Biekorf. Jaargang 20

Op Reis
(Vervolg van bladz. 336)

IV.

VREEDZAAM wandelde ik op een avond door Carlisle's straten. Aan een omdraai hoorde ik plots een schorre stem die pijnlijk gilde als van iemand die om hulp riep. Meteens zag ik het: gerugsteund tegen een standbeeld stond opeen verhoog een politieker een late avondmeeting te houden. Waarover? Een belangrijk punt wellicht: anders zouden er niet zooveel menschen rond geschaard staan, onroerbaar en scherp toeluisterend.

Het had me weinig kunnen schelen, maar de herhaalde klanken ‘Belgium and Germany’ - vooral de eerste - maakten me nieuwsgierig. Ik sloot me aan bij de menigte en werd door de steeds bijkomenden zoo vast en diep ingedrongen in de massa dat ik willens nillens mijn belangstelling moest jonnen, tot het einde toe, aan dat ‘very important point’. Nu, 't liep eenvoudig over het gevangeniswerk. De redeneering waar ik inviel was deze: net als in Engeland zijn er in België en Duitschland ook gevangenissen, zelfs nog veel meer dan hier, en in beide landen wordt net als bij ons onder bepaalde voorwaarden ook ‘prison-labour’ opgelegd. All right tot hier. Maar wat ik meen te moeten schandvlekken is dit: het belgisch

[p. 347]

en duitsch ‘prison-labour’ wordt al te goedkoop en gemakkelijk in Engeland toegelaten en door dat vuig onrecht kunnen wij met ons gevangeniswerk de mededinging niet langer volhouden.

Hij was na eenigen tijd aan het slot geraakt. Iedereen weet dat het slot van een redevoering gewoonlijk het schoonste deel ervan uitmaakt. Wellicht daarom heeft men het woord: peroratio, in denzelfden aard als perbene. Hier was het eveneens zoo. Wijduit sloeg hij zijn armen met krachtigen omhaal uit, telkens wipte zijn kop als verschrikt op en zijn stem brieschte vervaarlijk in haar akelige heeschheid. Hij deed een oproep tot al de aanwezigen dat ze zich werkelijk verontwaardigd moesten gevoelen over die schaamtelooze verkrenking van het internationaal recht, dat dezelfde kanker aan de toekomstige samenleving hunner kinderen zou knagen zoo ze niet door onverdroten, uit diepe overtuiging geboren propaganda en door rusteloos aandringen bij het landbestuur dezen aldra door iedereen gewraakten geesel verjoegen uit het rijk der wezenlijkheid naar dat der droomen en der verbeelding. Algemeen handgeklap huldigde zijn meening; ‘it is so, it is so!’ hoorde ik overal rond mij. Allen schenen even vast besloten den strijd aan te vatten. ‘It is so, it is so!’ leek als de kreet: ‘God wil het!’ na de preek van Urbanus II te Clermont.

Wat mij betreft, dien nacht sliep ik zoo zorgeloos en vast als gewoonlijk.

Hoe heel anders was dat opgewonden mensch te Carlisle als de twee pastors die ik de volgende dagen leerde kennen! Het eerste - een pastortje - is meer dan tachtig jaar oud, maar zoo vlug en zoo jong nog! Het kent, naar zijn ootmoedige bewering, slechts 250 woorden fransch: deze onkunde gaat echter samen met een veelzijdige kennis op ander gebied. Kennis van een geleerde: dat getuigden zijn ontelbare boeken: kennis van een Engelschman: alle sport in 't water, op 't ijs en te lande; kennis van een liefhebber: beeldhouwen, boetseeren, speldewerken. Dertig jaar was

[p. 348]

het kapelaan geweest te Quebec; daar hadden ze te werken gehad, hij en zijn drie collegas! Die waren nu alle drie dood.

‘Hoelang zoudt ge mij nog geven?’ vroeg het, schalks over de glazen van zijn gouden bril kijkend.

‘Op zijn minst tot honderd jaar’ verzekerde ik ‘Het fransch puntdichtje op Gladstone is zeker nog beter voor u dan voor hem’.

‘Welk puntdichtje? Zeg op, please’.

‘Grand vieillard, de l'année entière
Vous ne prenez que le printemps;
Vous n'êtes pas octogénaire,
Vous avez quatre fois vingt ans.

Verstaat ge't?’

‘Hoe niet? In zake ouderdom versta ik alle talen’ loech het.

‘Maar Gladstone werd niettemin geen honderd jaar oud’ zei het daarop, weer boven zijn bril opkijkend. En dan:

‘Wel, Gladstone had toch de etiquette na te leven en die doodt een mensch. Dat ken ik niet. We zullen probeeren tot honderd, dan noodig ik u uit.’

De andere pastor is Father Fawell. Hij woont in het liefste dorp van het Lake-district, te Windermere. Ook al een oude man. Verbeeld u maar, het is vijftig jaar geleden dat hij studeerde nagenoeg op dezelfde plaats waar ik dit schrijf, in het Engelsch Seminarie te Brugge. Hij zei vroeger tamelijk wel vlaamsch gekend te hebben, maar thans kent hij er zooveel niet meer als zijn gebuur van zooeven fransch kent. Goede herinnering heeft hij aan Guido Gezelle; zijn dichtwerken prijken ook in de hoogste schap van zijn boekenkast. Neen, lang zou hij ook niet meer leven. Zie maar liever op dat notaboekje met den naam van de oud-studenten uit het Engelsch Seminarie: dead... dead... this is still living... dead... dead... dead..., terwijl hij met zijn wijsvinger over de bladzijde gleed. Hij

[p. 349]

begon zoo gaarne te spreken over Vlaanderen, waar het volk zooveel beter is dan in Engeland. Na een tea-cup en een cake verorberd te hebben, mocht ik met hem een wandeling doen door zijn dorp en hij sprak maar voort bewonderende woorden over 't vlaamsche volk.

Een heerlijke wandeling tusschen de bevallige oude huisjes door en de fijn aangelegde hovingen naar 't meer. Schuitjes met witte zeilen wiegelden er traag vorderend over, en werden overgesteken door vlugger stoombooten met dichte menigte op hun dek. En we deden er ook een tochtje op: hoe schoon lag de zilverglanzende, rimpelende watervlakte, hoe schoon hingen de doorzichtige, melkwitte wolkjes laag vóór de somberheid der oever-bosschaadjes en schoof het dorpje Windermere verder en verder tegen den wijder-wordenden gezichteinder! Vaar traag, schipje, traag voort, want gij draagt al mijn geluk....

('t Vervolgt)