Biekorf. Jaargang 26

Ze zeggen...

Ze zeggen dat er in 't Ypersche nogal wat gewerkt wordt aan 't herstellen van oude of schoone gebouwen.

Alzoo in Yper zelf: aan S. Pieter's, aan 't Tempeliers huis, aan de Belle, aan 't ‘Hôtel de Gand’. Het Biebuyck's huis, waarvan gelukkiglijk de gevel overbleef, staat er bijna geheel weer. De brokstukken van de Halle en van S. Maarten's heeft men geschoord, en men is bezig den eendelijken berg met brake van S. Maarten's op te ruimen. Hiervan klast men de steenen, en haalt er soms eenige stukken vantusschen die oprecht belangwekkend zijn: b.v. heerlijke sluitsteenen uit de gewelven, deelen van de beroemde zittens, en menig ander bouwraad. Ze zeggen ten anderen dat ‘al’ 't oud gewaad gered is geweest, alsmede de ‘antependia’, heilige vaten, enz.

[p. 286]

Evenook ommelands: 't werk aan de bidsteên van Wervik en Gheluwe zet goed vooruit. Me' is ook doende, zeggen ze, aan deze van Reninghelst en aan den toren te Vlamertinghe.

En wat ze nog zeggen is dat er te Reninghelst, al werkende daar, zou een ‘krochte’ gevonden zijn... de moeite weerd, schijnt het, om er een keer te trachten meer van te weten. Als 't waar zou zijn, deze ware wel - buiten van Harelbeke - de eenigbekende oude krocht uit onze vlaamsche landekerken.

Gheluvelt-kerke, weet men, staat er geheel al, in steen, en met een toren eraan, welke zelfs reeds de tweede zou zijn; doch dit werk is niet een herstelling.

Ze zeggen ook nog dat de toren van Woesten en die van Westoutre gestut gaan worden, dewijl ze er nog eenigszins staan; de laatste nochtans lijkt uitnemende krank, en 't en zou haast geen herstellen aan zijn. Bericht evenwel aan ‘ons vrienden’ van daar, dat ze 't niet te gauw en gelooven, want er kunnen andere redens bestaan om dien oorouden bonk onherstelbaar te heeten: 't is reeds gebeurd, en meer dan een keer, dat hij in veleliên's weg stond. b.v. toen ze, over honderd jaar, om hem te zwichten moesten besluiten de kerke te keeren; nu, dat hij in zijn stokouden dag nog door de bommen gerocht is, om dit aleen reeds zou hij verdienen met teederheid opgehouden te worden.

Eerlang, zeggen ze, gaan nog Locre en Reninghe, en Elverdinghe ook weder aangevat worden, de bidsteên te weten.

Te beter.

_**_*

En buiten het Ypersche? In 't Veurnsche en 't Dixmuidsche? Wat zeggen ze daar al? Te Nieuwpoort aan de kerk gaan ze dapper vooruit: men hermaakt ze te weten. Doch alom in den omtrek?...

Dan nog een vraagske: is het al even deugdelijk al wat alzoo ‘hersteld’ wordt... ookal in 't Ypersche? We hooren somwijlen het eene en het andere welk er eigenlijk niet best schijnt te gaan. We zullen daar wel nog eens van spreken.

_**_*

Ondertusschen: ze zeggen dat er minst-nog verricht wordt in Poperingh'-steê. Ten tijde van den oorlog, had men er immers, in S. Jan's, wandschilderijen ontdekt bachten 't beschot omdendom het gebouw. Dit houten beschot was afgedaan geworden om het aan 't gevaar te onttrekken. Maar thans, ‘ze’ 'n weten nog niet of dit beschot er weer aan moet. Doch, als het nog een tijdeke aansleept, wat er zeker ‘aan moet’ zijn de wandschilderijen. 't Worden al stoelen tegen gedrumd, men weet hoe, de eene bovenop de andere, met de pikkels omhooge, en nooit zonder druistig gegooi; 't is nog niet lang geleên dat er 't water ook langs liep... en niemand en bekreunt er hem om. Zal 't zijn van: ‘enja! Poperinghe! ei’?

En we hebben nochtans zulk goê volk in dat Poperinghe! Mogen we hen dàt allemaal eens indachtig doen zijn? En b.v. ook nog: dat ‘ze zeggen’ dat er, onder het bouwraad welke stillekens in de kerken

[p. 287]

terugkeert, ook beeldekens zijn van engels en heiligen, zooniet schoone dan toch eigenaardige, al waren ze zelfs in Renaissancetrant en heel of ten deele verguld, en dat er van die stukskens onderander aan S. Berten's behooren, maar dat er insgelijks lijk maar-weinig naar omgezien wordt?

_**_*

Ook te Yper ten anderen, hooren we zeggen, had men met vele moeite oude beelden gered, ondermeer S. Barbara! En nu dat deze teruggekeerd is, en heur kerk er in steen staat, dus voor een letje nogwel, zou'-je denken dat ze weer mocht gezien zijn? Neen-ze! In een kot ligt ze daar, en zijzelf is vervangen door een nieuw ‘Sacré Coeur de Montmartre’ en door een ‘Notre-Dame des Victoires’! Vlamingen, Vlamingen, Vlamingen, 'n verdien'-je geen slagen? ‘Notre Dame des Victoires’!... Yper!... En verzuim'-je de Onze-Vrouwe van Yper, Onze-Vrouwe die Yper eens vrijmiek, en onlangs-nog er den Duitschman geblokt heeft, Onze-Vrouwe-van-Tuyne? ...Uwe ‘nieuwe Notre Dame des Victoires’?... ‘een schoone snelle vrouwe is ze zeker, zoo zeggen de menschen. maar ze 'n gelijkt aan geen Lieve Vrouwe toch waarvoor da'-je bidt’! Toe Yper! Zeere Yper! 'n verzaakt aan den Tuin niet; en pakt uw h. Barbara weêre maar ook: ge zaagt die wel geren voordezen, omdat zij insgelijks was van Yper, lijk gij!... 'n Zijn uw priesters misschien niet van Yper, en 'n kennen ze heur niet? Maar ze waren 't toch zij, die uw beelden en Barbara redden!... Ze kenden heur wel! Ei waarom redden ze heur dan?