Biekorf. Jaargang 14

[p. 14]

Mingelmaren

Uit Rome

DEN 21^sten in Wintermaand 1902 hield de Vlaming Dom Lorenzo Janssens, Rector aan het Benedictijnsche Wederlandsch Hoogleerhuis ‘St. Anshelm’ alhier, een voordracht in de Arcadia (Pauslijke Vroedschap) over ‘'t Kunstminnend, Vlaanderen’. Als inleiding, een beknopt overzicht der Brugsche Tentoonstelling van Oude Kunst. Daarna een verhandeling over de Vlaamsche Schilderschool van sedert haar ontstaan tot Geeraard David toe.

‘Wilde men een vergelijking maken tusschen de Vlaamsche en de Italiaansche kunst, dan zou men mogen zeggen: Indien deze laatste het ongetwijfeld in oudheid wint, zoo wint het de Vlaamsche in snelheid van ontwikkeling en wellicht in frischheid van verven’.

Vervolgens sprak Dom Lorenzo Janssens over de gebroeders Van Eyck, over Rogier Van der Weyden, Hugo van der Goes (en dezes Aanbidding der Herders in de Kunstzaal der Uffici te Florentië), Justus van Gent, Memlinc, en Geeraard David.

‘Bij Geeraard David bemerkt men duidelijk Italiaanschen invloed. In hem zijn om zoo te zeggen al de hoedanigheden zijner voorgangers vereenigd. Het schijnt dat Geeraard David, meer als wie ook onder zijn voorgangers, een verheven opvatting had over de schoonheid van de wezens’.

De gevierde redenaar genoot den grootsten bijval; en de dagbladen der Heilige Stad, in hunne verslagen, bespraken heel vleiend de voordracht in de Arcadia gehouden door St-Anshelm's Vlaamschen rector.

Remo

Hooger Onderwijs voor 't Volk. - De ‘Katholieke Vlaamsche Hoogeschooluitbreiding’ van Antwerpen werd ten jare 1898 gesticht door de Hoogstudentenafdeeling van de Gilde ‘Eigen Taal, Eigen Zeden’. In 1901 werd ze als zelfstandige vereeniging ingericht onder den naam: Hooger Onderwijs voor 't Volk.

Het doel is, hoogere kennis en wetenschap onder het volk te verspreiden door Leergangen, Voordrachten en Uitgaven.

Over de onderwerpen van Voordrachten en Leergangen verschijnen verhandelingen.

Elke verhandeling maakt een boekje uit van omtrent de 40 blzz. en is desnoods voorzien van afbeeldingen en teekeningen.

Maandelijks verschijnt één verhandeling, tegen 25 centimen; zoodat elke jaargang 12 verhandelingen bevat, waarop men bij voorbaat kan inteekenen voor 3 frank, bij den Nederlandschen Boekhandel op de St-Jakobsmarkt, 50, te Antwerpen.

Al die verhandelingen worden opgesteld door de leeraars en de voordrachthouders zelf.

Aanbevolen aan volksboekzalen, kringen, onderwijsgestichten, enz.

[p. 15]

Kinderspelen
uit het land van Dendermonde, beschreven door P. Van den Broeck en A. D'Hooghe. Brecht, 1902.

DEZE verzameling, die een merkweerdige bijdrage is tot de Volkskunde, verscheen reeds gedeeltelijk in ‘Ons Volksleven’. Dergelijke verzamelingen zijn hoogst belangrijk. Immers, veel aloude gebruiken en gewoonten die bij 't volk verdwenen of aan 't uitsterven zijn, kan men veelal bij de kinders in hun spel terugvinden. Daarom ook dienen de kinderrijmpjes, liedjes, aftellingen, enz., alhoewel verminkt en onkennelijk schier, met de grootste zorg opgeteekend en bewaard te worden. Tevens ware 't wenschelijk, - al en zijn 't geen eigentlijke kinderspelen, - de zoo eigenaardige kinderdoeningen op te teekenen uit de verschillende gewesten ter gelegenheid van Kerstdag, Cinxen, Meidag, S. Maarten, enz. De verzamelaars hebben er aan vastgehouden ‘overal en altijd de geijkte termen van het spel te gebruiken’. Daarin hebben ze gelijk. Aldus vermeerderen ze onzen taalschat met eigene doordietsche woorden en wendingen. Maar ware 't niet wel, uitleg te geven over sommige woorden die voor menigeen onverstaanbaar zijn; of zijn ze reeds geboekt en uitgelegd, dan toch te verwijzen naar de streekwoordenboeken? Zoo hebt ge: otter, kardas, drots, amerets, brot zijn,... om maar eenigen te noemen.

Hoe 't zij, de heeren Van den Broeck en D'Hooghe verdienen lof om hun werk; met volle recht mag men zeggen, dat ze een bijdrage leverden ‘op het gebied der kinderspelen, die dienen kan ter vergelijking voor het beschrijven van dergelijke spelen uit andere gedeelten van Vlaamsch België.’

TE Brugge heet alle waterloop ‘reie of reitje’; hier te Dudzeele is 't al vaartje of are (Z. Biek. IX, 3, Varsenaere), en in 't Noorden zwin (niet zwijn zooals men gewoonlijk 't oude ‘swin’ uitspreekt).

Bijgeloof

LAATST hoorde ik in 't Kortrijksche twee bewijzen van overdreven godsdienstzin. Opdat men een braaf en gehoorzaam kind zou hebben, zoo bevestigde men, moet men het voor de eerste maal kleeden om uit te gaan, liefst op Goe Vrijdag, en, lijk dit maar de uitneming 'n kan zijn, anders den Zondag onder de Hoogmis. Daarna, als 't wat ouder geworden is, wilt men dat het rap zou kunnen alleene loopen, dan moet men hem dit leeren voor den eersten keer als 't beêklopt onder de Opheffing der Hoogmis!

E.V.G.

[p. 16]

DE inteekenaars op de Duimpjesuitgave, tegen 3 fr. 60's jaars bij Victor Delille, te Maldeghem, ontvingen in 1902 de volgende boeken:

Herinneringen van een dienstmeisje, door Mathilde.

Vertellingen van Tolstoï.

Bij Jan Steen, door Fikken van Eksterleen.

Albrecht Rodenbach's Gudrun (Toemaatje).

Synnöve Solbakken, door Björnson, vertaald door Mejuffer Maria Belpaire.

Het Gezin van den Mulder, door Omer Wattez.

Hugo de Vedelaar, naar een middeleeuwsch vertelsel, door Bert van Metteneyen.

Het Communiekantje, door E.H. Cuppens, drama in één bedrijf.

Tot 15^den dezer kunnen de nieuwe inteekenaars bovengemelde werken nog krijgen tegen 3 fr. 60. Later tegen tweemaal zooveel.

Alle beschavingsvolkeren hebben dergelijke uitgaven, maar gééne zoo goedkoop gelijk Vlaanderen nu aan de Duimpjesuitgave heeft.

TER zaliger gedachtenis van Celina-Maria Dejaeghere, dochter van Adolf en van Maria-Ludovica Demeester, lid der Congregatie van O.L.V., van de Vergadering der H. Germana, van 't broederschap van de H. Barbara en van den H. Kruisweg op Onze Lieve Vrouwparochie, alsook van O.-L.-V. van Gedurigen Bijstand, geboren te Rousselare den 22 Mei 1868 en aldaar godvruchtig overleden den 5 Oktober 1895.

Zij hoopte op U tot in de dood,

o God der Hopeloozen,

Hoewel haar de aarde niets en bood

Als doornen zonder roozen.

Viel de arbeid zwaar aan 't lichaam krank,

Hij kon haar ziel niet hinderen,

Noch smerte en lijden maanden lang

Haar vast geduld verminderen.

Zij volgde, als trouwe dienares,

Germana's schoone deugden;

Maria was haar Troosteres,

En schonk haar hemelsvreugden.

Het lichaam sterft, de ziel herleeft,

En vindt, bij de uitverkoornen,

Wat de aarde haar geweigerd heeft,

Steeds: roozen zonder doornen.

A.D.