Biekorf. Jaargang 23

[p. 145]

[Nummer 10]

Gieljom en Floranse

GIELJOM en Floranse waren man en vrouwe. Floranse was een nete, maar Gieljom wist ze wonen. Beiden waren ze twee brave menschen, 'k wil niet zeggen...; doch Floranse, lang en knap, een bleuzekake, was best maar gezien vanbuiten op heur uitsteekberd, terwijl eer Gieljom, derf van verf en scheef in den gang, al zijn gaven droeg vanbinnen, en oprecht met zijn zak vol knepen zat.

Floranse had geren den broek gedregen. En Gieljom, ook geren, liet hem heur... doch vat-je me? liefst op de dagen dat hij gescheurd of besmeurd was.

En zoo leefden ze, voor 't overige van hunnen tijd, elk op zijn werk: Floranse in heur keuken, en Gieljom op zijn gazettebank; want hij was dagbladschrijver.

Floranse had een keer een nieuwen dweil gekocht... en Gieljom had hem betaald. En Floranse had gedweild daarmee: een beetje slonkweg. - Want 't en zat in dat wijf geen kuischen. Ze had het fijn weg om heur zelven

[p. 146]

op te zetten ja-ze! en om heur te laten zien, 't is zeker, geen van meer. Maar net-zijn in heur werk, en behendigzijn, en niet vele verkwisten, dat 'n lag in heur leên niet. 'Tgone dat Gieljom allemaal betreurde, maar betreurde al zwijgende, om geen woorden te hebben. - Zoo, dien dweil! Hij was al de zesde nieuwe, in korte twee maanden. Floranse had hem zeere gezoomd, en niet verder nagezien; ze had hem te weeken gezet, ook zeere zeere; 'n had hem niet verzoopt; had hem thoopegeduwd daarachter, insteê van hem schoon uit te wringen; had hem dan gebruikt en rondgesleurd over dat 't ging, twee-driemaal af de zulle, al door den gang en den keuken, immer in 'tzelfde zop en zonder 't water te vernieuwen... Kortom zoodoende: heur dweil was van-den-eersten-af van onder heur handen gekomen lijk een vuile vette schoteldoek, en... dat 't in eenz' hert zou hebben gegaan, hadden we 't moeten zien.

Zoo Gieljom zag het! - hij die 't in ‘zijn’ huis altijd anders had geweten - en... Gieljom zweeg.

Floranse lei alsdan heur dweil in een hooptjen, op de viering uit het waschhuis. Peist een keer: nattigheid op ijzer! en een nieuwen dweil in een hooptje! Wat belief-je!

Gieljom zag het nog een keer! En nu rieschte hij van verre een heel klein schimmetje van een gedachtje: ‘Floranse’, zei hij, en hij had moeten hoesten daarop al met een keer zoo geweldig dat ze lijk medelijden kreeg, ‘Floranse, zei hij, 't weer is warm, en de zonne zit uit, en 't waait nog een asemtje, wil ik hem een keer buiten hangen, te drogen, dien dweil daar?... te drogen op...’

Floranse onderbrak en keek op! - ‘?’ - Ze snakte zelve den dweil, en lei hem door 't vensterkasijn, dat hij hong neerwaard, langs den verschgewitten muur... 't Was zonde Gods.

- ‘te drogen... op den draad?’ gumde Gieljom voort, die lijk niet uitgesproken was.

En daar zi', de vlage brak los. Floranse zuchtte met een zucht zoo diepe, dat hij lijk van onder heur hielen kwam...

[p. 147]

Ze ging buiten niet heur hoofd scheef, en ze had den dweil meê; onderdanig scheen ze, alsof ze geweest was maagd en martelares, en patroonesse van de verduldigheid. Maar die hekse! den dweil! ze sleepte hem bachten heur, over den dam, door den asschenweg, in het aspergenbed en langs 't hondenkot.

Doch Gieljom vannuvoort zou blind zijn.

_**_*

Dan hong Floranse den dweil op den draad. Juiste te midden den weg, waar Gieljom dagelijks, achter eten, hem een beetje ging verzonnen.

De noenestond kwam. Gieljom at veel hertelijker dan gewoonlijk; en loech en was geestig. Achter eten, wat hij nooit en deed, hij en ging naar zijn hof niet; hij trok zijn schoen aan, zette zijn hoed op... en moest een keer naar den Post... achter een kopje van een duit.

_**_*

's Namiddags de wind verfrischte, en tegen avond de zon en zonk lijk niet gemakkelijk. Zat er slecht weêr in de lucht? Misschien! 't Kon regenen in den nacht! En de dweil? Hij was droog al. Maar Floranse... vergat hem daarbuiten.

Evenwel Gieljom, die allen avond een keer met den hond ging spelen bachten, schuifelde dien avond vanin 't deuregat; en de hond kwam aangespoeterd; en Gieljom dreelde hem daar van albinnen... zoodat Gieljom den dweil niet en zag.

_**_*

Tegen 't slapengaan, moest immer Floranse een keer buitenzijn... Ze ging dien avond ook; en ze schoof beuren dweil zoodanig over den draad, dat hij slechts met een hoekske eraan vasthong. Den minsten ruk van den wind in den nacht... en de dweil ging afwaaien, en neêrploffen op de kruidekes-roer-me-niet, die Gieljom twee dagen voordien daar nog voorzichtig op zijn knien gekuischt had.

[p. 148]

Gieljom was liefhebber van bloemen. Dan kwam ze weer binnen, en beiden gingen gaan slapen.

's Anderdags de dweil was afgewaaid... nevens de kruidekes-roer-me-niet... doch in de wakke eerde. Floranse liet hem liggen, heel den dag. En Gieljom liet hem ook.

_**_*

't Was dan zaterdag. Waterdag en kuischdag, en te Floranse's dweildag. Maar Floranse vaagde droog vandage, dat 't stof kuilde; - weerom iets dat Gieljom in ‘zijn’ huis nooit gezien en had -. En de dweil bleef stille nogeens... Echter Gieljom ook.

_**_*

De zondag volgde. 't Regende dat 't kletste. 't Kwanselde en 't kwijlde langs deuren en meuren, en 't stroelde door het zwarte slijk van den hof. De dweil lag verzonken in 't hoor... Maar hij bleef er: want Floranse - een heilige ziel altijd geweest - was dien dag liggende en staande in de kerk; en Gieljom hield hem sterk.

_**_*

Maandag! Aangezien dat er nu lijk niemand achter den dweil meer en keek, er hoefde toch op een einde iemand te zijn, die hem een keer ging betasten. 't Was Pluk die het hem aantrok, Pluk, de duitsche schaaphond, een wilde donder van acht maanden oud. Zoo, Pluk zette er eerst zijn gedacht op. Hij beschafte dat 't aardig was: een dweil alzoo door alleman gerust gelaten. Daarna lei hij er zijn poot op: hij keerde den dweil om, en hij sleurde hem voort, smeet hem in de lucht... wentelde hemzelven erin, vernestelde, haperde, ging erdoor met snakker en klauw, trok hem vliems in slunsen! Gieljom en Floranse stonden erop te kijken, alle twee. Pluk had er zijn deun in: hij scheurde een lap van den dweil, en brocht hem al wippende naar Floranse... opdat ze hem had gepakt. Doch Floranse ging gaan koteren in de stoof. Pluk pakte zelf zijn lap en

[p. 149]

zijn moed op, en kwam dan naar Gieljom. Maar Gieljom zag op 't uurwerk, verschoot dat 't zoo late werd, en kroop weer op zijn werk.

Alzoo was Pluk daar nu de schoonste, hij met de laatste vezels allichte van zijn dweil.

_**_*

En wat is er dan daarachter gebeurd?

Enwel: Floranse heeft een heelen uchtend zitten loeren op Gieljom; en ze 'n zag aan hem niets. En Gieljom? Gieljom heeft hem voor vijf minuten aan zijn tafel gezet. Hij heeft zijn pen opgenomen, pen en papier, en heeft van heel het bovenstaande geval een verhaaltjen opgemaakt; en wanneer het doeningske beschreven was, heeft hij het verkocht aan een tijdschrift; krijgende voor zijn schets (die ‘beleefd’ scheen): tien frank.

En hij is alsdan naar Floranse gegaan. ‘Floranse’, heeft hij dan gezeid koeleweg, ‘ge gaat moeten nog een nieuwen dweil koopen, nietwaar? De andere is kapot!’

En Floranse schoot daarop een roodjen. En ze zei: ‘Ja 'k Gieljom!’

En Gieljom haalde zijn geld uit, zeggende: ‘Daar Floranse! Is er daar twintig cent voor!’

Aldus Floranse en verloos er niet achter, en Gieljom won eraan: negen frank zestig.

En er kwam toen daar een Italiaander, zoo 'k meene, aan wien ik het vertelde, en die zei: ‘E per via di duèllo, vi fu pace!’

J. Hagel