Biekorf. Jaargang 20

[p. 207]

Mengelmaren

Leliën van Dalen

VAN onzen vriend en medewerker Caesar Gezelle is zooeven verschenen een heerlijke bundel verzen Leliën van Dalen. Later wordt het boek in ‘Biekorf’ besproken - en hoog geprezen, om zijn diepgevoelde poëzie en de pracht van zijn taal. Allen lof verdient ook de drukker-uitgever, de Heer J. Vermant te Kortrijk, om de keurigheid van zijn uitgave: een echt juweeltje. Prijs: 3.00 fr.

Al. Walgrave: Zingende Snaren. J. De Meester, Roeselare.

‘Stille Stonden’, ‘Zingende Snaren’, hoe welluidend en lustig spelen die woorden en klanken op lip en tong. Al zoetheid!

‘Stille Stonden’ was ons een stil genoegen, een deugdelijk smaken van zuivere harmonie, en we zeiden ‘'t is een nagalm van Gezelle.’

Genietend lezen wij nu ‘Zingende Snaren’ en we kunnen slechts herhalend zeggen: 't is een nagalm van Gezelle, maar 't is ook de gansche ziel van Al. Walgrave. Dichter Walgrave heeft de machtige meestergrepe van Gezelle gevoeld; hij wierd door hem als gekneed en getemperd. Hij heeft zijn zielezang gehoord en nagefluisterd, zijn wekkering van klank en rythmus waargenomen en nageklonken; hij bemint hem uit de volheid zijns gemoeds, als een kind een vader bemint, een geesteskind zijn heiligen en godbegaafden vader.

Gezelle dichtte ‘Tijdkrans’ en hij dichtte ‘Rijmsnoer’ waarin hij de natuur bezong en zijn Vlaanderen en zijne ziel uitklonk door alle maanden en getijden van het jaar. In vloeiend ongekunsteld proza vertelde hij ook - 't is lang geleden - aan zijn volk van feesten en geplogenheden der kerk, en verklaarde hun dieperen zin en hunne zinnebeeldige beteekenis. En de jeugdige kunstenaar Al. Walgrave ving al die dichten en deunen in oor en geest op en al die verspreide kerkelijke opstellen verzamelde en dwong hij in eenen schoonen ‘ring’. Zijn hert was hevig geschokt door zooveel zingende schoonheid en hoog gesticht door zulke vrome wijsheid; het kwam hem vol en over van ontroering en hij ook - hij dichtte - en fier mag hij nu den onsterfelijken vader zijn ‘Zingende Snaren’ als hulde op het graf nederleggen, met de opdracht: dit is mijn werk, het werk van uw kind. Schooner lofbetuiging kan ik niet geven.

In ‘Zingende Snaren’ doorloopen wij het jaar om end om met zijn natuurgedaan en afwisseling, met zijn christelijken eeredienst, met de vreugde en de droefheid der kerk, met hoogdagen en hooggetijden die allen in den loop der maanden zoowel passen met winterwee en zonnefeest: heel het jaar gelijk een christen mensch met waar christelijk gevoelen begaafd en innig dichterlijke menschelijkheid bezield, het in lijf en hert en geest genieten kan.

En dit alles is zoo eenvoudig en rechtschapen van gang en trant, zoo zuiver bekleed met klare beelden en klinkende woorden, zoo buiten alle moderne gedwongenheid en onduidelijkheid dat:

in louter licht en klank schijnt alles op te leven.

[p. 208]

Voorbeelden aanhalen wil ik niet noch uit de diepgevoelde ‘Kerstmis’, noch uit de zotgezinde ‘wilde kastanjen’ noch uit de weemoedige ‘Passiflorae’ of den weelderigen ‘Brem’ noch uit ‘Zomerfeest’ en ‘Wind over zee’ noch...... ik ben bezig, geloof ik, een volledigen maar ordeloozen bladwijzer op te maken!

A. De Meester.

A. Pitcairn-Knowles. Ein neuer Sport. - Am Strande von Blankenberghe. - Die Woche. 1909, Bd. XI, S. 900-904, u. 1074-1077, mit Abb.

Twee opstellekens over onze vlaamsche kuste.

Daarin is sprake van 't badgetijde eerst in den Duine van S. Idisbald, dan ook op 't Strand te Blankenberge.

't Schijnt dat ze op de eerste plaats een nieuw spel uitgevonden hebben: ze zetten hen op een planke die vanboven van den duine afloopt, en ze slieren omleege: ein neuer Sport!

Te Blankenberge integendeel ‘auf der Plage’ en ‘auf der Digue’, daar is 't nog altijd oude leute: liggen weeken in 't water of liggen bleeken in de zonne, en alle vijf voet gaan eten. Onderander gaan eten op 't oogenblik ‘des “five o'clock” wie der Belgier sagt’.

Daar hebt ge bondig wat de vreemdelingen aantrekkelijks vinden op onze kuste: entwat heel oppervlakkigs.

Één dingen verwondert me: Waneer andere oorden, Engelsche of Duitsche of Fransche of gelijk dewelke beschreven worden, dan staat er doorgaans een woordeken bij, ookal een keer twee woordekens, over aard en dracht en doening en taal van 't volk van daar.

Van ons nooit.

Niet eens staat er, dat ‘Plage’ bij ons ‘Strand’ heet, en dat ‘Digue’ ‘Dijk’ is.

Waaruit komt dat voort?

Of 'n hebben we bijna geen eigenaardigheid meer over? En ons vlaamsche woorden, 'n laten we ze niet luide genoeg klinken?

't Zal wel dat zijn.

En die de schuld mag heeten van alles, is die vervreemde ‘Belgier’ van daareven, die ‘five o'clock-er’ daar, die den Vlaming overtaalt en overtiert tot in zijn eigen erve.

Enkel is de Vlaming nog goed om met ezels op Strand te staan. Als er dan iemand komt die hem een stuiver in zijn hand steekt, dan wil de Vlaming dulden dat men zijn dier overlade met stok- en hemzelven met kwinkslagen. Of liever dan treurt de ezel en zwijgt, en de Vlaming lacht, en is ermeê gevleid... op zijn eigen erve.

Ondertusschen lanterfanten andere Vlamingen over den dijk, en ze zweren in gebroken Fransch: ‘...Dat ze dien eersten daar niet en kennen’.

Leelijke Vlaming!

J.V.D.