Biekorf. Jaargang 30

Mengelmaren

De Onze Lieve-Vrouwenkapellekens

Onze Vereeniging ‘De Vrienden der H. Maagd’ is begonnen met het opmaken van een reeks Mariabeeldjes en Kapellen uit West-Vlaanderen. We hebben de eere de Lezers van Biekorf uit te noodigen om een handje toe te steken, en ons de namen en gelegenheden te bezorgen van de Beeldekens en Kapellekens uit hunne stad of gemeente. Dank op voorhand.

Namens de Vereeniging (vgl. boven bl. 96):

J. IMPE (Groote Markt, 25, te Kortrijk).

Mag ik hierin een woordeken meêspreken? Waarom gezeid ‘de Vrienden der H. Maagd’? Dat is fransch! ‘Les Amis de la S^te. Vierge’, ‘les Amis de l'Art’, ‘Les Amis du Beau’, ‘les Amis de l'Enfance’...taalkundig gesproken, dat is al een, dat is... de duivel en zijn moere! Die wending komt uit 't fransch en de geest ervan is fransch.

Een Vlaming 'n zegt niet van zijn zelven: ‘ik ben de vriend van Dingen’, maar ‘een goê kennisse’; nog vele min: ‘de vriend van een dingen’, hij zegt: ‘ik ben voor 't goed, 'k ben voor de Schoonigheid, voor kunst; ik houd ervan, enz., enz., ik ben een liefhebber’.

Zoo zegt hij ook: ‘'k ben stijf voor Onze-Vrouwe, ik houd ervan; ik ben een voorstander van den dienst der H. Maagd, een van heur ijveraars’.

Waarom, wij Vlamingen, wanneer we vlaamsch opstellen, waarom, hetgeen we vlaamsch noemen, niet waarlijk vlaamsch gemaakt?

BR.

Vlaamsch van Waasten

We zijn een keer gaan zien naar Waasten, naar de ondekte grafsteên, met de hope van er hier, in 't volgende t^k, breedvoerig over te handelen.

't Gaf op tusschenin, om een beetje te pratelen met 't volk van de streke, de Waastenaars, ‘les mointje's de Warnêlon’.

Waasten is altijd een alleenstander geweest; lijk overhoop

[p. 192]

neeregeschud tegen de Leye; en lijk een beetje verlegen met zijn zelven tusschen immer twee groote vijanden Frankrijk alvoren en Vlaanderen alachter, met anders opzijds nog Komen waarmee het nooit gemakkerd en heeft, 't scheelt vele.

Waasten was een stil nestje, dat toekwam op zijn eigen; geen buitenhandel 'n bestond er, of 't is alleen - tot vóór den oorloge - van Een die aardappels uitleverde.

Leên honderd jaar was Waasten vlaamsch, zei mij een geleerde Wale. Thans is het waalsch, maar 't heeft nog vlaamsche hofsteênamen: ‘La Biestervelt’ (niet vermeld in K. DE FLOU's Wdb. Top.), ‘La Rabecque’, ‘La Polterie’... En 't heeft nog vlaamsch ook in zijn tale zitten. ‘La selle’ is de seule; ‘dokkesse’ is ‘feu follet’, een doôkeerse; ‘doxale’ is 't doksaal; en 't oudemanhuis over twintig jaar, nog heden wel te lande, heette er ‘gottusse’, 't oud ‘godshuis’ ongetwijfeld. 't Heeft ook nog een oud woord als name voor ‘lanterne vénitienne’: ‘un marlisave’. Vlaamsch? Ja vlaamsch: want 't staat nog vast herkenbaar in den weerzang van een lied, dat Waasten zingt al rondloopend met lichtjes op ‘Sinte-Maartensavond’! Men oordeele eens:

Sainte Marlisave,

de torre va ménagein',

al patroulleroulleroul,

al magène stratje.

Hoor-je dat? ‘Sinte Maartensaven(d), de torre ga mee na' Gen(t)’! ... ['t Andere is misschien iets van ‘patrouille’ en van ievers een oud ‘straatje’?]. (Niet vermeld bij DE COCKTEIRLINCK, Kinderspel en Kinderlust, VII, 115 vlgg.)

God weet wat al vlaamsch dat er nog verdoken zit aldaar - slacht van de grafsteden -, versteend en verkeid in dat waalsch van Waasten.

L.D.W.