Biekorf. Jaargang 16

Uit Oost-Indië

Mulagamudu, 12 Oegst 1905.

VOOR menigeen in Vlaanderen zal 't nieuws zijn te vernemen dat hier, in verre Indië, verleden week een man overleed die, had hij als veel anderen meer bekend geweest, thans zou blinken als eene klare sterre aan Vlaanderen 's hemel.

Eerweerde Pater Eugeen Verleure werd te Yper geboren, 't jaar O.H. 1839, uit ouders van echten vlaamschen bloede; hij was het jongste van drie kinderen. Karel, de oudste, werd Pater Victor bij de Discalsen en kwam naar Indië, waar hij, om zijne groote bekwaamheid, met hooge ambten bekleed werd in de zendingen van Mangalore en Quilon; hij stierf in 1897 en ligt alhier begraven in zijne kerke te Mulagamudu. Jufvrouw Valerie was de tweede en stierf ongehuwd te Yper, nu jaren geleden. Eugeen voltrok zijne studiën aan 't college te Yper, waar hij zich voornamelijk toelegde op het leeren van talen. Met Engelsch en Duitsch was hij dan alreeds wel bekend, en te Rousselare genoot hij 't voordeel de kostelijke lessen te mogen volgen van wijlen hooggeachten Heer ende Meester Guido Gezelle. De geheugenis die hij ervan bewaard had, bleef diep in zijn herte en geest geprent:

[p. 320]

hij sprak er zoo geern van en telkens met versch genot haalde hij 't eene of 't andere op van zijnen beroemden meester. Onder meer wist hij te vertellen hoe wonderbaar zijn talent uitscheen wanneer hij bijvoorbeeld uit den Bijbel voorlas in het Grieksch, en dat zoo wel, zoo klaar en zoo eenvoudig, net als hadde het vlaamsch geweest. Aan 't Seminarie te Brugge zag hij 't liefst van al zijnen professor E.H. Crombez, die alsdan lector was van H. Schrift, en, volgens P. Eugeen, alles op eene wonderklare en grondige wijze uiteendeed. Hij moet die lessen wel gevolgd hebben, immers was 't hem naderhand een waar genoegen de moeilijkste teksten uit het Oude en Nieuwe Testament te verklaren, med'een de menigvuldige Hebreeuwsche woorden die erin voorkomen. Alles was hem zoo klaar en zoo duidelijk en in kinderlijke eenvoud zeide hij er gewoonlijk bij: ‘M. Crombez legde dat alzoo uit.’ 't Was ten anderen eene zijner schoone gaven, dat hij altijd rechtuit sprak wat hij meende.

Hij kreeg zijne heilige wijdingen niet te Brugge, omdeswille dat hij van zin was naar hier bij zijnen broeder te komen werken, en dat deed hij inderdaad 't jaar 1862. Hij werd dus hier Priester gewijd door den Bisschop van Quilon en aan deze missie eenigzins verbonden, namelijk: ‘ad titulum patrimonii.’ Lange en duurde 't niet of hij was de tale meester: Tamoul, die hier in 't Zuiden het meest in gebruik is. Geene oppervlakkige kennis was 't waarmede hij zich tevreden hield, hij wilde tot den kern gaan en er al de geheimen van doorgronden, van klassieke en volkstale med'een. De beste taalkundigen van alhier stonden verbaasd te luisteren naar zijne wijze en diepgrondige uitleggingen; niemand kende de tale lijk hij en hij werd algauw meester van al degenen die eerst meenden zijne meesters te zijn. Die zoo uitgebreide kennissen bracht hij te nutte om aan het volk de kristelijke leering te onderwijzen ten klaarste en ten volledigste mogelijk, bij zooverre dat E.P. Augustinus, een vlaming van 't Gentsche, die hier met hem aan 't werk was, alle dagen ging luisteren

[p. 321]

naar zijnen Catechismus en eens uitriep: ‘Vadertje, als ge dat alzoo voortdoet, zullen 't hier al eerste theologanten worden!’

Alle de 43 jaren die hij hier in Indië overbracht, verbleef hij te Mulagamudu: als Pastor, als Rector, als leeraar aan 't Seminarie dat hij stichtte en dat naderhand naar Quilon overgebracht werd, en als bestierder der weezenhuizen voor knechtjes en meisjes, die hij hielp stichten te gare met Pater Victor.

Toen hij reeds de 50 jaar voorbij was, (en hij haalde het geern aan om mij moed te geven), begon hij Sanskrit te leeren. Hij kocht er de kostelijkste boeken voor en, met weinig of geene andere hulp dan deze bracht hij het algauw zóóver dat hij zelf de geleerde Brahmanen verwonderde door de volmaaktheid waarmede hij hunne gewijde tale sprak. Gedurig wilde hij dieper en dieper gaan en al de geheimen, al de verbindingen van de hem bekende talen doorgronden, iets waarin hij doorgaans wonderwel slaagde. Het Italjaansch ook had hij ten volle geleerd in zijnen drukken omgang met Italjaausche paters. Geen de minste moeite had hij om die talen te spreken en er zelfs de geestrijkste vertellingen in te verhalen. Zijn vernuft voor talen was echt wonderbaar en ik mag getuigen dat hij er tien ten volmaakste kende: Vlaamsch, Fransch, Latijn, Grieksch, Duitsch, Engelsch, Italjaansch, Tamoul, Sanskrit en Malayalam.

Buitengewoon en wonderlijk ook was zijn geheugen: dikwijls heb ik hem gehoord dat hij gansche stukken opzegde in verschillige talen, ook herinneringen uit zijne studiejaren, en altijd had hij als grondstelsel eerst wel te verstaan en dan te onthouden. Hij was bekwaam om na een eerste lezen lange uittreksels van buiten op te zeggen, en een zijner gewezen leerlingen zeide mij dat hij hen aldus plag aan te wakkeren om hun geheugen te verscherpen.

Oprecht te betreuren is dat zulk een man zijne plaatse niet en vond als leeraar of er niet toe kwam om over

[p. 322]

talen te schrijven. Al zijne boeken voor taalstudie heb ik vol aanteekeningen en verbeteringen gevonden. Mijne laatste lesse kreeg ik van hem op den 2^en Oegst. Hij kloeg al van vermoeidheid en 's anderendaags lag hij te bedde om niet meer op te staan. He hand der dood had hem geraakt en hij was zijnen toestand bewust. ‘'k Ben 'ne vogel voor de katte’ zeide hij eenvoudig weg aan de zuster van 't weezenhuis die hem bezoeken ging en hem dan dag en nacht bezorgde. Den zondag ontving hij met de innigste godvruchtigheid de heilige sakramenten der stervenden, die ik hem toediende. De geneesheer die van den eersten dag bijgeroepen werd, verklaarde seffens: 't is een lichaam dat t'enden gewrocht en uitgeput is, 't klimaat en de zon hebben hun werk gedaan’.

Hij bleef in leven tot den donderdag, zonder nog veel te lijden; omtrent 9 ½ uur gaf hij zijnen laatsten snik, juist als ik op den toren kwam waar hij woonde, nog kon ik hem eene laatste absolutie geven vóór hij overleed. Diep ontroerd sloten wij, ik en de zuster, zijne oogen.

Zijne begraving was treffend. Zijne Hoogweerdigheid Mgr. Benziger en 20 Europeesche en inlandsche priesters waren daar aanwezig om hem 's anderendaags morgens te zijner laatste rustplaats neer te leggen, voor het hoogaltaar der kerk, nevens zijnen broeder.

Moge zijne ziel in vrede rusten, Amen!

Oct. Huysman.

Ap. zend.