Biekorf. Jaargang 30

[p. 142]

Mengelmaren

De ‘Marseillaise’ in 't Vlaamsch!

Volgend stuk heb ik gevonden tusschen brugsche gedenkenissen, op een oud ongeschonden en welbewaard bladje (metende, in zijn twee'n geplooid, en dus met 4 zijdekens 0.165 h. op 0.135 br.), afgeschreven van een ander in den eersten helft van de XIX^e eeuw (bemerkt erin hier en daar het gebruik van ‘-aa-’) en blijkbaar toen bestemd voor een gewezen verzameling. Of het lied zelf ooit openbaar gediend heeft, weet ik niet. Alleszins is het schier woordelijk - en vaak niet onverdienstelijk - de overzettinge van de zes oorspronkelijke schokskes van Rouget; en werd het waarschijnlijk aaneengebracht in den eersten tijd van de Fransche Beroerten vermits het nog niet heet de ‘Marseillaise’ maar ‘Marche des Marseillais’:

Marsch van de Marseilliaanen.

Op, op Rechtschaapen vaderlanders
den dag der glorij Lagt ons aan (1)
gij ziet de bloedige oorlogs standers
van hards-tijrannen voor u staen. bis.
gij hoord op 't veld die tijgers huilen (2)
wier klauw gereed tot Boozen moord
uw gade en kroost het hart doorboord
of schoon 'se ook in uw armen schuilen.
te wapen burgerij, schaar uwe heldenstoet,
Ruk aan, Ruk aan, drenkt uwen grond
met dat onwaerdig bloed. -

Wat wil dien drom van 't zaam gezwooren (3)
van koningen van slaeven tog!
voor wie die kluister lang te vooren
gereed gemaakt (1) met snood Bedrog? b[is].
Voor u(4), ô! franschen!... Voor uw vuisten!...
Wat schampen (5) hoon! men durft bestaan
om ons in d'ijseren boeij te slaan
in ketens die wij lang vergruisden
te wapen. ^a.

hoe! zouden onze vrije velden
Beheerst zijn door dit vreemd gebroed?
door huurlingen (6) onze helden
verpletterd worden met den voet? bis.
hoe! zouden ons, geboeide handen.
den nek doen krommen? groote godt!
hoe! zoud 't beslissen van ons Lot
afhang'lijk zijn van dwingelanden
te wapen ^a.

[p. 143]

 

tijrannen Beef, en gij verraaders (1)

 

die Elks veragting op u Laad,

 

straks Jaagt het (7) strafzwaard uit de aaders

 

de bloedprijs van uw gruweldaad (8) - bis.

 

tot uw verderf vliegt Elk te waapen

 

en komen onzen helden om

 

het aardrijk (9) baert Een nieuwe drom

 

met d'eygen deugd in 't hart geschaapen.

 

te wapen &^a.

 

 

 

ô franken als Rechtaarde Braaven

 

Ei matig of verhef uw zwaard,

 

Verschoon dien somberen sleep van slaaven

 

met weerzin tegen ons geschaard - bis.

 

Maar die ontmenschte dwingelanden

 

maar dien Bouillé en zijn gebroed

 

die tijgers die in Euvelmoed

 

hun moeder teijstren met hun tanden.

 

te wapen &^a.

 

 

 

Versterkt ons wraakstaat (10) Reine liefde

 

gewijden zugt voor 't Vaderland!

 

ô vrijheid, vrijheid die ons griefde

 

strij (11) met uw Braaven hand aan hand - b.

 

de zegen kroon (12) ons oorlogs schaaren (1)

 

genoodigd op uw Luid geschal

 

UW haaters zien bij (13) hunnen val

 

UW (14) zegenpraal, onze Eere Blaaren

 

te wapen &^a.

Opmerkingen. (1) Daar stond eerst ae aanstonds verbeterd tot aa. (2) Eerst ‘huylen’ geweest. (3) Eerst was 't ‘geswooren’. (4) In 't fransch is 't ‘pour nous’. (5) Is, meen ik, kwalijk afgeboekt van ‘schamp en’ of ‘schand' en’. (6) Insgelijks van ‘hurelingen’? (7) Dit staat verbeterd uit iets als ‘si...’. (8) Insgelijks uit ‘gro...’. (9) In 't fransch is 't ‘La France’. (10) Kwalijk afgeboekt van ‘wraakstaal’? (11) In den zin van ‘bestrij[d]’? (12) Insgelijks, voor ‘kroon'’. (13) Verbeterd uit ‘z.’? (14) Eerst ‘d...’? - (Onze ij = y met één stip op).

Uit opmerking (4) en (9), nl. het gebruik van u voor nous en van aardrijk voor la France, valt er te besluiten dat Steller dezes al met denzelfden gange, van het fransch lied een allerlandsch heeft willen maken, welke bijgevolg ook kon dienen in 't vlaamsch! Hij bedoelde dus niet enkel een bloote vertaling.

_* * _*

Achteraan, op de 4^e bladzijde van 'tzelfde bladje staat nog:

Lied op Eene aangenaame wijs

gij die thans zijt met mij op de Jagt haho,

[p. 144]

 

Komt Vrienden hoort Een Raare klugt hoesee

 

de pruischen die zijn op de vlugt hoesee

 

nu word de gandsche weireld vrij

 

tot spyt der snoode dwyng'landij

 

hoesee, hoesee, hoesee.

 

 

 

Zij kwaamen met Een groot geblaf hoesee

 

als tijgers op de franschen af hoesee

 

maar deinsden met de kous op 't hoofd

 

geklopt, gehakt et [zoo] afgesloofd

 

te Rug, te Rug, te Rug.

L. DE WOLF.

Gen gewezen Onze Vrouwtje te Brugge

Op een snibbertjen oud papier (0.06 op 0.13 m.) uit een pak brugsche gedenkenissen, vind ik staan met potlood gekrabbeld en zonder eenigen opschik eraan:

‘ave decus et ubertas Jerusalem
1671.

‘onder voortyds Een schoon staende Mariabeeld (in 1795 vernietigd) boven de poorte van het oud huys de L'Espée Straeten aen de zuydzyde van de Kortewinkel’.

L.D.W.

Mederkunde

Alwaar dat de eerste vlage gaat

de andere gaan achter,

en achter S. Jan's dag

de vlagen gaan waar dat ze willen.

Er is sprake van dondervlagen. En dees jaar, inderdaad, zijn ze totheden allemaal den Oosten ingegaan.

(Becelaere)

KEIBERGNARE.