Biekorf. Jaargang 25

[p. 109]

[Nummer 5]

Een geloofsheld

TEGEN alle kerkelijke wetten in wilde keizer Napoleon in 1813, eenen Bisschop naar zijnen keus opdringen in het Bisdom van Gent⁽¹⁾.

De Seminaristen weigerden dezen ingedrongen kandidaat Bisschop te erkennen. Daarom wierden ze bij 't leger ingelijfd en naar Parijs of Wesel gestuurd.

Daar de vijand die Wesel kwam belegeren de stad niet bestormde, viel geen enkele Seminarist onder de vijandelijke kogels. Verschilligen integendeel stierven uit ziekte: typhus en rooloop.

De ziekenoppassers waren opgeraapte mannen, meestal oud-soldaten, hertelooze kerels die met opzet de zieken zonder zorge lieten om ze te doen sterven, zoo ze er nog niet tusschen kwamen om de dood te verhaasten of te

(1) Sedert 't Concordaat van 1801 behelsde het bisdom van Gent de beide Vlaanderens.

[p. 110]

verzekeren, uit vreeze dat de kleederen en al wat de overledenen achterlieten hun zouden kunnen ontsnappen. De niet zieke Seminaristen deden dus al wat in hunne macht was om hunne zieke medebroeders hulp en bijstand te verleenen.

Onder dezen muntte de Eerzame Karel Ryckewaert⁽¹⁾. Hij was geboren te Reninghelst-Clytte den 25ⁿ Oogst 1793. Hij behoorde tot eene der beststellende familiën van geheel de streke. Persoonlijk was hij mild bedeeld naar lichaam, ziele en geest⁽²⁾. Gezien hij schaarsch twintig jaar oud was, was hij waarschijnlijk nog maar sedert eenige maanden in 't Seminarie toen de vervolging losbrak, doch hoezeer hij aan 't Seminarie gehecht was blijkt uit het volgende voorval: op weg naar Wesel, en te Gent een stonde nog vertoevend, zette hij hem op eenen dorpel neder, om 't hem ontzeide Seminarie eene lange wijle, van buiten ten minste, te bekijken. Twee voorbijgaande makkers vroegen hem wat hij daar deed? Hij antwoordde: ‘Wij zitten hier en weenen als wij aan Sion denken⁽³⁾, en zijne oogen schoten vol tranen.

Als nu die voorbeeldige Seminarist en heldhaftige geloofsbelijder die de vervolging getrotst had om aan de wettelijke kerkelijke overheid getrouw te blijven, die 't gevaar van besmetting misprijzende, dag en nacht zijne zieke medebroeders had bijgestaan en zelfs binst zijne ziekte een kermenden zieke laafde⁽⁴⁾, zijne zelfsopoffering met zijn leven betaald had, schreef Seminarist Goethals tot den

(1) Uit dezelfde familie Ryckewaert stamden af: Augustijn Ryckewaert, leeraar aan 't Groot Seminarie te Gent in dat zelfde jaar 1813, en Z.E.H. Kanonik Ryckewaert, later leeraar aan 't Seminarie te Brugge.

(2) Uit familieoverleveringen.

(3) Zinspelinge op de weenende joden in babylonische ballingschap. Psalm CXXXVI, 1.

(4) Aangetast geweest zijnde van den roôloop, was hij reeds aan het beteren. Ongelukkiglijk stond hij op om water te halen voor Seminarist Bervoet van Dranoutre (later pastoor te Roesselaere, overt, in 1863), daar hij koud gekregen had nam de ziekte weerom toe en hij stierf. (Uit familieoverleveringen).

[p. 111]

Eerw. Heer Van den Driessche: ‘De eerste (Ryckewaert) is martelaar zijner naastenliefde gestorven. Hij spaarde hem geene moeite, nam geene ruste, zelfs dan wanneer hij zijne zieke medebroeders niet kon bijstaan; drie nachten te weke ging hij te bedde niet, hij is dood van besmettelijke koortsen. - De besten onder ons gaan tot een ander leven over. Ik vrees niet te zeggen dat M. Ryckewaert als volmaakt christen gestorven is. Hij heeft zijn vagevier te Wesel gehad; nooit heb ik hem de minste klacht hooren uitspreken; altijd tevreden trachtte hij zijne medebroeders te troosten; hij was het voorbeeld van ons allen⁽¹⁾’.

Den honderdsten verjaardag van het afsterven van dien voorbeeldigen jongen Seminarist heeft men te Reninghelst-Clytte op 2ⁿ Kerstdag 1913 plechtiglijk gevierd. Eene plechtige mis wierd gezongen door den Eerw. Heer Proost, bijgestaan door de EE. HH. Pastoor en Onderpastoor van Reninghelst dorp. De gedachtenissen behelsden vooreerst den tekst der gedenkplaat en vervolgens den lof van den overledene, naar geschrevene stukken en familieoverleveringen, zooals wij het hierboven wat meer in 't lange gedaan hebben. Het geschiedkundig sermoen wierd gepredikt door eenen priester van Reninghelst-Clytte geboortig, thans te Yper gevestigd. Eindelijk wierd in de Clytte-kapel eene kunstige koperen plaat, (gifte der neven en kleinneven van den geloofsheld), geplaatst. Zij luidt:

† Tot Zalig aandenken van den Eerzamen
Heer Karel Ryckewaert,
geboren te Reninghelst-Clytte op 25ⁿ Augustus 1793,
Leerling aan 't Seminarie van Gent,
om zijne getrouwheid aan de wettelijke kerkelijke overheid,
op 18ⁿ Augustus 1813 in franschen krijgsdienst naar

(1) Claeys-Bouûaert, Le diocèse et le Séminaire de Gand pendant les dernières années de la domination française, 1811-1814. Van der Schelden, Gand, p. 223.
Bem. De ‘tweede’ waarvan sprake in dezen brief van Goethals was Jozef De la Croix, geb. te Hoorebeke-S^t Cornelius den 19 April 1786, overl. den 10 December 1813. Hij had dag en nacht gewaakt aan 't ziekebedde van diaken Van Impe, overl. in 1853.

[p. 112]

Wesel verbannen, alwaar hij van overnacht zijne zieke
medebroeders te bezorgen, door de rookoortsen aangetast,
als slachtoffer zijner zelfsopoffering overleden is op
20ⁿ November 1813.
Hij ruste in vrede.

Na Napoleon's val kwamen de Seminaristen naar Gent weder. De tijd van acht maanden dat ze te Wesel, enz. verbannen geweest waren was voldoende geweest om er negen en veertig te doen sterven, meest allen te Wesel. Ter gelegenheid van den honderdsten verjaardag van hunnen strijd, en, hopen wij, van hunne bekroning⁽¹⁾, heeft men hun te Wesel in 1913 een gedenkteeken opgericht, met het volgende opschrift, dat ik uit 't latijn vertale:

Ter roemvolle gedachtenis
der 35 Levieten
die ten jare 1813 uit het Seminarie van Gent gedreven
te Wesel gestorven zijn⁽²⁾.
Welker asch hier geborgen
den loon verwacht
van hunne onwankelbare getrouwheid aan de kerkelijke
regeltucht.

Yper, Februari 1914.

Gust. Lamerant.

(1) ‘Doch wie om mij zijn leven zal verloren hebben, die zal het behouden’, zegt de Zaligmaker. Luc. IX, 24.

(2) Onder deze zalige overledenen bekleedt Leop. De Nolf van Swevezeele, overl. te Wesel 17 October 1813, eene bijzondere plaats, daar hij in geur van heiligheid gestorven is. Claeys-Bouûaert, Le diocès, etc. l p. 221-222. Wie leert ons hem nader kennen? En Karel Buyse van Meulebeke, en Philip Pecceu van Passchendaele, enz.?