Biekorf. Jaargang 11

Mingelmare

Vlamingen en vlaamsche plaatsnamen in den vreemde

Het is dáár (in Northumberland) dat Hendrik I de vlaamsche volksplantingen zond, door de overstrooming van 1110, naar Engeland gedreven, maar korts daarna... verplaatste hij ze in 't graafschap Ross...... De vlaamsche volksplanting, bracht naar dit land, de gebruiken en de nijverheid van hun vaderland mede, zij ging goed vooruit en wierd bloeiend. De

[p. 111]

afstammelingen dier Vlamingen bewaarden, tot in de XV^e eeuw, hunne eigene taal en gebruiken, hadden geen gemeens met de volkeren die ze omringden. Zij waren in hun nieuwe vaderland 't gene zij in Vlaanderen geweest waren, werkzame planters, bedrijvige landbouwers en ondernemende handelslieden. Om hunne betrekkingen te vergemakkelijken, mieken zij de vermaarde baan van Pembroke, die de bergen doorsneed en den name droeg van ‘Flemingway’ (Vlamingweg). Zij brachten naar Engeland de vlaamsche wijze van akkerbouw mede, die van toen reeds zeer vermaard was in Vlaanderen...... Voor wat den handel aangaat, zij gaven aan de haven van Milfort eene aanzienlijke belangrijkheid.

Welhaast bevlijtigden zij zich, om de wollenstoffen en het schoon laken van Vlaanderen, met dezelfde voortreffelijkheid te maken als in hun vaderland...... De Engelsche geschiedschrijvers bekennen... dat de Vlamingen alleen bekwaam waren, zachtheid en dunheid aan 't geweefsel te geven. 't Is toen ook dat onze landgenooten de Engelschen het vlas hebben leeren kweeken, spinnen en weven...... De gebruiken, op de markten van Vlaanderen aanveerd, wierden ingebracht.... en hadden welhaast de bovenhand.

Daar waren er nochtans (onder de Vlamingen, die in de XII^e eeuw, naar Engeland uitweken) die in Engeland bleven; eenigen verworven er welstand zooals een zekere Theobald de ‘Vlaming, die de stamvader was van het huis van Douglas’ - (Em. Varenbergh: Relations diplomatiques entre le Comté de Flandre et l'Angleterre - bl. 69 en 71.)

_**_*

‘Zullen wij de Assorische eilanden herinneren, ontdekt in 1446, door eenen Brugschen handelaar Josue van den Berghe, en die, twintig jaar nadien, met 2999 Vlamingen bevolkt wierden door eenen anderen Bruggeling Hurter geheeten? De naam van “Vlaamsche eilanden,” dien de Assoren, eeuwen lang, gedregen hebben, is eene schitterende hulde ten voordeele van de geschiktheid onzer voorvaders om volkszettingen aan te leggen.’ (A. De Decker; Georges van Spilbergen et son temps, 1887, bl, 7.)

Joris van Spilbergen (van Antwerpen: einde der XVI^de en begin der XVII^de eeuw) is de derde onder de Nederlanders die den wereldbol rondgevaren heeft. (Koornmaand 1614 tot 1^sten in Zomermaand 1617). (A. de Decker, ibid., bl. 25).

‘De diensten, die hij (van Spilbergen) aan de aardrijkskunde bewezen heeft, zijn nog al belangrijk. Al zijne opgaven zijn allernauwkeurigst. De kaarten die hij opmiek, bijzonderlijk deze van de zeeëngte van Magelaan, zijn merkweerdig. Hij stelde, voor verscheidene eilanden, hunne juiste ligging vast op de kaart, onder andere voor de “Vetgans eilanden”, en hij gaf

[p. 112]

den naam aan den “Inham der Tafel,” ten Noorden van den “Kaap der goede Hoop” gelegen.’ (A. de Decker, ibid., bl. 26)

_**_*

Schouten en (Jaak) Le Maire (van Doornijk) hadden, meer naar 't Zuiden (dan de zeeëngte van Magelaan), eenen doorgang gezocht en gevonden, die, zoo meenden zij, min gevaarlijk zou zijn (dan de zeeëngte van Magelaan). Die zeeëngte draagt, heden ten dage nog den naam van ‘Zeeëngte van Le Maire.’ (A. de Decker, ibid., bl. 28).

_**_*

‘In 1616 had de machtige volkszetting van Oost-Indiën, op het eiland Ternate, vijf kapiteinen in haren dienst, waarvan er vier, door hunne geboorte, aan het oude hertogdom Brabant behooren: Willem van Eetvelde, van Brussel; Pieter Backer, van Antwerpen; Roeland Philipsen, van 's Hertogen-Bosch, en Gossen van Mammeren, van Bergen-op-Zoom. Op denzelfden tijd, zetelde, in den hoogen raad van Indiën, een zekere Jan de Hase, van Antwerpen.’ (A. de Decker, ibid., bl. 10).

_**_*

‘In de XVI^de eeuw, bestond er te Cadix een hospitaal of toevluchtshuis van 't vlaamsche volk... Zijn bestaan is bewezen door een gezicht der stad, in 1565, door Cr. Hoefnagel geteekend. Op die kaart geeft hij den schets ervan, met de volgende aanteekeningen in 't Spaansch: Hospital de la Nacion Flamenca.’ (Fondations pieuses et charitables des marchands flamands en Espagne. Bruxelles, 1882, bl. 40).

Eertijds bestond, te Cadix, de ‘Calle de los Flamencos borrochos’ of straat der beschonken Vlamingen, zoo genoemd, om ze te onderscheiden van deze bewoond door de aanzienlijke personen der (vlaamsche) natie, dicht bij de Puerta de mar... Deze staat heden ten dage nog bekend onder den naam van ‘Calle de los Flamencos.’ (Straat der Vlamingen). (Fondations pieuses... bl. 46).

_**_*

Niet ver van Iroquois, in Dakota-Territory, is er een dorpken gelegen, dat den name draagt van ‘De Smet.’ Het wierd alzoo geheeten ter herinnering van den Eerweerden Vader Pieter De Smet van Dendermonde, gewezen zendeling in de Rotsbergen.

R.V.L.