Biekorf. Jaargang 27

Mengelmaren

S. Amand's sneeuwklamp te Zuyenkerke

Langs den steenweg van Blankenberghe naar Brugge, op grondgebied Zuyenkerke, bij de hofsteê van H. De Vlieghere's, ligt er een hoogte, waarschijnlijk gemaakt met de eerde die, bij het graven der wallen rondom de hofsteê, opeengehoopt werd vroegerjaren.

Doch de menschen leggen dit heel anders uit.

Die hoop eerde dààr, vertelde mij een oud ventje uit Zuyenkerke, bestaat al van ten tijde van S. Amand. Toen die Heilige op weg was naar Uytkerke [waarvan dat hij immers de Beschermheilige is] was 't juist in den winter, en de straten en de wegen lagen danig slecht. Sint Amand peisde allicht entwaar: ‘'t is alverre gelijk langswaar dat ik ga. 't En deugt toch nievers!’ en hij schoot hem stuk over ruk. Jamaar Sint Amand en was den grond van hier niet gewone, en 't plakte al aan zijn kloefen waar dat hij zijn voeten zette. Ten langen laatste was de man zoodanig besteld aan zijn voeten dat hij moest blijven staan en zijn kloefen afkuischen... en die hoop-daar is 't geklamp daar nog van.

M.O. 't Ventje zei daar-entwat eigenlijk anders. 't Zei: ‘ten langen laatste de man was besteld aan zijn voeten lijk een gaai aan zijn g...’. Maar we hebben best die mate van vuiligheid achtergelaten. De geschiedvorschers zullen ons die onnauwkeurigheid vergeven. En de taalvorschers, vermits ze de spreuk hier nu vermeld zien, 'n zullen er niets bij verliezen.

R. Van Clythem

[p. 191]

Eustacii Capella

In 't Cart. Dun., 551, staat vermeld een ‘Dominus Karstelotus presbyter de Eustacii Capella. 1231’.

Weet iemand waar dit oord was gelegen?

't Zal zijn ievers te of bij Veurne.

K.d.F.

Aan S. Maartenskerk te Yper

Noordwaard, aan 't koor (dus aan 't oudste gedeelte) in het, let naast den jongeren kruisbeukgevel is er, reeds een tijdje geleên, een blaunsteenen deurvak blootgekomen: tamelijk hoog en wijd; onbekend vóór den oorlog.

Kan er iemand aanwijzen welke eerstmaal de zin de reden de dienst van die deur zal geweest zijn, mitsgaders wanneer deze deur zal gedempt zijn?

C.M.

Zie'-je wel ji'!

Hgedachtb. Heer Poullet heeft gezeid onlangs, op Zondag 21ⁿ dezer te Gent, dat de Vlaamsche Zege voortaan is, niet een zake van macht, maar een zake van wil. Alleman zegt hem dit nu achter. 't Doet ons uittermate genoegen. 't Is immers lang dat wij het zeggen (duidelijkst b.v. in Biek. 1920, xxvi, 42). En we werden erom altijd kwalijk aanzien en gekleinacht... Wanneer (want dit zal ook eens gebeuren) gaat er een groot man nu nog zeggen daarbij, dat een zake van wil, is een zake van liefde en geenszins van dwang, met alle de gevolgen ervan? Trouwens wij hebben dit ook al gezeid, en werden er ook om versmaad wij, en Biekorf bedreigd.

Dit alles ten anderen was eigenlijk GG's gevoelen.

L.D.W.

Waar balen ze 't uit?

Een nieuw tijdblad Kerk en Missie (I^ejg., 1^et^k, even uitgekomen in Hooimaand ll.) eindigt (op zijn 48^e bladz.) met een verrassend besluit.

Welverstaan dit Werk zelf, en zijn Blad hier, en al wat ge wilt, heeten we uitnemend aan te bevelen.

Maar... hoort wat er staat, en - 't wilt er lijk om doen - vlak boven 't ‘imprimatur’: ‘Het katholiek taalgebruik’ zoo staat er ‘heeft zich het woord Missie, missiën voorgoed toegeëigend, wijl de Evangelieprediking, van niet-katholieken uitgaand, bij voorkeur aangeduid wordt door Zending. Wij zullen ons daar best bij houden’...!

Dus zending moet vermeden en missie moet gebruikt... uit katholiciteit!

't Is vijf-en-dertig jaar en meer, dat ik hoor en lees van Zendingen, al heb ik nooit te doen gehad 't en zij met katholieken.

En Steller steunt dan, zegt hij, om zending vreemd te heeten, op ‘'t katholiek taalgebruik’? 't Zal zijn denk ik op ‘Brusselsch taalgebruik’, Mission en bon français! Maar zulks is niet heel 'tzelfde.

[p. 192]

Daarbij, als 't verder waar is dat de niet-katholieken insgelijks en zelfs bij voorkeur zending instee van missie zeggen, 'n hebben zij daarin dan werkelijk geen gelijk, ten minste op taalgebied? Doch als ze-zij gelijk hebben, 'n hebben wij dan ook geen met rechts te doen als zij (wis hoogere belangen en zijn hier niet in 't spel toch)?

Zouden wij katholieken moeten verzaken dus aan alle de vlaamsche woorden welke de niet-katholieken evenook bezigen? Om te beginnen, wat gedaan met 't woord ‘God’?

Het ziet er lief uit tewege: den eenen keer moet een vlaamsch woord verstooten omdat het de Hollanders niet en gebruiken (we hebben dit al zoodikwijls gehoord): niet Hollandsch; den anderen keer als nu hier, moet een ander woord weer verstooten omdat ze 't zij gebruiken: tè Hollandsch! (want de eenige dietsche niet-katholieken op zendingsgebied zijn toch de Hollanders, meen ik). Wat blijft er allichte dan over van 't vlaamsch?

‘Men’ spotte voordezen met 't Westvlaamsch gedoe, wanneer het duchtte voor 't Hollandsch uit vreeze van door 't gebruik van louter Hollandsche woorden naar kettersche begrippen te worden overgesleept. Maar wat doet ‘men’ hier thans, 't en zij een zoogemeend Hollandsch woord - nog zulk een onschuldig - stelselmatig verwijzen omdat 't zou kunnen schijnen, en wij dan medeen, niet-katholiek te wezen! Geraakt daar uit wijs.

En 't schoonste van al. Is het wel waar dat de Hollanders 't woord Zending gebruiken, 'k wil zeggen in den zin hierbedoeld? Gaat eens zien in hun Wdbb., of 't niet liever en is zendelingswerk, en zendelingsstation?

Toe komt! De echte waarom van dit spel wederom? Is dat de Vlaming hoe heilig hij zij, oprecht is bezeten om overal ter gelegenheid van elke bewoording, te recht of ten onrechte, schikken of niet, altijd een reden bij te halen tot verzaking aan eigene vlaamschheid.

Vlamingen! Als 't u belieft toch, 't vlaamsch verbastert al zeere genoeg!

Och, Hoeren van Kerk en Missie, we wenschen u lang leven en voorspoed, maar gij, uwerzijds, 'n helpt ookal niet mee om ons taal te vermoorden. Zulks en is immers uw doel - 'k weet het wel -, noch ook uwe zending, nietwaar?

L.D.W