Biekorf. Jaargang 12

[p. 357]

In Memoriam

't Was nacht aleer de middag klaarde. Guido Gezelle, Kerkhofbl.

Beste ...........,

HOE langer hoe meer wordt in mij de overtuiging dat er eene verwantschap der dood bestaat, en dat de dood, wanneer zij aan den eenen kant ineengevlochten herten losbreekt, aan den anderen kant nieuwe banden legt, en eene zalving meebrengt voor de wonden die zij slaat, te weten: dat zij tusschen deze die zij beproeft, eene wederzijdsche genegenheid doet ontstaan. Nieuwe genegenheid en die er te voren niet was, al waren er ook andere verbindingen, zooals vriendschap, erkentenis of dergelijke vooraf bestaande. Hij spreke nu dien ik heb verloren, van deze die u werd ontnomen; hoort hoewel hij ze kende:

Voorbij is 't lijk een zonnestraal

die uit den hemelwagen

een korten tijd

elkeen verblijdt

omtrent de winterdagen.

(Guido Gezelle)

Meer heeft haar leven niet geweest voor deze die met en rond haar waren, als een bleeke zonnestraal te wintertijde, meer niet, want 't werd nacht aleer de middag klaarde. Maar voor Hem die immer ziende is wat voor ons tot den laatsten dag zal gedoken blijven, moet zij geleefd hebben ‘redimens tempus.’

O schoone onnoozelheid,

waar zijt gij nog te vinden,

of tref ik nievers meer

uw aanschijn? In der daad,

zijt gij voor goed verhuisd,

of door de felle winden

des werelds, afgeroofd

uw deugdelijk sieraad?

[p. 358]

 

Daar dook nog eene, eilaas,

 

zorgvuldig weggescholen;

 

daar wist ik en daar ging

 

ze ik wondren, nu en dan,

 

en ziet, daar is ze voort,

 

door de Engelen gestolen

 

en in den hemel, eer

 

ooit wereld wist ervan!

(Guido Gezelle)

Als het gewone goede menschen geldt, er is altijd het eene of het andere ter hunner eer bijzonderlijk in te brengen, maar daar zijn sommige zielen die binst hun leven stil en ongemerkt voorbijgaan, en men vindt, eens als ze gestorven zijn, dat men van hen alles te zamen moet zeggen wat men bij anderen slechts afzonderlijk kan loven. Zulk eene ziel was deze die gij, die wij betreuren; zoo volmaakt als dat het een schepsel zijn kan, en lijdend gansch haar leven een onverstaan en onverstaanbaar lijden, een zuchten naar iets dat ons is onbekend gebleven, tot den dag dat zij 't op haar stervenssponde zelf bekend miek:

Gekruiste God, zijt honderd malen
mij welkom, want Gij, liefgetal,
mij achtervolgd hebt, op mijn dwalen,
zijt welkom, ach met kruis en al,
ik wil 't U lijdzaam helpen dragen
en U mijn God vergifnis vragen.

(Guido Gezelle)

Vergifnis! voor wat, voor wie? ware 't niet dat hij die rechtveerdig is, nog zevenmalen valt eer de zonne tijd heeft van op te staan en weêrom onder te gaan; ware 't niet dat ons nog de troost gebleven is van voor haar te mogen bidden.

Hier mijn kristene rouwgroet:

Daar bleef zoo menig bloeisel in

de botte weggedoken

en lag, aleer 't ontbloeien kon,

zijn stengel af, gebroken.

[p. 359]

 

Zoo menig' ster' heeft éénen nacht

 

haar zusters doodgeschenen

 

en is, voor eeuwig weêrom in

 

de zwarte nacht verdwenen.

 

Zoo menig menig menschenkind

 

trok, langs geheime wegen,

 

van aan zijn' wiege tot aan 't graf,

 

zijn' stervensstonde tegen.

 

En niemand hier, die weten mocht

 

van al die 't wandlen zagen,

 

van waar het kwam noch waar het ging

 

noch iemand die 't dorst vragen.

 

Het leefde, levend dood voor al

 

daarvoor alle andre leven.

 

Het stierf en niemand kon bevroên

 

waarom 't hier had verbleven.

 

Één is er, die dat weet zoowel,

 

Één - die het heeft gezonden,

 

misschien die 't schuldloos boeten liet

 

voor uwe en mijne zonden.

 

Één die daar Heer en Meester is

 

des doods en van het leven

 

Één, - dat Zijn wil gezegend zij -

 

't ons nam en had gegeven.

 

Een die ons leerde, al 't voorendoen,

 

eerst lijden en dan sterven;

 

och liet' Hij haar en u en mij

 

Zijn eeuwig leven erven.

Misschien zult gij door mijne schuld moeite hebben met uwe tranen, maar, zet u alleen en laat ze vrijen loop, zwakheid is dat niet en 't zal u laven als de dauw op eenen zonverbranden grond, en laat mij u nu nog zeggen voor 't laatste:

Op dezen moge en alle dagen Gods wil geschiên.

Caesar Gezelle