Biekorf. Jaargang 14

Mingelmaren

‘HILDA Ram was geene van die uitverkorenen die hoog boven 't aardsche zweven en de wereld verbazen door hunne verbeelding en hunne zegkracht; zij was geene van die woordkunstenaars die de schoonheid meer zoeken in klanken en rhythmen dan in de gedachte; aan geleerdenkunst, kunst voor enkelen, hooger beschaafden, heeft zij niet gedaan’.

‘Luistert wat ze over haar zelve schreef op 't einde van haar leven... “zijne poëtische gave (van het kwezelken) heeft het niet misbruikt om naar de kunst voor de kunst te streven... het heeft zich gewend tot de groote menigte, die toch ook vatbaar is voor het hoogere, het edele, en die maar al te zeer daarvan verstoken blijft omdat de kunstenaars doen als de edelen van vroeger: het volk verachten. Het kwezelken heeft in de zielen van de eenvoudigen, die de zoogezegd beschaafden gaarne als grof en onvatbaar voor kunstgenot voorstellen, het menschzijn willen ontwikkelen, het leven en het voelen, niet langer gelijk stompe dieren, maar gelijk hoogere wezens, begaafd met rede en vervuld met edele, alhoewel nog slapende verzuchtingen... Aan mij de kleinen en minderen, aan mij de fierheid en kracht van het jeugdig ontwaken, dat eerste trillen van dat zieleleven, diep, diep in de opkomende bewustheid.

Wat geeft het dat morgen of vandaag reeds mijn naam geschrapt zij uit de lijst der kunstenaars: ik heb toch geen nutteloos leven geleid. In heiligen eenvoud dankte mij menige hoog begaafde ziel om mijne simpele verstaanbare uitingen.”

[p. 367]

Hilda Ram, heeft den zonnekant der dagelijksche huiselijke zaken laten zien: zij heeft blijheid gegoten in 't gemoed van velen.’

Deze aanhalingen, getrokken uit Hilda Ram, Schetsen Novellen Vertellingen, met een inleidend woord van adv. E. Vliebergh, uitgegeven bij Jul. Demeester, drukker-uitgever te Rousselare, doen ons de weerde en de strekking kennen van de begaafde letterkundige Mejuffer Mathilda Ramboux die den 12ⁿ in Hooimaand 1901 te Antwerpen in den Heer ontsliep.

Deze uitgave beslaat een goed verzorgd boekwerk van 260 bladzijden en bevat acht verschillige opstellen.

Sommige dezer schetsen waren reeds verschenen in tijdschriften, andere zien voor de eerste maal het licht, en toch hebben wij al die stukken zoo oude als nieuwe met veel belangstelling en met een waar genot gretig doorbladerd.

't Is dat Hilda Ram, het wel en het wee, den handel en wandel van onzen vlaamschen burger en werkman, met een opmerkzaam oog wist af te spieden, om het met een warm hert en een smaakvol kunstgevoel aan den lezer voor te stellen. Zij weet schaduw en licht, deugden en gebreken, zelfsopoffering en baatzuchtigheid zoowel dooreen te weven, dat zij ons een tooneel voor oogen stelt dat opbeurt en hert en geest naar het hoogere en betere verheft.

Zij doet niet gelijk zoovele zwartgallige schrijvers onzer dagen, die het vlaamsche volk, hun volk afschetsen en voorstellen als een samenraapsel van oneerlijke, ondeugende, ongodsdienstige kerels die tot taak schijnen te hebben het rood der schaamte op het voorhoofd te jagen van al wie aan hunnen land- of volksaard toebehoort.

Neen! om wat zij schreef en betrachtte verdient zij eene eereplaats in het aandenken van het vlaamsche volk.

Advokaat Em. Vliebergh heeft dan ook een zeer loffelijk werk gedaan, met, in de zeventig bladzijden, die hij ons als inleiding jont, de meeste bijzonderheden van het leven en werken van Hilda Ram openbaar te maken.

Deze inleiding is met vele zorg, en ongetwijfeld met vele werk bijeen verzameld. De nagelaten geschriften der overledene; hare briefwisseling met letterkundigen en kunstenaars; persoonlijke indrukken en letterkundige betrekkingen, alsook een nauwkeurig overzicht van hare werken, alles spant te zamen om ons Hilda Ram zou getrouw mogelijk voor oogen te stellen. Het edel beeld, der fiere vrouw vol kunstsmaak, en warme christenliefde, dat de schrijver voor onzen geest heeft doen opdagen zal vast en trouw in het geheugen van het dankbare vlaamsche volk bewaard blijven.

Nolet De Brauwere, kan. Daems, Jan Van Droogenbroeck en andere beroemde letterkundigen komen ook hunne hulde bieden aan Hilda Ram, en advokaat Vliebergh weet, door meer dan eene aanhaling uit hunne geschriften, ons die mannen op eene zeer belangrijke wijze voor te stellen.

Maar ja, neemt dit boek en leest het van het begin tot het einde, en gij zult het u niet beklagen.

C.D.L.

[p. 368]

De ‘bakermat’ der Indo-germanen

IN den laatsten tijd is weder een nieuwe hypothese verkondigd over de streek, waar oorspronkelijk de woonplaats is geweest van de Indo-germanen, Vroeger werd algemeen Indië of Turkestan als zoodanig aangenomen, later meende men dat veeleer voor Zuid-Rusland gronden pleiten; anderen zochten de ‘bakermat’ in de landen ten Oosten der Oostzee. De Weener oudheidkundige Matthaeus Much, die o.a. over paalwoningen belangrijke werken heeft geschreven, meent nu dat de meeste gronden zijn aan te voeren voor Neder-Saksen, dat is de streek tusschen de Nederlandsche grenzen en den Oder, en tusschen Zuid-Scandinavië en Thuringen. Hij beroept zich in hoofdzaak op hetgeen in die streken is gevonden van de bewoners in de vóór-historische tijden en waaruit een overoude eigen beschaving blijkt, verschillend van die uit andere landen, terwijl ook hun verspreiding in overeenstemming is met die der Indo-germanen. Zoo heeft men in Noord-Duitschland werktuigen en wapens gevonden, die nergens anders in zoo grooten getale en ontwikkeling voorkomen. Verder wijst hij op de meetkundige en gekleurde versieringen van vaatwerk uit die overoude tijden, op het barnsteen dat stellig al in den jongeren steentijd in het Noordwesten van Duitschland weid gebruikt en dat allengs met de stammen die later naar het Zuiden en Zuidoosten verhuisd zijn, ook naar de landen aan de Middellandsche zee is gekomen, terwijl 't bij de volken van ander ras niet of slechts bij uitzondering voorkomt. Volgens Much hebben de Indo-germanen zich ten deele naar het noorden over Denemarken, ten deele langs de rivieren van Noord-Duitschland naar het Zuiden en Zuid-oosten uitgebreid. Nergens in het Oosten - meent hij - vindt men een ontwikkeling die zich zoo duidelijk en trapsgewijze vertoont als in Neder-Saksen.

Uit ‘Het Centrum’, 12-10-03.

PATER Cyriel Van Houtte, geboren te Hulste den 2 Juli 1871, is in Congo overleden. De diepbetreurde missionnaris vertrok den 3 September laatstleden naar Afrika in gezelschap van de Paters Emile Goens, Hendrik De Clercq, Karel Lombarts, Oscar Van Besien, Isidoor Vanden Bossche, Frans Van Nimmen, Jozef Vervaecke, Jan-Baptist De Langhe en Felix Overman, alsook van tien Zusters van Liefde uit Gent.

Na zijne humaniteiten in 't college van Kortrijk uitgedaan te hebben, trad hij in 't noviciaat van Scheut den 7 September 1896. Den 13 Juli 1902 werd hij priester gewijd. Hij vertrok naar de Missie van den Opper-Kassaï, waar hij in den Heer ontslapen is.

Uit ‘Onze Tijd’ 19-11-1903.