en domeinen sedert de verwoesting; het akkoord van 1587 werd hem persoonlijk, in hopelooze omstandigheden, afgeperst en is van rechtswege ongeldig aangezien de toestemming van het convent ontbreekt; sedert. werd door 's Konings Plakkaten algemeen uitstel van betaling toegestaan en daarbij hebben meestalle schuldeischers der abdij de helft. - en sommige meer dan de helft - der achterstallige rentegelden kwijtgescholden. Daarom vraagt de abt dat Driutius hem insgelijks de helft van de gevorderde 19 jaren zou kwijtschelden.

Den 26 Januari 1599 wordt, te Mechelen, door een vriendschappelijk akkoord tusschen Driutius en Baltyn, aan het proces een einde gesteld. Jacob Driutius ‘int regard van de placcaete, last geplubliciert upde moderatie ende tquytschelt van dierghelycke verloopene renten, metgaders vande notable ende onsprekelicke verlyese van goede by syne voorseyde Eerweerdicheyt ghedoocht binnen dese troubelen’ verleent kwijtschelding van zeven jaar; de overige twaalf jaren moeten betaald worden: in gereed geld de som van 100 gulden, het overige - zijnde 31 pond 6 sc. 8 gr. vlaamsch - zal betaald worden in tweemaal nl. op de eerstvolgende S. Jansmis en Baafsmis. Dit akkoord werd aanstonds ten uitvoer gebracht: twee dagen later betaalde Joos Baltyn de bedoelde 100 gulden in handen van Driutius.

In 1675 werd de rentebrief door familieleden van Driutius verkocht aan den prior der Predikheeren te Brugge: de abt van Duinen deed alsdan zijn recht van naarheid gelden om zelf den rentebrief van den Prior af te koopen en aldus voorgoed die schuld te vernietigen.

A. Viaene.