Biekorf. Jaargang 27

Adinkerke

Adinkerke is noch nieuw-, noch middel-, maar oudnederlandsch, - une survivance!

Daarnevens worden in de middeleeuwen en later ook de regelmatig ontwikkelde vormen aangetroffen.

Adinkerke moest ten jare 1200 en vroeger reeds Adenkerke luiden. Zoo vind ik den naam geschreven in 1387 en 1389 in Chron. et Cart. mon. de Dunis, in 1410, bij D'Hoop, Pop., Adenkercke en Frag. II, bl. 11 in de jaren 1526, 1528.

Adenkerke moest in den loop der 15^de eeuw, en ter streek, als veel gebruikte eigennamen, misschien nog vroeger, overgaan tot Aenkerke, een vorm die te vinden is, met betrekking tot het jaar 1387, bij Adr. But, Chronica abbatum monasterii de Dunis, Cod. diplom.

Nevens Adenkerke is toch Adinkerke ook in wezen gebleven, Frag. II, bl. 11, in de jaren 1523, 1550 en Adinckerkce in 1594. Daaruit, in de 15^de eeuw, Aeinkerke, die ten jare 1582, te voorschijn komt, onder den vorm van Aeynkercke, Frag. I, bl. 244.

Vgl. K. de Flou, Wdb. der Toponymie, bd. I, o. 't w. ‘Adinkerke’. Onder meer staan daar: Adenkerka, 1123; Adenkerke, 1365-XVI^e e.; Adinkerke, 1523 tot heden; Aeyenkercke, 1537; Addinskerke, 1538; Aeynkercke, 1582; Adyn-

[p. 134]

kerque, 1569; Adynckercke, 1592-XVIII^e e.; Adikerque, 1700; Adimkerke, 1836, enz....

Adin- is de genitief van Ado; Adinkerke = de kerk van Ado, of gesticht door Ado.

Ado is een veelvuldig voorkomende naam, - een van die korte, praktijke namen, die tot het alledaagsch gebruik behooren, bestaande uit eenen natuurklank, zonder bepaalde of vatbare beteekenis.

_* * _*

Nu, ter streke zegt men niet Adinkerke of Aankerke of Aaienkerke, maar Ooienkerke, en dat is natuurlijk heel wat anders. Ziehier eenige oudere vormen:

en Odinkerke (in 't fransch), 1295, Chron. abb. Dun. bl. 654.

en le paroche de Dodenkerke (lees: d'Odenkerke), in hetzelfde stuk.

en la parroiche de Odenkerke, 1411, ib., bl. 248.

in parrochia de Odenkerke, 1219, ib., bl. 503.

Odenkerke, 1383-84, Frag. I, bl. 152. Later Hoien-Oyenkerke, z. de Flou (ald.).

Dat brengt ons terug tot een ouder Audinkirika, waaruit Odinkerke, Odenkerke, dat moest leiden tot *Oonkerke. Daarnevens *Ooinkerke, uit een langer bewaard Odinkerke, vgl. Aainkerke uit Adinkerke, en eindelijk het huidige Ooienkerke.

Audin- is de genitief van Audo, een name die behoort bij got. Audags = gelukkig, oudsaks. ôd = geluk, goed, rijkdom, bewaard in klein-ood, en als eerste lid gebruikt in namen als Audomarus, Audobertus, enz.

Ik laat het aan de historische navorsching over te onderzoeken waarom deze gemeente twee verschillende namen draagt. Zijn er misschien twee kerken, de eene gebouwd door Ado, de andere door Audo, te zamen gesmolten? Vgl. Sint-Denijs, Saint-Genois. Of is eene en dezelfde kerk begonnen geweest, b.v. door Ado, en voleindigd door den anderen (mogelijk zoon van den eerste)? Bij de inge-

[p. 135]

zetenen is het Audo die zijnen name geeft aan kerk en dorp; bij de vreemdelingen is het Ado. Het geval is te vergelijken met Ingooighem, naam door de vreemdelingen aan het bewuste dorp toegepast, terwijl men ter plaatse IJveghem zegt.

A. Dassonville