Biekorf. Jaargang 20

[p. 113]

[Nummer 8]

Z'n eerste Winst

NU was hij priester! Onder de hooge, spitsige gewelven der wijde kathedraal had hij gelegen, 'n witte frommeling wijd-uitgestrekt op het vlammend tapijt; hij had geknield onder de wijdende handen van den Bisschop; nederig, schoon met glanzend oog en bonzend hart, z'n hoofd gebukt voor de handen-oplegging der aanwezige priesters. Die gansche dienst was als 'n zonnige droom voorbij en nu stond hij daar, priester voor eeuwig.

Toen was 't een dingen weg en weer door de kathedraal, 'n slefferen van schoenen over marmeren vloer. Om hem was 't een ijveren van z'n oude moeder, van z'n twee zusters en z'n jongste broerken, en van eenige oude trouwe vrienden die hij in zoo lang niet meer gezien had. Wat hem zoo vele lange jaren als 'n ongenaakbaar-hooge vuurbaak tegengeglansd had en nu bereikt was als z'n hoogste geluk, scheen hij voor zich te vergeten bij het zien van de blije fierheid der zijnen. Hij zegende en zoende, werd

[p. 114]

gezoend en herzoend en moest zich naar alle kanten keeren en wenden, om hier 'n vreugde- en liefdevollen blik te beantwoorden, daar nog eens even z'n lief klein Jefken op het voorhoofd te kussen. Toen stonden weer z'n oogen in die van moeder, met het bewuste jammer-zijn der afwezigheid van dien enkele die er zijn moest en er niet was: Gregoor, z'n oudsten broer. Zonder 'n woord verstond Willem wat al vergeefsche moeiten en tranen moeder moest aan den dag gelegd hebben om hem toch mee te krijgen. Maar ze hadden nu den tijd niet om daar langer over te denken. Algauw kwam de kathedraal weer leeg en stil en wierd het tijd voor het middagmaal.

Kort na den noen trokken ze op, om met den eersten trein naar huis te stoomen. Ze stapten één voor één in het tweede-klas-coupé; moeder ging nevens haren Wim zitten, Virginie en Alice duffelden zich kouëlik weg in de warme kussens en Jefken moest nevens de groote Virginie braaf zitten kijken. Algauw was de kleine 'n oogenblik bij 't raam opgestaan, en eer Virginie 't gezien had, was hij in 't hoeksken nevens Willem gekropen, die z'n arm beschermend om het smalle lijfken sloeg.

Binst heel de lange reis was 't een levendig tateren van de meiskens, 'n drummen van Jefken, dichteraan altijd bij z'n grooten broer, 'n opsommen van al de genoodigden: die kapelaan zou er zijn en die professor, die en die Pater, want verscheidene van z'n oude makkers waren gelijk hij in 't klooster gegaan.

Willem deed goedhartig mee in de vreugde, doch antwoordde van tijd tot tijd verstrooid, als z'n blik bij toeval dien van moeder ontmoet had. Die blik zegde: ‘Gregoor!’ en dan wist ieder seffens wat er scheelde en zwegen ze'n pooze.

‘Tut, tut, tut, zei Virginie dan opeens met 'n pruilmondje, Goor moet het maar weten, en als hij niet komen wil, dan zal er zooveel te meer plezier zijn.’ Ze kon maar niet begrijpen hoe die ernstige vent heur broer kon zijn, en ze had er niets voor over ook. Goor had altijd zoo'n

[p. 115]

zuur gezicht, bijzonder als er spraak was van haar Willie, en dien aanbad ze.

‘Wat dunkt u daarvan, Jefken?’ vroeg ze, en ze moest eens even voorover bukken om den kleine z'n striksken in den haak te brengen.

Jefken knikte stil zonder spreken, want hij had de krop in de keel, en moederlik taakte Virginie met haar zachte hand 'n traan weg van broerkens wang.

Zoo kwamen ze eindelijk in de stad aan.

‘Voorzichtig!’ maande moeder nog, als Willem beneden den wagen Jefken in z'n armen liet vallen. Maar hij zette het kind zoetjes op vasten grond. Dat striksken hing weer zoo scheef, vond Virginie en ze trok den kleine mee omdat Willem met moeder moest gaan.

Eenige vreemde reizigers keken wonderlik naar die kleine groep van blije kleuretinten waar die bruine pater het brandpunt van was. Maar Alice en Virginie zagen die stijve meneeren vrijpostig in de oogen, en ze wisten op den eene en den andere een van hun zotte verbeeldingen toe te passen die ze dan luid deed schateren, zoodat de meneer in kwestie kwaad wegstoof, en moeder ernstig moest vermanen: ‘Houdt toch uw manieren, meiskens!’

Buiten de spoorhal stonden eenige vrienden die Willem hartelik de hand drukten en verlegen stotterden van ‘Felicitaties, Pater...’ och, dat was ook zoo'n moeilike naam, en dan zegden ze maar ‘Wim’ lijk ze altijd gedaan hadden.

Verder gingen ze haast onbemerkt door de breede straten. Wim moest nog 'n paar vrienden eens goed op het hart drukken dat ze daar morgen zeker niet mochten ontbreken, en toen moest hij wat wijdere stappen zetten om moeder in t' halen. Gauw kwamen ze vóór het hooge smalle huis waar ze woonden. Moeder had er voor gezorgd dat Kaat 'n goed vuur had aangehouden en 'n warm avondmaal gereed gemaakt. De brave meid stond al gereed te wachten tegen dat ze afkwamen, en toen ze Willem geknield 'n kruisten had gevraagd wist ze eerst niet wat

[p. 116]

uitbrengen. Ze kuste z'n handen... ‘Wim, nè! zei ze opeens, 'k heb het altijd zoo gezegd en 'k zeg het nog.’ En ze schreide, de sukkel, dat er de borstlap van d'r boezelaar heel van doorweekt was.

't Deed Willem danig deugd nu hij zoo gezellig bij de zijnen zat in de stille kamer. Jefken was weer zoetjes bij hem gekropen en troonde nu warm en genoegelik op broers knie. Toch zagen ze Willem achter 'nen tijd ongeduldig bewegen in z'nen zetel, lijk iemand die weg wil en er niet toe komen kan. Toen dronk hij z'n kopken koffie ineens leeg, en als Virginie nog eens wilde inschenken,

‘Neen, kind, zei hij, zette Jefken van z'n knie, en stond op.

'k Ga naar Goor.

- Och, jongen, zei moeder, let toch op! Nu nog buiten door de kou, en wie weet....

- Zij niet bang, moeken, het moet gaan.’

Moeder wou mee, maar Willem hield haar tegen. Hij zou 't alleen wel vinden, en 't was zoo ver niet te loopen.

Ze lieten hem dan begaan.

Buiten viel de kou hem zoo onverwacht op het lijf dat hij ervan rilde. Hij trok voorzichtig de deur toe en stapte dan haastig door de halfdonkere straat, den hoek om. Eenige achtergebleven bengels uit de gemeenteschool en uit het naburige Atheneum waren daar nog aan 't spelen en naar malkaar sneeuwballen aan 't gooien. Toen ze hem komen zagen, stonden ze 'n oogenbliksken stil en dan klonk het als 'n belgerinkel, nijdig door de scherpe lucht:

‘Pater klets-af!’

'n Sneeuwbal trof hem vanachter op het hoofd en spatte uiteen; de vlokken vielen langs z'n nek, over z'nen rug, griezelig koud. Hij huiverde. Over 'n jaar of zes had zoo 'n heldenfeit die dapperen 'n ferme ranseling bezorgd, maar nu was 't niets. Hij stapte voort zonder omzien, en liep 'n straat te ver, moest dan 'n heelen teerling huizen rond, tot hij bij het donkere huis stond waar 'n koperen naamplaat op witte poort dof blonk in 't gaslicht.

[p. 117]

Meneer Gregoor zat lui achter de kachel in z'n studiekamer de gazet te lezen, en trok groote krullen rook uit 'n lange duitsche pijp die op z'n hoog-opbuilende witte ondervest weg en weer wiegde. 'n Stil krijschen van de deur deed hem opzien. 'n Ruischen van zijden rokken, en z'n vrouwken stond er vóór hem, met 'n vies gezichtje....

‘Zeg, Grégoire, weet ge wat nu? Uw paterken is daar beneeën en hij wil absoluut bij u komen.

- O die zotte snotjongen, bromde Goor, als hij 'n paar kletsen begeert mag hij komen, anders...’

Weer ging de deur open, en de bruine gestalte stond vóór het paar, vrank, en Willems oogen gingen van Gregoor naar z'n vrouw en van de vrouw naar Gregoor, en hij zei met 'n wat-beneveld stemgeluid:

‘Zeg, broer, komt ge morgen?’

Gregoor was opgestoven. Z'n gazet en z'n pijp lagen al op het rooktafeltje en hij schoot op z'n broer af.

‘Hoe dikwijls moet ik u nog zeggen van hierbuiten te blijven? Zijt gij pater of pastoor zooveel het u belieft, maar kom dan niet in m'n huis.’

Daarbij hief hij z'n hand op, z'n vette welgevoede hand, en kletste ze op Willems oor en wang. Het duizelde den jongen priester vóór de oogen, maar ongestoord wendde hij het hoofd en bood de andere wang aan.

‘Nu hier,’ zei hij, meer niet.

Dat was de genadeslag. Gregoor sloeg z'n armen om den blooten hals van z'n broer en....

‘Och, Wim! snikte hij, nu is 't uit. Vergeef me en bid onzen lieven Heer voor mij.’

En Willem, stil vleiend:

‘Komt ge morgen, Goorken?’

Gregoor kuste hem, en nog en nog, altijd-door snikkend:

‘Wimken, m'n Wimken! vergeef het me!’

Willem zoende z'n broer terug en rukte zich met geweld los. Met stralend oog ging hij op z'n schoonzuster af en reikte haar glimlachend de hand. De jonge vrouw stond

[p. 118]

beteuterd te kijken en aarzelde 'n oogenblik eer ze die hand vatte, en op z'n vraag:

‘Zult ge er heel zeker ook zijn, Melanie?’ met 'n bedeesd ‘Ja’ antwoordde. 't Was de eerste maal dat ze 'n patershand drukte, en dat vond ze nu hoegenaamd niet vreemd meer. Hij was toch ook 'n beetje heur broer!

Willem stond al in de deur en riep het paar nog toe:

‘Wel! tot morgen! om tien uren’.

- Ja,’ knikte Gregoor.

Nu waren de straten heelemaal donker geworden en de gaslantaarns wierpen 'n vuil-roos licht op de sneeuw die hier en daar in fantastische gedaanten bijeengehoopt lag. De koude lucht deed het paterken deugd, want z'n hoofd gloeide koortsachtig. Maar eer hij 't zelf wist, stond hij voor 't huis van moeder. Hard trok hij aan de bel die rinkelend bengelde lijk 'n paaschklok.

Moeder kwam zelf opendoen.

‘Hoe is 't, Wim?’ vroeg ze zoetjes.

Hij viel haar om den hals.

‘Ze komen, moeken,’ zei hij. En hij troonde de goede vrouw mee in de kamer waar z'n zusters en z'n broerken zwijgend te wachten zaten, Virginie met 'n misnoegd-opgestoken mondje, de twee anderen in bange nieuwsgierigheid. Maar toen ze hem zagen verschijnen, hunnen held, met stralend gezicht, nevens moeder wier moeë oogen nu blijer vooruitblikten, klaarden alle wezens op als bij tooverslag, en eer Willem hoefde te zeggen wat er van was, kletste Jefken in de handen, en begon het zoo lastig ingehouden getater van-her. Virginie pruilde wel nog wat, maar ja, 't was toch nog beter zóó.

Wim viel in z'nen zetel, nam z'n broerken op z'n schoot en fluisterde hem heel, heel stil in het oor:

‘Hebt ge ervoor gebeden, lieveken?’

- Ja, hijgde de kleine, en hem kussend: uw één kaak ziet zoo rood! van wat is dat?

- Niets, m'en engeltje, 't is van den wind.

_**_*

[p. 119]

't Gothieke kerksken was stampvol. Vooraan in het hoogkoor zat de familie met eenige uitgenoodigden. Op de eerste rij rechts moeder met Gregoor en z'n vrouw, en links de twee meiskens met Jefken in 't midden. Daarachter 'n bonte mengeling van vrouwentooisels nevens deftig-zwart heerengedoe. 'n Hoog-groen tapijt, in al-roode kleurengamma bebloemd, verdoofde 't schuiven van voeten en stoelen. 't Winterzonneken deed de heiligen in de brandvensters gloeien. Van uit den groenen mantel van Sint Augustijn viel er 'n breed gestraal op het gouden gewaad van den jongen priester en z'n assistenten, wier statig beweeg 't geflikker en getintel op en af wisselen deed. Van 't doksaal druppelden plechtige zangen lijk gloeiende wijn en met tranen in de stem moduleerde de gouden gestalte van het hoog-altaar vrome gebeden.

Belgerinkel en wierookgewalm, alles vervloog in 't gothieke gewelf als zoete droomen uit het oude verleden, en daarover plooide, als 'n rijk kleed met goud bestikt en gevlekt met brandend-blije tranen het hooge danklied Te Deum.

Blij was het feestmaal en niemand was er te kort. En toen op 't einde Gregoor, in 'n vlaag van uitzinnigen ootmoed, met tranen in de oogen z'n broer nog eens vergiffenis vroeg, hardop, en hem roemde als 'n heilige:

‘Ik kende de gave van onzen lieven Heer niet, maar nu...

- Nu, onderbrak hem Willem, nu is het éénige groot schaap dat verloren was, teruggevonden; en dat brengt me meer vreugde dan het besef dat er zoovele getrouw bleven.’

En hij kuste z'n grooten broer, zooals 'n vader z'n kind te zoenen pleegt.

P. Placidus Eykens, Capucien.