Biekorf. Jaargang 23

Het Paaldorp van Denterghem

HET is weinig geweten dat de Mandel met twee armen in de Leie vloeit; de oude Mandel stroomt al Gotthem naar de Leie en in de meerschen van M. Coucke, burgemeester van Denterghem, ontvangt hij links de Peperlabeke, die van den Poelberg komt.

Nevens die beek, bij de Manbrugge, welke den Poekewegel, een wegel, die volgens den volkszeg, recht van Parijs naar Poeke loopt, over de beek voert, lag er vroeger een moerassig bosselken, dat in weide herschapen en daarom met kannebuiswerk voorzien wierd.

Dit geschiedde in 1899.

Bij het delven van de grachten, waarin de kannebuizen moesten geleid worden, vond men een rond steentje, in hetwelk er eene opening geboord was; het moest vroeger een netgewicht geweest zijn en daar het klaarblijkelijk van eenen romeinschen pannescherf gemaakt was, besloten wij in de weide eenige onderzoekingen te doen en den 30 September 1899 wierd de arbeid aangevangen.

[p. 265]

In den namiddag vonden wij eene lange paal in eikenhout, die recht stond en nevens die paal eenige keimessen.

Wij vermoedden aanstonds dat wij met een jongsteentijdsch paaldorp te doen hadden, dat de talrijke paaldorpen geleek welke men sedert 1853 in de Zwitsersche meren en in bijna al de meren van Midden-Europa ontdekt had.

_**_*

Welke was de aard van deze oortijdsche schicht?

De weide had eene middelmatige breedte van 25 meters, op eene lengte van 60 meters.

Van boven lag er zand door de beek aangespoeld.

Daaronder vond men eene laag turf.

Onder den turf, twee, drie meters diep, lag de oude grond van het moeras, bestaande uit blauwe leemaarde, die de flandrische laag uitmaakte of bovenste laag van het vierde aardkorstelijk tijdvak.

In die laag stonden eiken palen in reeksen geplant; tusschen iedere paal van dezelfde reeks was er een afstand van omtrent eenen meter en de reeksen stonden omtrent 1 m. 20 c. van elkander. Soms vond men ook nog lange planken, voortkomend van den plankenvloer, die op de staken getimmerd geweest was en op den welken de bewoners hunne hutten gebouwd hadden.

In den turf vond men allerhande voorwerpen welke de bewoners van het paaldorp daar hadden achtergelaten en allerlei beenderen van dieren, welke zij gekweekt of gejaagd hadden.

De onderzoekingen duurden verschillende weken in 1899, 1900, 1901 en 1902.

Wij vonden overblijfselen van den jongen steentijd, van den bronstijd, van den ijzertijd en van den romeinschen tijd.

_**_*

Van den jongen steentijd vonden wij scherven grof vaatwerk en een enkelen kleinen drinkbeker; schreepmessen,

[p. 266]

snijmessen en amandelvormige pijlspitsen in keisteen, in overvloed.

Eene enkele gevlerkte pijlspits kwam te voorschijn; zij had eene lengte van omtrent 6 centimeters, was over twee jaar in de tentoonstelling van Brussel te zien en is eene der schoonste die er ooit in Europa gevonden wierden; in de groote verzamelingen van Europa, zagen wij er maar vier, die ze van ver geleken, eene te Londen, eene te Stuttgart, eene te Bern en eene te Zurich.

Wij ontdekten ook werktuigen in been en herthoren, namelijk priemen, doorboorde hamers, doorboorde grepen voor steenen bijlen en eene allerschoonste houw om het land te bewerken.

_**_*

Van den bronstijd wierden er ook voorwerpen gevonden en zij zijn des te merkweerdiger, dat zij in ons vaderland uiterst zeldzaam zijn: eene plaatje de gedaante van eene sikkel vertoonend en waarvan wij de bestemming niet konden achterhalen, eene speld, een armband en eene bolronde perel.

Wegens die perel, hebben wij vruchteloos vele boeken en menige verzameling doorsnuisterd.

Na jaren opzoekingen vonden wij eindelijk gelijke perels in het Muzeum van Budapest: zij kwamen voort van het oortijdsch woonoord van Stom fa in het hongaarsch Komitat van Poszony.

_**_*

Van den ijzertijd hebben wij eenen gietvorm in leem, ijzererts en smeltbezinksels aangetroffen.

_**_*

Van den romeinschen tijd dagteekenden een mantelhaak, eene lamp en eene bronzen munt van keizer Trajanus (98-117). Deze munt droeg het volgend opschrift: IMP. CAES. NERVAE TRAIANO AVG. GEB. DAC.... Ger. beteekent Germanicus en Dac. Dacicus, titel door Trajanus

[p. 267]

verworven, na 't jaar 103, na zijnen eersten veldtocht tegen de Daciërs.

Daar wierd nog de grond van een vat gevonden in terra sigillata, met den vaatwerkstempel CONATIVS F. Deze stempel was wel bekend: hij wierd ook waargenomen te Hüfingen in Baden, tot Enns in Oostenrijk en tot Strée bij Charleroi.

Men ziet door deze vondst hoe wijd het vaatwerk van eenen enkelen pottebakker kon verspreid worden, langs de groote heirbanen van het romeinsch keizerrijk.

Vele dezer vondsten zijn te zien in 't Muzeum van het Jubel park te Brussel.

J. Claerhout.