Biekorf. Jaargang 19

[p. 289]

[Nummer 19]

De Elf Zwanen
Moed en zusterliefde
(Vervolg van bladz. 282)

DE schout leidde den koning in de kerk, daar in de eenzaamheid vertelde hij wat hij gezien had en wat hij verders vreesde. Wonder! Niemand was bij het orgel, wanhopige tonen nochtans weêrgalmden in de kerk en de heiligen onder hunne steenen hemelen schudden het hoofd. Afkeer was het voor den verrader en afschrik bij het hooren der onrechtveerdige betichtiging. Grietje is onschuldig, wilden zij zeggen, maar de schout legde alles slecht uit. Hij liet den koning verstaan dat het uit verontweerdiging was, dat de heiligen hun hoofd geschud hadden en dat het orgel zelve bij die euveldaden niet stom was gebleven. De vermaning kwam uit den Hemel! Wie zoude er geen gehoor aan geven? Twee groote en bittere tranen rolden langs 's konings wangen, met twijfel in het hert ging hij huiswaarts, van geheel den nacht deed hij geen oog toe. De

[p. 290]

wakers van het vorstenhuis getuigden dat Grietje iederen nacht uitging, hij zelve was er getuige van en twijfelen kon hij niet meer.

Gedurende den dag doolde de koning sprakeloos door de lange gangen, iedereen bestatigde hoe zwaarmoedig hij er uit zag. Grietje kon de reden ervan niet vinden, en vreesde een ongeluk. Zoude de verlossing van hare broeders tegengewerkt worden? Brandende tranen vloeiden op het purper der koninklijke pracht en bleven erop glinsteren gelijk fllikkerende edelgesteenten.

Intusschen had zij bijna haar werk afgewrocht. Een maliënhemd moest nog volmaakt worden, maar tot overmaat van ongeluk, zij had geen enkele netel meer. Eenen keer te meer, voor de laatste maal moest zij naar het kerkhof, enkel om een handvol netelen te plukken. Vol angst dacht zij op dien eenigen tocht, maar sterk was zij van wil en haar betrouwen in de goddelijke Voorzienigheid was groot. In Gods naam, dacht zij, God leeft die het al geeft, wat Hij spaart, is wel bewaard!

Grietje ging de deuren van het vorstenhuis uit, maar de koning en de schout volgden haar. Zij zagen haar het poortje van het kerkhof open doen en er binnen trekken. De zwarte tooveressen zaten op de zerksteenen, de koning dacht dat Grietje te midden hen was, en keek al eenen anderen kant, te hard had het hem geweest van ze in zulk een gemeenschap te zien.

‘Het volk moest haar ter dood veroordeelen,’ zeide hij aan den schout.

En het volk geraagdpleegd, bracht inderdaad een schrikkelijk vonnis uit; Grietje was veroordeeld om levend verbrand te worden.

Zij wierd buiten de groote koninklijke halle naar een donker kot geleid, waar de wind door het open tralievenster waaide, geen bed was er daar te vinden, de harde vochtige vloer kon haar tot legerstede dienen, tot hoofdkussen kreeg zij den bond netels, hoe klein hij ook was, dien zij verzameld had; tot beddekleed de harde brandende

[p. 291]

maliënkleederen, die zij geweefd had. Dit alles maakte haar toch gelukkig, want het was het vervullen van haren wensch.

De straatjongens zongen spotliederen voor het venster, op niemands troost mocht zij rekenen. Tegen den avond kwam de zwanendrift langs het tralievenster, de jongste hikte van vreugde en zij, in droevige gedachten verslonden, dacht dat hij haar den laatsten nacht van haar leven aankondigde. Maar hare broeders waren toch gekomen en het werk was bijkans af.

De schout trad het gevang binnen, hij had immers aan den koning beloofd van Grietje te troosten. Maar zij schudde haar hoofd, en deed hem genoeg met hare oogen en gebaren verstaan dat hij mocht vertrekken. In dezen nacht, haren laatsten, moest zij haar werk voltrekken, of al hare tranen, al haar lijden, al hare slapelooze nachten waren verloren. De schout, een man die altijd met slecht volk te doen had, wiens ambt het was landloopers, dieven, moordenaars te vervolgen, had geen hert meer, hij zag in Grietje niets dan een betichte, en overlaadde het onschuldig kind met smaadwoorden en schrikkelijke beleedigingen. Grietje liet hem zeggen, zij wist dat zij onschuldig was, een dingen alleen bekommerde haar, het voltooien van haar werk.

Een kleine muis stak haar neusje uit, de oogen blonken vol nieuwsgierigheid naar deze, die zij dacht in haren eigendom gedrongen te zijn? Was het een vriend? Was het een vijand? Welhaast zag zij dat zij niets te vreezen had, kwam dichter, speelde met de netelvezels, vond middel om nuttig te zijn, sleepte de te verwijderde tot voor 's meisjes voeten. Een nachtegaal zat in den boom voor het tralievenster en zong geheel den nacht zoo zoet mogelijk, om haar hert op te beuren en haar moed te geven.

De helft van den nacht was voorbij. De elf broeders stonden voor de zware ijzeren poort van 's konings huis, zij wilden binnen gelaten worden. De wapenknecht, die de

[p. 292]

wacht hield boven in den toren, zag ze; den hoorn mocht hij niet steken, de koning sliep en voor niemand mocht de ophaalbrug opgetrokken worden. De man liep de trappen af, door het spiedvensterke, vroeg hij hun te vertrekken en wilde hun doen verstaan dat hij voor niets ter wereld de bevelen van zijne overheid zoude te buiten gaan. De elf broeders spraken de schoonste woorden, dreigden geweld te gebruiken, stampten op de poort, hielden zulk groot gerucht dat een deel soldaten zich vertoonden tusschen de kanteelen, ook begonnen te roepen en te tieren. Het gedruisch wierd zoo groot dat geheel het hof welhaast in rep en roer stond en de koning zelf buiten kwam om te vragen wat dit alles beteekende. Op dit oogenblik daagde de zon, de elf broeders waren niet meer te zien, maar elf wilde zwanen vlogen over 's konings paleis.

Het volk kwam bijeen voor de torenpoort, en eischte de tooveres te zien verbranden. Een oud versleten peerd, mager gelijk de dood, met stokstijve pooten, trok de kar waarop Grietje zat. Een kleed van wit zakkengoed had het aan, het schoon haar hing los op hare schouderen, hare lippen bewogen in een stil gebed, terwijl hare vingeren niet ophielden de netelvezels te bewerken. Tien hemden lagen reeds voor hare voeten en zij had toch zoo geern ook het elfde gedaan gekregen. Het volk schuifelde, zong en riep smaadwoorden, maar zij scheen het niet gewaar te worden.

‘Beziet de tooveres,’ riepen ze. Zij heeft noch kerkboek, noch rozenhoedke, noch kruis in hare handen! Daar zit ze nu met hare schrikkelijke tooverij! Zij omringden de kar en hadden ze willen eraf trekken om hunnen haat te voldoen, en haar de schrikkelijkste dood te doen sterven. Elf wilde zwanen schoten neêr uit de lucht, vlogen rond de kar, en sloegen geweldig met hunne vleugelen. Het volk vluchtte vol schrik.

‘Dat is een teeken van den Hemel. Zij is onschuldig!’ meende menig één, maar durfde het niet zeggen.

Men stond; de beul gebood haar af te stijgen. Zij werpt

[p. 293]

haastiglijk een hemd over ieder der elf zwanen, en aanstonds elf schoone vorsten stonden rond haar. Maar de jongste had eenen zwanenvleugel in plaats van den linkeren arm, want zijn hemd was niet opgemaakt en de linker mouw was er aan te kort.

‘Nu mag ik spreken’, riep Grietje, ‘ik heb maar een woord te zeggen, ik ben onschuldig!’

Het volk ziende wat er gebeurde, viel op de knieën gelijk voor eene heilige, de dochter viel levenloos in de armen van hare broeders. Te veel angst en lijden had zij moeten uitstaan.

‘Inderdaad, zij is onschuldig’, zeide de oudste broeder, en hij vertelde alles wat er voorgevallen was. Terwijl hij sprak, een welriekende geur van duizende rozen rees op, ieder stuk hout van den brandstapel kwam uit te loopen, takken schoten, en er stond daar een welriekende haag, hoog en breed, met roode rozen bedekt, en boven op den hoogsten tak eene bloem met eene blinkende ster. Die bloem plukte de koning, en plaatste ze op Grietje's hert, en ze kwam tot haar zelven vol geluk en vrede.

Al de klokken der kerke luidden vanzelf en de vogelen kwamen in groote benden toegevlogen. De terugkeer naar het koninklijke huis was een zegestoet, gelijk de wereld nooit een gezien had.

Aug. van Speybrouck

(Naar een Engelsch vertelsel).