Biekorf. Jaargang 28

[p. 216]

Mengelmaren

GOD GEDENKE DE ZIELE
van zaliger
Eerw. Heer Aug. Van Speybrouck
achtereen leeraar en legerherder,
geboren en overleden te Brugge
1843-1922.

Weêrom-een weg uit de ‘Westvlaamsche’ schare.

Hij telde in '89 onder de stichters van Biekorf (vgl. Biek. 1914-'19, xxv, 15). Hij was het die de ‘Voorboodschap’ bij dezes uitkomst onderteekende, hij die den drukker besprak, en die de eerste afleveringen in gang stak. Zoolang hij maar gaaf en gezond bleef, hielp hij voort meê nadien, door het inzenden van volkskundig verhaalgoed, of ookal van boeiend gemaar over geschied- en taalkundige vondstjes waar trouwens zijn speurende geest immer onrustig en mededeelzaam op uit was.

Hier zijn bekende geboekschap: althans het voornaamste. Vele opstellekens van minder gehalte zijn ons ongetwijfeld ontsnapt: b.v. uit Bond den Heerd (dien we niet 'n hebben kunnen doorloopen) of uit andere tijd- en nieuwsbladen waaraan hij gestadig heeft medegewerkt. 't Meeste van wat hieronder staat, niet alles nochtans, werd aangewezen reeds door P. Allossery en de AnÉm., in elk hunne Boekenschouw.

1876. Oostende overvallen door de Geuzen in 1572. - RdH. bd. XI, bl. 174-175.

1876. Oostende vóór den tijd der Geuzen. - Ald. bl. 255-256.

1879. De Scholen en de Meesters van Adinkerke. - Ald. bl. 228-229.

1884. Le Beverhoutsveld: son origine, étymologie des noms des villages et hameaux voisins: Oostcamp, Assebrouck, Bulscamp, Boelare, Laar, Knesselaar, Buutelaar. Situation et étendue du Beverhoutsveld, Administrateurs, Veldheeren, etc., et administrés ou Aanborgers. Lutte pour la défense du Beverhoutsveld. La bataille de Beverhoutsveld. Annexes.- AnÉm. bd. XXXIV, bl. 154-268.

1884. De Oranjemolen [Beverhontsveld]. - RdH. XIX, 331-333.

1884. De Neêrhekkenbalie [Beverhontsveld]. - Ald. 353-357, 361-364.

1885. Het Beverhontsveld, gemeenteweide gelegen te Oedelem bij Brugge. - Ald. 37-38, 46-47, 54-56, 61-62, 85-87, 103-105, 119-120.

1885. Beernem. - Ald. 269-271.

1885. Wandeling rond Brugge. Het Beverhoutsveld te Oedelem. Brugge, Claeys.

1886. Vier parochienamen [Breedene, Dudzeele, Eessen, Kortrijk]. - RdH. XXI, 68-69.

1886. Glossaire, J. Colens Compte communal de la ville de Bruges, Mai 1302 à Février 1303; avec une introduction et une table des noms; suivi d'un - par Aug. Van Spreybrouck. Bruges, De Zuttere.

[p. 217]

1886. Suite du glossaire explicatif du compte communal brageois de 1302. L'orthographe flamande de ce compte. - AnÉm. XXXVI, 161-186.

1886-'88. Environs de Bruges. ‘Les Lieux dits’ cités, au XVII^e s., dans l'échevinage de Bruges. Délimitation du territoire soumis au XVII^e siècle, à la juridiction des échevins de Bruges. Liste des noms d'après l'ordre alphabétique. - AnÉm. 1886, XXXVI, 355-395; 1888, XXXVIII, 1-172.

1889-'90. Biekorf. Vgl. boven.

1890. Sint Eewouds en nog Sint Eewouds capelle te Sint-Andries bij Brugge. - Biekorf I, 9-11, 23-25.

1890. Jantje van Sluis [en vlaamsche klokken]. - Ald. 161-163.

1890. Les trouvailles archéologiques faites dans la Flandre Occidentale, etc. [te Wercken], - AnÉm. XL, 102-135.

1890. Niezen. - Biek. ald. 184-186.

1890. Hoe onze ouders spraken. - Ald. 214-217.

1890. De rouwe van de Bie'n. - Ald. 280-283.

1891. Brugge-aan-Zee. - Biek. II, 24-27.

1891. Ter streep. - Ald. 90-92.

1891. Over eenen zerk van 1362 [Sysseele]. - Ald. 94.

1891. Un Saint-Georges, statue du XV^e siècle (près Bruges). - Bull. Ac. Roy. d'Archéol. de Belg. 1891, t^k 2-3.

1891. Franken in Brabant. - Biek. ald., 209-213.

1891. Vier beêvaartplaatsen ter eere van de twee Sinte Eewouds. - Ald. 249-251, 257-259.

1892. De Gilden in St. Jacobs te Brugge. - Ald. 56-59, 75-78.

1892. De bloedput van het Beverhoutsveld. - Biek. III, 138-142.

1893. Nobel's sprengolie of Dynamitis. -Ald. IV, 139-142.

1896. Meunikenreede. Brie vragen en drie antwoorden. [Oorsprong, ligging en betrekking met Oostkerke]. - Ald. VII, 39-42, 73-76, 101-108, 132-138.

1896. De herbergen over twee honderd jaar. - Ald. 193-198.

1896. Lange Meester. - Ald, 218-220.

1896. Eene kerkherstelling [Emelghem]. - Belfort, XI, 234-243.

1896. Ingelmunster in den Franschen tijd. - Biek. ald. 299-303.

1897. Naar Jerusalem. - Ald. VIII, i-xvi.

1898. Eigen- en Ambachtsnamen. - Ald. IX, 273-277.

1898. De geschiedenis van 's menschen schoeisel. - Ald. 316-319, 328-331.

1898. Lazaret gesticht op Emelghem door die van Iseghem. - Ald. 320.

1899. Het huisgerief van onze Voorouders [XVII^e e.]. - Ald. X, 244-248.

1900. Op Tabakdozen. - Ald. XI, 64.

1900. De Brugsche Pourpointiers of Wambuisstikkers. - Ald. 333-336.

1908. De Elf Zwanen [Engelsch Zeisel]. - Ald. XIX, 257-266, 276-282, 289-293.

1909. Eigen- en Ambachtsnamen. - Ald. XX, 8-16, 97-105, 246-251, 262-269.

L.D.W.

[p. 218]

Oude liedjes en deuntjes

Een trouwe lezer (op het lezen van ‘Godelieve’ hierboven, bl. 192) vraagt achter inlichtingen over de liedjes waarvan hierbijgaande hoofdingen.

Weet gij Toon Cabas niet woonen. - Van het Schippers-Gastjen.- Het Weeze kind. - Op den laesten adieu. - Partons pour la Syrie. - Van het Nederland. - De Morinne van America. - Du Galob. - Den Handel. - De Nieuwe Republiek.- Van de zeventien vrouwkens. - Ik ben een meysken als mijn moeder. - La Faridon.- Au point du jour. - Jozef in Egypten. - Cendrillon. - Als ik de ware liefde overpeins. - Van Alexander. - Van de drij Taelmans. - Nelson. - Hoe slim dat de liedjeszangers zijn. - De Fransche kant. - Van den Jager. - Den Hollandschen Aep. - Hoe aengenaem is paere. - Den dragonder te peirde. - Op den marche van den Koning van Engeland. - Den Zeevaerder. - Bacchus kalanten of 't is nu niet meer 't Jeppen en Jan. - Bertrand. - Het minnen en vrijden. - De Bastrengue. - Femmes voulez-vous éprouver. - Van 't kaertespel. - Nymph-liedeken: op een aengename wijze. - Op een nieuwen dans of Jantje van Amsterdam. - Van het droevig Nonneken. - Van de klakken. - Moeder ik ben 18 jaren sprak het meisje met vlijt. - Le Postillon de Longuemeau. - Van den Dragonder. - Ziet den tijd aen. - Philis mijn tweede ziel. - Van Helena. - Van de lelie bloeme. - Langs deze waterstroomen of Tante Wanneken. - Van den Trompetter. - Moet ik hier nog lang op schildwacht staan. - O Holland schoon of van Pater Marcus. - Van de vier gasten. - Op een nieuwe Duytsche Menué. - Mars Menué. - When Dahne die from Phebus fly. - Van de Brunetjens. - Ik drink den nieuwen most.

Alleen de wijze, zegt hij, belangt mij aan, daar ik in bezit ben van een bundel oude gedichten die moeten gezongen worden op de wijze van bovenbedoelde liedjes.

In betrekking hiermee zou ik graag den tekst kennen in zijn volledigen vorm van het kerstlied ‘De Drie Koningen’ beginnende als volgt:

Laatst waren er drie koningen wijs
Zij reisden al over het sneeuwwit ijs...

(Vgl. Lootens-Feys, Chants populaires flamands recueillis à Bruges). Hetzelfde geldende voor ‘de Voedstervader’:

S^t Joseph ging al treuren

Hij ging van deur tot deure

Gaan vragen om logist...

Kunt u mij werken of opstellen aanwijzen handelend over de volksgebruiken vroegertijds met Kerstdag in voege: in 't bezonder aanduidingen aangaande het rondloopen met sterren?...

W.B.

Wat dit laatste betreft, vriend W.B. richte hem eens tot Eerw. H. Celis, Heirnislaan, 5, te Gent. Die zal dat nu best weten uit zijn eigen ‘Kalender’. Hij vrage hem naar 't laatste algemeen volkskundig werk over ‘Kerstdag’, ook naar 't laatste volkskundig opstel over

[p. 219]

‘Kerstdag in Vlaanderen’ afzonderlijk. We bedoelen ernstige werken en opstellen waarin dezer oorkondschap aangewezen staat. Hijzelf dan, alzoo op den weg gezet, kan even deze oorkondschap verder ontleden, zoeken ze te volledigen daar waar het nood doet, zien waar voortaan nietmeer moet aan gewerkt worden, en evenzoo ook dan beslissen wat hij of een ander daarbij verder kan aanbrengen.

Zoo zal hij voldaan worden, en leeren ‘werken’ terbinst.

L.D.W.

‘'t Liedje van Godelieve’

(Boven, bl. 192-195).

Dit liedje, we willen zeggen deze zijn uitgave of zijn heruitgave zal zijn van tusschen 1887 en 1911.

In de drukkerij te Harelbeke waren baas:

- tot 1875 Debrouwer;

- '75 tot '87 Carlier;

- '87 tot 1911 Jul. Libeer-Carlier;

- 1911-1919 W^e Libeer;

- 1919 tot heden Vdbuerie-Libeer.

A.D.

De Maria's van Vlaanderen

't Mannetje uit de mane, in zijn verjongden ouden dag (jg. 1923, bl. 56), verheugt hem nog, dat ‘'t de wereld rond gekend is dat op honderd huisgezinnen in Vlaanderen er 99 zijn waar dat de oudste dochter Maria heet, en dat is weeral een bewijs dat Onze Vrouwtje geerne gezien is in Vlaanderen’.

Ja, Mannetje, maar 't begint zeere te keeren ventje! 't En komen nu geen Maria's meer bij onder de Vlamingen; maar, tot bij de kopstukken toe van de Vlamingen, 't is nu al: Marie-Louise, en Marie-José, en Marie-Anne en Marie-Jeanne, en Marie-Thèrèse, Marie-Aimée en Marie-Andrée, Marie-Ange en Marie-Blanche, Marie-Claire, en Marie-Flore en Marie-Laure, en Marie-Françoise, en Marie-Diane en Marie-Liane, en... Marie-Pavane, en Marie-Boel en Marie-Bucht, Marie-Rape en Marie-Karote, en Marie-Hutsepot op en neêre... Marie-Dienise en Marie-die-hoest, en Marie-je-zou'-ze-'k weet-nie'-wadde! Want ‘Marie’ telt daarin mee lijk een trenze aan een vodde, noch min noch meer!

Waar is dat uitgekomen? Uit sommige kloosters wellicht, waar ze allemaal heeten ‘Marie-met-nog-entwat-erbij’!

Tot meerdere eere van Onze Vrouwe, en tot welzijn van Vlaanderen... nog een christen vlaamsch gebruik om zeepe!

Van Grimmingen.

[p. 220]

Een grapje

Nog eentje uit het volk.

Vgl. Biek. 1912, xxiii, 336.

1913, xxiv. 175, vg.

1914-'19, xxv, 356.

Drinken 'n breekt den vasten niet: drinken 'n is geen eten!

De duivel had geren de h. Theresia ongerust gemaakt, door dat 't in den vasten was en dat ze, om heuren vasten te kunnen uithouden, een druivebeier binnenzoog.

- Thresia! Thresia, riep hij, 't is vasten!

- Maar Theresia antwoordde:

Och houdt jen snater

gij-n-helschen pater:

't is wijn en water!

E.B. (Te Yper, van een oude Weeze die grapjes ophaalde van over 60-70 jaar).

‘Er hangt in den hemel een hespe gereed voor de molenaars... maar tot nu toe ze moeten ze nog beginnen’!

Molenaars en bakkers

zijn immers gekend voor pakkers.

E.B. (Eerneghem).

Zuid'huis (Biek. boven, bl. 24)? Is 't ‘Zuidhuis’ een hofsteê te Oostvleter³.

E.B.

_**_*

Ja! en wat is nu nog Mendinghem van Proven en Wyngaed van Rousbrugge (Ald.)?

T.R.