Biekorf. Jaargang 29

Mengelmaren

Wiseman. Fabiola, 2^e vl. volksuitgave door Em. Rabbaey. Brugge, Beyaert, 1922[-23|, kl. in-16ⁿ. 2 bkd., 436 bl. te zamen, met af bb. = 8 fr.

Nogeens een gewenscht volksboekske, zoo lief en net van uitgaaf als gemakkelijk van taal en van vereenvoudigden inhoud. Alleman kent dat werk, en zal thans in onzen tijd van hergenieting aan de christene oudheid, deze nieuwe en heropgefrischte uitgave geren zien komen.

Al. Walgrave. Gedichtengroei. Studiën op G. Gezelle, 2^e gewijzigde uitgaaf. Hoogstraten, Haseldonckx, 1923, in-8ⁿ, 280 bl.

Alle onze lezers kennen Gezelle en kennen Walgrave. Nooit uitgelezen aan den eerste, nooit ook 'n zijn ze uitgehorkt naar den tweede wanneer deze hen vergast met een woordeken uitleg over den eerste's gedichtengroei. Hier is een 2^e uitgave van een dergelijke vergasting waar nu de ‘Studie over de Kerkhof blommen’ werd uitgelaten (die immers afzonderlijk te krijgen is) en er vervangen is geweest door ‘een nieuwe driedubbele studie over Gezelle's H. Sacraments-gedichten’. Eens te meer leert men er hoe G. Gezelle niet een kleine dichter was te weten van teedere ‘natuurpoësie’ maar een allergrootste dichter, God- en zielezoeker immers in en bachten ‘de natuur’.

Dr. Albert Van Driessche [=Berto Van Kalderskerke]. Het Glorielooze lot. Nieuwpoort, Filliaert, 1923, kl. in-8ⁿ, 110 bl.

Oorlogsboeken 'n ontbreken er niet, in geen talen. Maar onze vlaamsche doorheen steken daaronder eeuwig-menschelijk uit, door hun stuurmoediglijk gemis aan holle vaderlandsliefdachtig geklets. Evenals onze vlaamsche eenvoudige legerliên, hebben ze de vaderlandsliefde vanbin, koppig gekant meer dan wie-ook tegen vijand en vreemdeling, maar, anders, blijven uitwendig wat rechtschapene menschen uitwendiglijk zijn: de werkelijke weêrsplete van 't in-werkelijk wezen. Ook ze zijn kostbaar tewege voor ziel- en geschiedkunde, immer waar en gezond, immer opbeurend. Niet één volk zal zoo trouw zijn wedergegeven als 't onze, b.v. in zijn rampnood door Gezelle Streuvels en Sabbe, in zijn onstoorbaar luimige zielskracht door Simons, en hier in zijn ‘glorieloos’ gelatene lijden, namelijk ter verpleging in 't gasthuis, door Albert Van Driessche. Zoo invlaamsch is weerom dit boek, en zoo hertelijk... al is het wat droomerig van

[p. 216]

aanleg en indruk, daar men er meer den weemoedigen aard van den vlaamschen geneesheer in voelt dan nog wel 't lijden-zelf der verpleegden.

't Is roerend, stichtend, maar te diep ie ruw-waar en te weinig blijhertig om aan kinders te geven.

Stan Leurs-Pr. Verheyden. Mechelen. (‘Steden en landschappen’, bd. II). Antwerpen, De Sikkel, [1923], in 4ⁿ, 56 bl. opstel, 32 bl. af bb.

Verleden jaar (Biek. 1922. xxviii, 244) bevolen we 't eerste bkdeel aan van deze pronkverzameling. nl. ‘De Kempen’. Dit tweede, ‘Mechelen’, is aleven bezorgd, schoon zelfs, en even leerzaam en nuttig. Al is het ook voor wandelreizers of toeristen opgesteld, 't zal insgelijks beter doen op hun tafel of thuis in hun handen, dan in hun knapzak op reize. Want 't is min een reisboek dan een boek ten geniete, 't is een beknopte maar stevige lezing over Mechelen's ontstaan, en de geschiedenis van zijn stads- en handelsleven, en van zijn menig kunstbedrijf... met prachtige af beeldingen daartoe. Alleen een beetje boekenschap ging er ook niet aan afsteken.

L.D.W.

Kweerne - Knappe

(Vgl. boven, bl. 190-191).

Een Lophemsche vriend meldt ons:

Nopens Kweerne:

Van een koe die herkouwt zegt men te Lophem: zij kweernt. (DBo heeft dit woord). Daar ook zag ik over 20 jaar nog een kweerne.

En hier nog een klein ouwke om bij de zante te doen over de laatste Knappe.

Daar lees ik ‘In Noord-Duitschland.... heet zoo een getuig een braoke.’

Tot over vijf-en-twintig jaar zag ik te Lophem dikwijls werken met een knappe, on daar heet zulk een tuig een brakel. Dit woord met dezen zin staat gemeld bij DBo.

Verder nog van een geleerden vriend uit Kortrijk, kregen we iets over de Kweerne, met een teekening erbij. Dit is voor een naasten keer.