Biekorf. Jaargang 10

Nog vlaamsche woorden en spreuken

God is nog altijd den besten boer.

Hoort en wilt zwijgen,

zwijgt en leert verstaan,

verstaat en leert onthouden,

onthoudt en doet er naar.

Den oude zal men eeren,

den jonge zal men leeren,

den wijze zal men vragen,

den dwaze zal men verdragen.

Al wat gij ziet, oordeelt het niet;
al wat gij hoort, gelooft het niet;
al wat gij weet, en zegt het niet;
al wat gij moogt, en doet het niet.

Hoe veel waschegen hebt ge daar over de kuipe liggen?
Hij en is met geen penneke te laven.
Ons broodje is gebakken voor ons leven.
Gemak vóór eere, en solaas vóór geld.
Hij droomt met open oogen.
Den redenaar en kosten de woorden geen' oorden.
Daar ligt het peerd gebonden.
Die zijne plicht verricht,
vindt vermaak in zijne taak.
Maat houdt staat,
te veel is kwaad.
Vroeg aan 't werk, maakt gezond en sterk.

[p. 364]

 

Wat gij niet wenscht dat u geschiedt,

 

doet dat ook aan anderen niet.

Deugd is kostelijker dan goud.
Wees vrolijk en blij, maar wijs daarbij.
Gezondheid is de grootste schat.

Geen rijker man in alle steden,

dan die met 't zijne is tevreden.

Wat gij doet, doet het goed.
't Meeste geruchte en is 't meeste geweld niet.
Eendracht maakt macht, maar twist verkwist.

Die vleesch koopt, koopt beenen;

die land koopt, koopt steenen.

't Is beter benijd als beklaagd.
't Ligt in Gods handen.

Hoort die u leeren

den weg des Heeren;

volgt die u wijzen

d'hemelsche paradijzen.

De mensch wordt gewoonlijk te late wijs, en te vroeg oud.
Eer wij wat weten, zijn wij versleten.
Het einde der gramschap is dikwijls het begin van 't berouw.

Spreken is verzilveren,

zwijgen is vergulden.

Weten is de akker,

willen is de ploeg.

De wortel heet tevredenheid,

de takken heeten stevigheid,

de bloesems heeten lieflijkheid,

de vruchten heeten zaligheid,

de heele boom heet matigheid.

Slijk blinkt als de zunne schingt.

De twee kortste woorden om uit spreken, ja en neen, zijn deze die meest willen overpeisd worden.

Het lijden slijt door moedig lijden.
Die u zouden moeten de hand leenen, leenen u den voet.
't Is beter spegel zien, als spegel zijn.

[p. 365]

 

Zoo de klok, zoo de klank;

 

zoo de zinger, zoo de zang;

 

zoo de vogel, zoo zijn ei;

 

zoo de boer, zoo de wei;

 

zoo de bakker, zoo de koek;

 

zoo de schrijver, zoo de boek;

 

zoo de meester, zoo de zalf;

 

zoo de koe, zoo het kalf;

 

zoo den ouder, zoo zijn jong;

 

zoo de danser, zoo de sprong;

 

zoo de heer, zoo de knecht;

 

zoo de krijger, zoo 't gevecht.

Hoe meer de wind de takken waait,
hoe meer de wortel diepe staat.

Geene keten of ze weegt, schudt ze af, ze doet u zeer.

De verduldigheid is de sleuter van alle deuren, en de remedie tegen alle kwalen.

De portier van ne zot mag altijd zeggen dat er niemand t' huis en is.

De slechte is lijk een' doove kole: hij en brandt u niet, maar maakt u zwart.

Wilt gij namaals zijn verblijd,

brengt wel over uwen tijd.

Een geestig woord of vrome daad
brengt somtijds wel een man in staat.

Kleen gewin, brengt rijkdom in.

Het is een wel gesteld gemoed,

dat 't zuur ontvangt gelijk het zoet.

Blauwe oogen onder blond hair, zijn als koornblommen onder rijp graan.

Daar en is niets dat de menschen zoo geern bewaren, en dat zij zoo weinig sparen, als hun leven.

O mensch, ziet van uw' boosheid af,
eer dat gij daalt in 't duister graf.

Laat uwen zoon ongedeerd,

en koopt nen ezel,

dan hebt gij er twee.

Spaart vader, kwist kind.

Men kan deur geenen meulensteen zien, of er moet een gat in zijn.

Ontneemt de deugd den strijd en pijn,
en deugd en zal geen deugd meer zijn.

[p. 366]

Gij leeft om te sterven, sterft om te leven.
Een' wijze vrouw, is 's mans behouw.
Tijd genoeg en al te vroeg, ze kwamen alle twee te late.

Een brouwer zonder mout,
een timmerman zonder hout,
een boer zonder beesten,
zijn drie arme geesten.

Eénen keer weelde, verslaat zeven keeren armoê. - Babe Suikers zei het ook, en z' hield 's zondags kermesse, en ze at ook geheel de weke droogen brood met vette tanden.

Niet en handelt, niet en breekt.

‘'t Is al verloren vlaamsch’, zei de vent, ‘en de Waals hèn 't zoo noodig.’

Die geen' koe en heeft, en moet geen gers pachten.

Sparen als gij 't hebt, en sparen als gij 't niet en hebt, is altijd sparen.

De kouse rekt naar 't been.
't Komt te peerde, en 't gaat te voete weg.

Hij zegt hij al vele in ne zomerschen dag, maar nog meer in een' wintersche weke.

't Gaat daar al even nauw en dichte, bendig.

De Meie koel en wak,

is koorn in den zak.

Een natte Maarte en nen droogen April,
is een' g'heele boerescheure vul.

Wie aan God wilt behagen,
moet den armen onderschragen.

Mijn herte is gezond,

weegt mijn beurze geen pond.

Altemets en is geen gewente.

Doet een ieder vóór zijn' deure kuischen, de strate zal net liggen.

Met een glas proeft men een tunne.
Hij valt van 't rad op 't wagenwiel.

‘Die met zijn zelven boft, en deugt niet, maar ik ben goed’, zei Stoffele.

Twee katten aan één muis,
twee vrouwen in één huis,
twee honden aan één been,
komen zelden overeen.

[p. 367]

‘'t Is 't laatste en 't alderlaatste,’ zei de vent, en hij spoog zijn herte uit.

G.V.d.P.