Biekorf. Jaargang 14

[p. 63]

Mingelmaren

Langrenus

MICHIEL Floris van Langren, ster- en rekenkundige aan 't hof van Albrecht, onzen aartshertog, en later van Filip den IV^den, Spanje's koning, te Antwerpen (naar sommiger meening) geboren, stierf te Brussel het jaar 1675.

Naar een levensbericht in de ‘Bulletins de l' Académie royale des sciences, des lettres et des beaux-arts de Belgique.’ Tome XIX, III^e partie, 1852, p. 411, - ‘il écrivait de préférence en langue flamande, dialecte brabançon; il écrivait aussi, et très-correctement, dans les langues française, espagnole et latine.’

Over dezen Vlaamschen geleerde verscheen in 1901 in de ‘Bibliotheca mathematica. Zeitschrift für Geschifte der Mathematischen Wissenschaften’ eene bijdrage van Wislicenus: Uber die Mondkarten des Langrenus en in de ‘Revue des Questions Scientifiques’ - 3^me série, Tome III, 20 Janvier 1903, blz. 335, lezen we daarover eene doordachte beoordeeling geschreven door Pater H. Bosmans, van 't Gezelschap van Jezus.

Te gelijk vergast ons de Eerweerde Schrijver op: ‘Deux documents sur la profession de géomètre-arpenteur dans les Pays-Bas au XVII^e siècle.’ De eerste oorkonde is een eigenhandig geschrift van Van Langren.

UIT de Gazette van Brugge, 14-1-1903: ‘Niets is zoo aangenaam onder de baan als land en lieden op te merken, en daar is zooveel schoons, zooveel merkweerdigs in ons eigenaardig West-Vlaanderen waar te nemen.

Neemt de menschen, bij voorbeeld. De eenen hebben een lang en scherp aangezicht, blond haar en blauwe oogen. De anderen hebben een rond wezen. Hun haar is min of meer zwart; hunne oogen zijn grauw of hazelnootkleurig.

Wat beteekent dat onderscheid, dat men gadeslaat?

Hetgeen wij daar beschrijven: die gedaante van het hoofd, die kleur van haar en oogen zijn vaste en blijvende kenmerken van menschenrassen.

Wij besluiten daaruit, dat wij hier in Vlaanderen de vertegenwoordigers van twee rassen voor ons hebben. Alle menschen vertoonen die zuivere en vereenigde kenmerken niet; maar in Vlaanderen komt men toch vele zuivere typen van de twee rassen tegen.

Het blond ras is het Noordsch ras. Wij meenden vroeger, dat dit het Germaansch ras was. Wij verkeerden in dwaling; de Germanen zijn gemengd; men heeft blonde en bruine Germanen.

Het tweede ras is het Alpisch ras, dat van de Alpen is uitgezwarmd en bij dit hooggebergte zijn middenpunt heeft.

Er bestaat nog een derde ras in Europa, dat bij ons niet te zien is. Het woont bij de Middellandsche zee, waar de menschen een lang

[p. 64]

hoofd, pikzwart haar en pikzwarte oogen hebben. Dit is het Middellandsch ras.

Picard, in zijn tooneelspel Jericho, vertoont ons de Joden in strijd met het Arisch ras in Europa.

De meening van Picard is verouderd. We zullen misschien den eenen of anderen onzer lezers verbazen met te zeggen dat het Arisch ras enkel in de verbeelding der geleerden bestaat.

Bijna al de volkeren van Europa en eenige volkeren van Azia spreken talen die onder elkander verwant zijn en de Indogermaansche of Arische talen genoemd worden.

Van de eenheid van den taalboom ging men over tot de eenheid van den familieboom, tot de eenheid van afstamming.

Nu begint men scherper te kijken en men wordt gewaar, dat de taal geen kenmerk is van stamverwantschap; talen en gebruiken gaan over van het eene volk tot het andere; lichamelijke kenteekens alleen zijn een blijvend merkteeken van een menschelijk ras.

Picard is op de hoogte van de wetenschap niet, als hij nu nog van een Arisch ras komt gewagen.

Het is klaar, dat alle menschen afstammen van Adam en Eva; maar de invloed van het midden door den mensch bewoond, en andere oorzaken, welke men niet kent, hebben het menschelijk geslacht in onderscheidene rassen verdeeld. Dat is een leerpunt, dat men niet enkel in de boeken, maar dagelijks ook al wandelend kan gadeslaan.’

Uit Rome

OP herhaald aandringen van 't bestuur der Arcadia, gaf Dom Lorenzo Janssens, den 18ⁿ in Nieuwjaarmaand, een tweede voordracht over ‘De Vlaamsche Kunst’ en namelijk over Rubens.

's Anderen daags lazen we erover 't verslag in ‘La Voce della Veritá’ een der voornaamste katholieke Roomsche dagbladen: ‘Met ware Vlaamsche verven maalde spreker het leven af van den gevierden Rubens en ging hem na in zijne heerlijke loopbaan te Venetië, Genua, Rome, Parijs, Londen, Antwerpen. In hem deed hij den machtigen kunstenaar, den verdienstvollen staatkundige, den oprechten katholiek uitschijnen. Volgde een onderzoek van 's meesters werken in krachtige bewoording aanschouwelijk gemaakt.’

Ook de ‘Osservatore Romano’, het blad van 't Pauslijk Hof, na eene uitweiding over de kunstrede, zei ten slotte: ‘De vergadering zoo uitgezocht als talrijk, vereerd met de tegenwoordigheid van Zijn Hoogw. Mgr. Marinangeli, Patriark van Alexandrië, betuigde door warme toejuichingen hare hoogste voldoening aan den welbekenden redenaar, die in twee voordrachten een denkbeeld gegeven had van de hooge weerde der Vlaamsche kunst.’

Remo