Biekorf. Jaargang 13

Mingelmaren

GUIDO GEZELLE door Carel Scharten. Uitgave van L.J. Veen, te Amsterdam. Schrijver schat Gezelle hoog, en van in 1858 was Gezelle groot: ‘Dit jaartal, of althans de zeer opmerkelijke beteekenis daarvan, heeft men verzwegen. Waarom? Omdat men het jaar 1880 nu eenmaal koestert als de heilige herlevingsdatum onzer litteraire kunst. Het is ook een désillusie, niet waar? Wat de zoogenoemde generatie van '80, als uitsluitend háár werk dacht, wat zij aan nieuwe eischen stelde, aan nieuwe beginselen verkondigde, - 't was al sinds lang op z'n schoonst volbracht, zonder hun ophef, zonder hun gewichtig woord en vers-kunst-theorieën, door dien simpelen priester daar in 't Zuiden, Guido Gezelle. Deze, zonder boven of achter zich de kunstvrijmakende reuzenfiguur van Douwes Dekker (als Kloos van de tachtigers erkende) - deze was, zelf on-voorgegaan, hen allen voor en (alleen daarom reeds) gróóter geweest, dan zij worden zouden,’

In De Katholiek verschijnt sedert Juni eene studie over Gezelle. Priester Binnewiertz geeft er den priester-dichter weer. Het taalparticularisme wordt hier met Kloos ‘zuiver Hollandsch, maar wat leniger’ genoemd.

Uit ‘Onze Tijd’ 18^en in Zaaimaand 1902.

1302-1902 - De Veldtocht der kinderen

DIT tooneelspel met zang, (voor knapen, in twee bedrijven, door R. Ghesquiere, te Gheluwe) is zeer oorspronkelijk en ik heb het met veel smaak gelezen. In eenige korte bladzijden toont de schrijver zijne kunst om het belang van den lezer of van den aanschouwer op te wekken en te boeien. De schrijftrant is vloeiend; de wisselvalligheden van het drama komen goed overeen met den ouderdom en de bekwaamheid van de speelders.

[p. 352]

De bijzonderste weerde van het gewrocht is hierin gelegen dat het eene geestdriftige lesse van vaderlandsliefde geeft.

De opvoering van ‘De Veldtocht der kinderen’ ontmoet ongetwijfeld een grooten en verdienden bijval.

Flamen. Pastor.

Naoogst - Vindekoorn

‘GEZELLE'S hooggeschat Loquela is gevallen.

Geen een tijdschrift sedert, hernam als hoofdzakelijk onderwerp de stof ervan’.

Aldus luiden de eerste woorden der ‘Binnenleiding’ in een bijblad van ‘De Student’, verschenen nu te Paschen laatst.

't Gedacht der Opstellers is van Gezelle's werk voort te zetten, 't is zeggen, Zantekoorn of Vîndekoorn te vergaderen en den taalvorschers ten dienste te stellen.

Immers, zoo luidt het verder, ‘Loquela natuurlijk heeft al (het) werk niet afgedaan. Veel ligt er nog te zanten in de Vlaanderen, daar ligt nog veel vindekoorn op den Limburgschen ekker,... (De Idioticons) ook zijn onvolledig,.... en hun gezag dient gestaafd, en hunne woorden rond de stammen teruggebracht, zooveel mogelijk, om hunne deugdelijkheid tastbaar te maken’.

En daarom zal men ongeboekte woorden opvangen, van de reeds geboekte onvermelde beteekenissen en gedaanten aanstippen, en ook wel, hij gelegenheid, een taalkundigen uitleg van beide geven.

Daarbij wordt er ernstige medewerking gevraagd, om met vereenigde pogingen deugdelijk werk voort te brengen.

Bij alle taalminnaars, en wel vooral in West-Vlaanderen, waar het wegvallen van Loquela reeds menigmaal betreurd werd, zal ‘Naoogst’ welkom zijn. Het doel is allerloffelijkst, en, ons dunkens, zal de uitvoering in de twee reeds verschenen bijbladen ten minste aan de verwachting beantwoorden.

Belangrijk zijn de verschenen studien over barsch, over gaas, en veel andere reeds; welgekomen is de lijste der geweerde schuimwoorden, die verschijnt op het einde van ieder talmerk. De oordnaamkunde is niet vergeten, en zal misschien gelegenheid geven tot verdere vergelijking en besluiten. De geraadpleegde woordenboeken toonen dat de schrijvers op de hoogte willen blijven van de hedendaagsche taalkunde. Hoe meer, hoe beter.

't Is goed aangevangen onder Gods hoede.

HIT Zuid en Noord, eene bloemlezing uit de beste Zuid- en Noordnederlandsche schrijvers, door P. Evarist Bauwens, S.J. - Aanhangsel bij het derde deel.

Vlaamsche jongens, luistert eens naar de uitsprake van Willem Kloos; die Willem is een der bijzonderste opstellers van het hollandsch tijdblad, De nieuwe Gids. Ja, komt bij, en luistert: ‘Litteraire Kunst is de in woordgeluid weergegeven emotie van een individu. Kunst moet de allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie zijn. (bl. 5).

Admireert, en.... Salueert!!.

A.M.