Biekorf. Jaargang 22

Plaatsnamen

Reninge (Westvl.)

Oude vormen bij Vandeputte en Carton: Chronicon Vormeselense.

Rininges, in 1100, bl. 25.

Rinenga, in 1102, bl. 31.

Rininghe, in 1123 en 1154, bl. 27, 28, 29.

Rininga, Reninga, 12^de eeuw, bl. 30.

Rininga, in 1220, bl. 49.

Bij Warnkoenig-Gheldolf: Histoire ... d'Ypres...:

Rininga, in 1116, bl. 322.

Bij Haigneré: Les Chartes de Saint-Bertin, zie Biekorf, 1893, Bijblad, bl. VII.

De Rinigis, in 1122.

Rininghe, in 1192 en 1197.

Bij Diegerick: Inventaire ... des Chartes et Documents ... de Messines.

Rininga, in 1176, bl. XXV, Codex diplomaticus.

Riningha, in 1248, bl. 58.

Bij Duvivier: Actes et Documents..., II:

Renenges, in 1192, bl. 162. en 1202, bl. 313.

Rininghes, in 1195-96, bl. 217.

Bij denzelfden schrijver: Actes et Doc...., I, bl. 119, vindt men ten jare 1147, in een niet oorspronkelijk stuk, Rittnengis, een vorm, die in vergelijking met de andere,

[p. 206]

als foutief moet beschouwd worden, en dien ik bijgevolg als niet bestaande ter zijde laat.

De naam Rininga schijnt afgeleid van denzelfden stam, die in germ. persoonsnamen als Rinhard, Rinoald, Rinulf aanwezig is, en voorloopig mag in verband gebracht worden met het werkwoord got. ohd. os. rinnan, mhd. mnd. mnl. rinnen = ‘in beweging komen, vloeien, loopen, ontspringen’.

Opm. - Hier moet melding gemaakt worden van de volgende teksten, die aangehaald zijn bij Vanderkindere: Bullet. de l'Acad, d'Histoire, 1897, bl. 144, vlgg:

in... Comitatu letico de villa Rinenga, in 877;

in... Comitatu (letigo) de villa Rinenga, in 1123, en in potestate de Rinenga, in 1176.

Wat moet er hier door Rinenga verstaan worden? ‘On y voit, non sans vraisemblance, Reninghelst, village de la Flandre Occidentale’, zegt Vanderkindere op bl. 120, al erkent hij op dezelfde bladzijde dat dit eene ‘conclusion desespérée’ is. Dit Rinenga immers moest, naar alle waarschijnlijkheid in het Noorden van Frankrijk liggen, ergens tusschen Dowaai, Rijsel, Armentières en Béthune. De eenvoudigste oplossing van dit raadsel ware van het vroeger bestaan aan te nemen van een tweede Rininga in de bedoelde streek.

Reninghelst (Westvl.).

Onmogelijk Reninge te bespreken, zonder daar een woord bij te voegeen over Reninghelst.

In de Chartes de Saint-Beriin, z. Biekorf, 1803, Bijblad, bl. vii, vindt men:

Rinigelles in 1107,

Rinigels in 1190 en 1192,

Rinigeles in 1197,

Rinighels in 1226,

Reninghels in 1226.

Bij Van Hollebeke: L'abbaye de Nonnenbossche, bl. 96.

Rininghels en Riningles in eene en dezelfde oorkonde van het jaar 1218.

[p. 207]

In het Chronicon Vormeselense, bl. 37.

Lambertus de Rinichels in 1119.

Voeg daarbij Rininghieles in eene fransche (flandrohenegouwsche) oorkonde van 1281, bij Warnkoenig-Gheldolf, Histoire... d'Ypres..., bl. 389.

Dit woord schijnt samengesteld uit Rininga + (h)eles. Maar wat is dit tweede deel? Het is niet wvl. elst = ‘elzenbosch’, want uit de oudere vormen blijkt dat de uitgaande t van Reninghelst daar alleen in jongere tijden bijgekomen is. Het is ook niet nl. els, d.i. elzenboom, want dit woord luidde in 't mnl. else, en men zon dus vroeger *Riningelsa, -else geschreven vinden, hetgeen niet het geval is.

Wat het tweede lid van Reninghelst wel zijn mag, weet ik eigentlijk niet. Doch mag men, met eenigen schijn van reden, een germ. *halis- of *helas- veronderstellen, waaruit mnl. *hel(e)s, beteekenende ‘heuvel’, en verwantschapt met lat. ex-cello, celsus, collis. Men neme in aanmerking dat hals in het oud-noordsch en in het middelhoogduitsch ook de beteekenis ‘bergketen’ heeft, en dat het grondgebied van Reninghelst inderdaad bergachtig is.

A. Dassonville.