Biekorf. Jaargang 20

Mengelmaren

J. Oorda. De dichter Albrecht Rodenbach. Uitgave van de kunstkamer ‘Kerlinga’, op de Vrijdagmarkt, 1, te Brugge. 1909, 8^o, 74 bl. Fr. 1.

Het was wel de moeite waard dit opstel uit ‘Jong Dictschland’ afzonderlijk uit te geven. Want - wie er ook schuile onder dien duiknaam - hij mag zeker zijn dat heel het vlaamsche land deze meesterlijke studie in dank ontvangt, vereert en bewaart als het onvergelijkbaar schoonste dat ooit over Rodenbach verscheen. Alwie dit gelezen heeft, moet zeggen dat er in onze vlaamsche letter-kritiek niets bestaat dat door diepte van kunst-inzicht en van zielkundige ontleding dit boekje nabijkomt. Dit is de eenig volledige en vooral de eenig den afgestorven dichter geëvenredigde studie die wij over Rodenbach bezitten. Ik zeg: studie, want Leo van Puyvelde's boek is er hoofdzakelijk een met inlichtingen over het leven en het werk van Rodenbach; zoo vatte hij het overigens op en werkte het op zeer leerrijke en hoogst belangwekkende wijze uit. Maar dit dringt in Rodenbach s wezen door; hier wordt zijn groote ziel doorpeild door een onloochenbaar groot kunstenaar. Onschatbaar veel droeg Rodenbach bij tot de verheffing van zijn Vlaanderen; en het dankbare Vlaanderen schonk hem zijn duurzame hulde: een standbeeld dat zijn persoon aanschouwelijk vereeuwigt, twee standaardwerken waarvan het een zijn leven en het ander zijn ziel blijft ophelderen ook over 't verre altijd erkentelijk en vereerend nageslacht!

Arth. Coussens.

Yorkshire, 16 Aug. 1909.

Uit E. Maynon, Le Dogme de la Perpétuelle Virginité de Marie.... onlangs uitgekomen te Roeselare bij J. De Meester.

Sprekende over de menigvuldige beteekenissen van het woord broeder, akh in 't hebreeuwsch, teekent de schrijver aan, op bl. 204: ‘Un missionnaire du Congo beige, fort versé dans les langues et dialectes de ce pays, nous racontait dernièrement qu'il en est de même dans plusieurs de ces langues africaines. D'ailleurs, pas n'est besoin d'aller si loin pour chercher des preuves de ce dont il s'agit. La belle vieille langue flamande en fournit un exemple frappant. A côté de mots propres, pour exprimer les divers degrés de parenté, on y possède le mot vriend qui signifie non seulement ami, connaissance, mais encore, autrefois surtout, parent, allié ainsi qu'on le voit par Kiliaen et par les dialectes: zij zijn vriend... zij zijn al vriend onder malkaar...

[p. 256]

hij is vriend van X.... hoever zijn zij vriend? etc. Enfin, détail que nous croyons encore inconnu, ce mot au pluriel signifia aussi jadis: mari et femme, parents, père et mère. Un manuscrit flamand, donnant la biographie d'une sainte religieuse, morte en 1647, manuscrit que nous avons sous les yeux, porte comme entête du Chap. I: ‘Van de vrinden ende de geborte van onse lieve suster,’ et sur la même page: ‘Sy is geboren van seer godtvruchtige vrinden, haren vader was menheer....... haer moeder....... sy was altijt seer gehoersaem ende beleeft aen haer vrinden’ etc. Ce premier sens est encore resté dans le verbe vrijen d'où dérive vriend, qui signifie: fréquenter en vue du mariage, courtiser. On sait qu'en flamand encore les mots neef, nicht, ne signifient pas seulement nièce, mais aussi cousin, cousine.

Gewassen besteken

OP 23ⁿ in Zomermaand II. is er een vorst en een vorstinne uit Japan, de hofbouwdoeningen te Ledeberg gaan bezoeken. Die menschen hadden een aardigen japaanschen naam; maar we 'n zullen er geen verder kwaad van zeggen.

En, volgens Le Patriote (24-vi-09): ‘L'un des personnages de la suite, ayant remarqué dans l'un des établissements une plante japonaise, un palmier de Sago, qui semble malade, a dit qu'on le guérit au Japon en y enfonçant des clous de fer’.

Vgl. daarbij wat Rond den Heerd (18-i-1868), sprekende van de ‘Sycomore’, eens zei: ‘De Sycomore zal drie ofte vier maal op een jaar nieuwe ende versche vruchten voortbrengen, ende nog dikwijlder, als men den struik ofte grootste takken met ijzeren nagelen schrabt ende wat kwetst’.

ALS ge teveel uw gemak zoekt, ge gaat in 't vagevier branden met een papieren schuitjen aan uw g...!

(Meermaals gehoord te Brugge).

_**_*

- ZIJT eerlijk! zei de eene.

- ‘Eerlijk’ had een koe gestolen! antwoordde de andere.

(... te Oostende).

Is deze ‘Eerlijk’ ievers een speler uit een volkstooneelstuk geweest, of was hij de held uit een volksvertelling?

_**_*

ALS de maan op haren rug ligt of als ze in een hof zit... teeken van verandering van weer, nl. op den winterkant van 't jaar. ‘Maar nu, zei de vent die 't vertelde, nu zit ze scherp... en dat is vaste vorst’.

(Houtave).