Biekorf. Jaargang 32

De Oorsprong van Roomen

ROOMEN ligt elkendeen van ons nauw aan 't hert; Roomen is immers het middenpunt der ware kerk van Christus. De roomsche beschaving heeft ook een diepen indruk gemaakt op de gewesten welke wij bewonen en de latijnsche sprake dient tot opleiding en vorming onzer jeugd.

In onzen tijd speurt men naar den oorsprong van alles en men kan ook de volgende vrage stellen:

- Welke is de oorsprong van Roomen, van die wereldstad die volgens de schikkingen der Goddelijke Voorzienigheid zulk eene belangwekkende rol in de geschiedenis vervuld heeft?...

't Is zonderling. Wij zijn reeds zoo oud geleefd en 't en is nog maar over korten tijd dat wij op die vrage een antwoord achterhaald hebben, dat voorzeker maar weinig bekend en is.

In de 6^e eeuw leefde een latijnsche taalkundige die de gedichten van Virgilius uitgeleid heeft; 't is de welbekende Honoratus Maurus Servius⁽¹⁾ en over een vers der Aeneïs schreef hij: Ubi Sicani, ibi Roma.

Dit is zooveel gezeid, als hadde hij geschreven:

- De stad Roomen heeft haren oorsprong aan de Sikaniërs te danken.

Virgilius⁽²⁾ sprekende van het Latium had o.a. gedicht als volgt:

Tum manus Ausonia et gentes venere Sicanae; Saepius et nomen posuit Saturnia tellus...

(1) Servii Commentarius in Virgilium. Geneven, 1610. Zie den uitleg van het vers staande Aeneïs. Boek VIII, v. 328.

(2) Aeneïs VIII, 328-329.

[p. 270]

Onderzoeken wij nu die zonderlinge zaken.

Wat voor een volk zijn de Sikaniërs? Zij behooren tot de italische volkeren.

Onder de italische volkeren onderscheidt men twee afdeelingen.

De eerste afdeeling bevat de stammen die eerst naar Italië gekomen zijn en die de indo-europeaansche q bewaard hebben. Tot die afdeeling behooren de Falisken en andere kleine volkeren, die zich in het Latium gevestigd hebben. De Liguriërs of Sikulen, die wij als Indo-Europeanen aanzien, schijnen ook tot die afdeeling te behooren.

Onder de tweede afdeeling rangschikt men de italische volkeren die de indo-europeaansche q in p veranderd hebben en die tot den tweeden zwerm der volkerenverhuizing behooren; daaronder rekent men de Samniten, de Sabinen, de Osken en de Umbriërs.

De Sikaniërs zijn een italisch volk, dat men onder de eerste afdeeling der italische volkeren aantreft.

Wat zijn de Sikaniërs nog?

Ge en zoudt het nooit raden.

Twee grieksche schrijvers Thucidides⁽¹⁾ en Dionysius⁽²⁾ van Halicarnassa bevestigen alle twee kort en duidelijk, dat de Sikaniërs een iberisch volk zijn.

Gaat dat op vaste grondvesten gesteund? Is die meening verdedigbaar?

Wij gelooven het.

De Iberiërs hebben aan het Kaukasusgebergte gewoond. Dat aanveerdt iedereen. Zij hebben in Spanje gewoond, dat weet ook iedereen Als men het wel nagaat vindt men dat zij ook in 't Zuiden van Frankrijk gewoond hebben van aan de spaansche grens tot aan den Rhonevloed.

Zij hebben ook in Italië gewoond zoo Virgilius, zijn

(1) Thucidides VI, 2.

(2) Dion. van Halicarn. I, 22.

[p. 271]

uitlegger Servius en ook Plinius (III, 69) het bevestigen.

De plaatsnamenkunde schijnt ook een bewijs te leveren van dien leerstel. Astura is de naam van een vloed in Latium. Astur is de iberische naam van een waterloop in Spanje. De spaansche gewesten Asturië genoemd, hebben aan dien waterloop hunnen naam ontleend Tibur is eene sikanische stad in Italië en de Tibures zijn een iberisch volk in Spanje.

Verschillende diergelijke vergelijkingen kan men nog doen gelden. Ze staan te lezen in een boek van Edward Philipon, Les Ibères, te Parijs bij Champion verschenen in 1909: 't is uit dit boek dat wij onze inlichtingen geput hebben.

_**_*

- Dat is altemaal zeer schoon, zult gij zeggen, maar die Philipon is een onbekende... Wat kan zijn gezag opwegen tegen dit van Carnoy en Hirt, om maar de laatsten te noemen en zoovele anderen die over de indo-europeaansche volkeren geschreven hebben en niets weten van die leering?... Hetgeen men uitgeeft voor den uitleg van Servius is een samenhang van opvullingen uit de Middeleeuwen... De grootste taalgeleerden der wereld aanzien het baskisch als een overblijfsel der taal van de Iberiërs. Het baskisch is geene indo-europeaansche taal en dat alleen bewijst dat de Iberiërs geen italisch volk en bijgevolg geen indo-europeaansch volk en zijn. Dat staat nog herhaald in een groot boek, in 1924 verschenen en handelende over al de talen der wereld⁽¹⁾. Dit werk wierd gedrukt onder het toezicht van Meillet, een der grootste taalgeleerden van dezen tijd.

Wij antwoorden het volgende:

- Philipon schrijft de waarheid. Daaraf hebben

(1) A. Meillet et M. Coken. Les Langues du Monde. Parijs 1924. Bl. 322.

[p. 272]

wij een bewijs gevonden dat Philipon niet en kent en dat ons het meeste genoegen verschaft heeft.

Neemt eens het 66^e en laatste hoofdstuk van den propheet Isaias. Daarin voorspelt hij de wonderbare verspreiding der Heilige Kerk in de eerste eeuwen na Christus; De heidenen zullen zich bekeeren zegt hij in het 19^e vers o.a. in Thubal en Javan. Dat staat in de hebreeuwsche lezing.

Wat is Thubal?

Hierover en verschillen de meeningen niet. Thubal is de hebreeuwsche name der volkeren Tabal genoemd door de Assyriërs en in de geschiedenis van het Oosten en Tibareniërs geheeten door de klassieke oudheid. Van die volkeren maakten volgens Flavius Josephus de Iberiërs deel, zoodanig dat Thubal de bijbelname der Iberiërs geworden is, die ten Oosten van de Zwarte Zee woonden.⁽¹⁾.

Zoo de propheet Isaias voorzegt dat de Heilige Kerk een groote uitbreiding zal nemen in Javan, 't is te zeggen in Griekenland, zoo iedereen het weet. Hij schrijft daarnevens: in Thubal.

En wat zegt de heilige Hieronymus daaraf in de Vulgata?

De heilige Hieronymus vertaalt Thubal door Italië, omdat hij wist, zoo Servius dit later zou bevestigen en zoo 't bij Virgilius geschreven stond en bij Plinius, dat de Iberiërs in Italië gewoond hadden en omdat hij ook wist dat Isaïas met den name Thubal Italië en zijne volkeren bedoelde.

Corluy, in de eerste uitgave van onzen vlaamschen Bijbel en verstaat noch den propheet Isaïas, noch den heiligen Hieronymus en hij herhaalt met al de volkenkundigen dat Thubal een volk is van aan 't Kaukasus-gebergte en van Spanje. De nieuwe uitgave van Isaias en hebben wij ter hand niet. 't Zal wel een goede lezer van Biekorf daarover ean men-

(1) E. König. Die Genesis. Bonn 1919. Bl. 395. - F. Lenormant. Histoire ancienne de l'Orient, 9^e uitg. Parijs 1881. Bd. 1, bl. 299.

[p. 273]

gelmare naar ons of naar Biekorf gelieven te zenden.

_**_*

Daardoor weten wij met volkomene zekerheid:

1^o Dat de Iberiërs een indo-europeaansch volk zijn.

2^o Dat Moyses met den name Thubal in de volkerentafel van den Boek der Schepping den italischen tak der Indo-Europeanen bedoelt. Dat en is niet te verwonderen. Moyses was opgevoed in het hof van den grooten koning Ramses II en de volkeren van Italië moesten de Egyptenaren wel bekend zijn.

3^o Dat de Basken van de Iberiërs niet af en stammen. De Basken zijn een chamitische stam, die met de Iberiërs naar Spanje uitgezwarmd zijn.

J. Claerhout.