Biekorf. Jaargang 10

[p. 257]

[Nummer 17]

Het gravelijk Slot van Franchimont
(Vervolg van bladz. 243)

OP het slot van Franchimont en was er niemand te bedde noch in de ruste, maar allen zaten, met doodelijken angst in hun herte, rond de markgravinne in de groote zale. Poppo las luide-op zijne gebeden en iedereen volgde zijn voorbeeld: 't was al zuchten en bidden dat men zag en hoorde, terwijl de wind buiten stormde en dat eene hevige slagregen kletterde op de ruiten, dat zij benauwdelijk ruttelden in hunne looden ramen. De uren vergingen trage en het wierd eindelijk middernacht, 't wierd één en nog niemand hadde de pijnlijke stilzwijgenheid durven onderbreken.

Odila, de goede vrouwe, over van droefheid en verlegentheid om het lange wegblijven van haren man en van haar kind, wendde haar ten langen laatsten tot hare wapenknechten en sprak:

‘Als brave lieden, die mijn angsten en mijn verdriet

[p. 258]

verstaat, wilt toch, ik smeek u, eens gaan zien waar zij geblonden zijn; ik sterve van verlegentheid?’

Daar en was geen een die antwoordde, geen een die roerde en allen bezagen, bleek van benauwdheid, hunne goede meesteresse.

‘Om de liefde Gods, mijne vrienden,’ hernam zij, ‘ik zal er u rijkelijk voor beloonen, gaat toch zien, ik vreeze dat er hun een ongeluk is overgekomen.’

‘Edele vrouwe,’ sprak de oudste lijfknape, ‘gij weet dat wij u niets en kunnen weigeren, maar dezen keer, 't is sterker als wij, wij en durven niet. Zondt gij ons tegen tijgers, leeuwen of beren, of tegen woeste vijanden, wij zouden allen gelijk één man aanstonds vertrekken en strijden en vechten en sterven om het gevaar van u te weren; maar tegen helsche geesten ten strijde trekken of ons aan hunne macht blootstellen, dat is de dood vruchteloos te gemoet loopen, dat en kunnen noch en mogen wij niet doen en dat en moogt gij van ons niet eischen. Hebt gij dien pelgrim niet belet, hoe aardig in zijne doeninge, welke vreugde in zijn oogen als de markgrave 't besluit nam tegen Gorr te gaan strijden, hoe verlegen hij wierd iedermaal dat de eerweerde caplaan zijn kruise sloeg, en dan dat plotseling en onopgemerkt verdwijnen, o edele vrouwe, ik ben overtuigd dat die pelgrim, geen pelgrim en was, maar Satan in menschenlijve. Hij is gekomen om onzen edelen Heere uit te dagen en in zijn verderf te storten, dat is mijne innige overtuiginge. Daarbij, die ongewone donker en die storme, die zoo ijzelijk huilt daar buiten en geheel het slot bij stonden doet schudden en beven, dat al en schijnt ons niet natuurlijk en heeft ons herte vervuld met eenen onweêrstaanbaren schrik. Gedoogt toch dat wij u voor den eersten keer van ons leven ongehoorzaam zijn. Wij en hebben ook maar één leven. Gij zult ons rijkelijk beloonen, zegt gij; maar, wat kunnen ons al de schatten der wereld baten, als wij dood zijn? Uitgaan nu naar de mote van Becco is voor ons zoovele als gaan sterven.’

Odila zweeg. Zij verstond hoe redelijk de antwoorde van haren getrouwen lijfknape was, en zij weende en bad

[p. 259]

voort en allen voegden hunne gebeden bij deze der diepbedroefde markgravinne.

Zoo verliep het overige van dien akeligen nacht en 't wierd eindelijk wederom te helderen; de wind en de storm waren gevallen en de eerste zonnestralen verguldden reeds het Oosten. Guido en Reginhard bleven weg en Odila lag van angst in bezwijming in haren zetel. Men klom op den torre om te zien of men nievers in de verte den slotheer en zijnen zoon en zou ontwaren. Omgerukte boomen lagen hier en daar. De velden waren bezaaid met afgescheurde takken; beken en dijken stroomden over en geleken aan breede en wilde vloeden. Ginder verre zagen zij dit schrikkelijk woud zwart afteekenen; maar nievers geen menschenwezen te ziene.

Nochtans met het aanbreken van den dag, was hun schrik verminderd en hun voorige moed was wederomgekeerd, en zij besloten op zoek te gaan achter hunne meesters. Poppo schikte alles; zulke en zulke ging op het slot blijven om te waken over de markgravinne en hij zou hem aan hun hoofd stellen en geheel den bosch in alle richtingen doorkruisen. Eenige stonden later was geheel de bende gereed en sterk gewapend en zij vertrokken rechte naar den bosch, daar zij de dreve insloegen, die uitkwam op de duivelsmote van Becco.

't Was volop dag als zij daar kwamen en wat ijzelijk schouwspel zagen zij daar. Onder eenige afgewaaide takken zagen zij daar Reginhard bijna onkennelijk en vol slijk; zijne lange haren waren nat en op zijn aangezichte geplakt. Hij lag daar roerloos als een doode. Poppo ging bij hem, men rechtte hem op, men onderzocht hem, hij asemde nog, hij was alleenlijk buiten zwee. 't En leed al niet lange eer hij bekwam, dank aan de wijze zorgen van Poppo. Hij herkende zijne trouwe wapenknechten en was in state van te spreken.

Al de afgrijzelijke gebeurtenissen van dien schrikkelijken nacht kwamen hem te binnen en zijn eerste woord was ‘vader, waar is vader?... leeft hij nog?’ En, ziende dat zij niet en antwoorden, sprong hij rechte; de angst hadde hem al zijne krachten wedergegeven en hij liep

[p. 260]

vooruit in de richtinge van den laatsten en akeligen schreeuw, dien hij gehoord hadde. Al de wapenmannen volgden hem. ‘Alhier! alhier!’ riep Reginhard, alhier moet vader ievers liggen.’

Eenige stappen van daar, vinden zij Guido's zweerd, geheel geschaard en in twee'n, in drie plaatsen gespleten en geborsten.

‘Hij moet schrikkelijk geworsteld hebben,’ riepen de eene, ‘beziet eens dat zweerd, in welk eenen staat!’

‘Wie weet!’ zuchtten de andere, ‘laat ons voort zoeken!’

Nog wat verder vonden zij eene plaatse geheel plat getrappeld en de boomen in 't ronde waren met bloed besmeurd aan stam en tak. Hier en daar lagen stukken kleêren, half in den grond geplakt, men onderzocht ze, 't waren stukken van Guido's kleêren: geen twijfel meer, hij was dood... hoe schrikkelijk! Men zocht voort en wat vonden zij? Oh! ijzelijk schouwspel! Daar lag een hoop afgeknaagde menschenbeenderen en daar rond wel honderd wolvenpooten nog bijna versch in 't slijk geprent.

't Was al dat er nog overbleef van den roekeloozen slotheere. Zij namen alles zorgvuldiglijk mede en keerden vol schrik en angst naar het gravelijk slot terug.

De markgravinne, die tot haar zelven wedergekeerd was, stond aan een raam te kijken. Zij ziet de bende wapenlieden naderen, zij herkent Poppo en Reginhard, haren zoon. Over van blijdschap loopt zij naar haren bidbank om God te bedanken. Och! zij en twijfelt niet, Reginhard keert ongedeerd weder en bijgevolg Guido ook, het onweder dat haar leven bedreigde, is over.

Eenige oogenblikken later, vliegt de deure der zale open en Reginhard ligt aan den hals van zijne moeder.

‘Waar is uw heer vader, mijn kind?’ vraagt zij, verwonderd hem nog niet te zien.

Voor alle antwoorde kreeg zij twee natte zoenen gevolgd van onbeschrijfelijk gesnik en geween. Dan begon Poppo op de voorzichtigste wijze mevrouwe in te lichten over het gebeurde, en eindigde met deze woorden ‘...... 't is zoo wreed te vallen in de handen van den

[p. 261]

levenden God, laat ons bidden om bermhertigheid over zijne arme ziele.’

En al de lijfknapen en dienstboden, die stillekens in de zale waren gekomen, vielen op hunne knie'n en baden een stil gebed voor hunnen rampzaligen meester.

Odila, bij 't vernemen van dit onherstelbaar ongeluk, viel van de eene kwalijkte in de andere en 't liep zeer lang aan, eer zij waarlijk stelde en stilde.

Als 't nu begon te beteren, vroeg zij achter de reliquie van den Heiligen Eligius en overlaadde zo met kussen.

‘Och!’ riep zij, ‘zonder uwe bescherming was ik alles kwijt, nu toch heb ik tot mijnen troost nog mijnen lieven Reginhard. Och lief kind, stelt uw betrouwen op God en zijne Heiligen, maar vreest hun ooit in eerbied te kort te blijven en beweent geheel uw leven het rampzalig einde van uwen vader. Och! mocht hij toch bij den goeden God erbarming vinden!’

's Anderendaags, nam Odila, door het gebed versterkt, en verlicht door het storten van eenen vloed van tranen, het besluit die plaatse te gaan bezoeken, daar haar man zoo ongelukkig omgekomen was. Poppo en Reginhard gingen mede; veel volk van 't omliggende, dat 't wreede nieuws vernomen had, volgde in eerbiedige stilte de bedroefde weduwe.

Hier waren zij getuige van een nieuw wonder: de mote was ingezonken en geheel die opene plaatse was zoo plat en zoo effen, dat men moeilijk nog kon zien waar de ronde heuvel gestaan hadde.

Naderhand wierd deze plaatse door kerkelijke gebeden gezuiverd, en op de kosten der markgravinne wierd er daar eene prachtige capelle gebouwd, daarin de reliquie van den Heiligen Eligius bewaard wierd, als een onweêrlegbare getuigenisse van de machtige bescherminge der Heiligen. Later, met den loop der tijden, wierden rond de capelle huizen gebouwd, zoodanig dat het een schoon dorp wierd en heden ten dage bestaat het nog en draagt den name van Becco. De kerke is toegewijd aan den Heiligen Eligius en daarin is nog die kostbare reliquie bewaard van den laatsten slotheere van Franchimont;

[p. 262]

'k zegge laatsten slotheere, want Reginhard vertrok naar het Heilig Land, daar hij stierf en het slot en geheel het markgraafschap overliet aan Balderic, bisschop van Luik. Van dien tijd af bleef het markgraafschap van Franchimont een leengoed van de bisschoppen van Luik en Franchimont bleef er de hoofdstad van. Eindelijk, in de fransche omwentelinge van 't jaar 1794, wierd het prachtig gravelijk slot door 't fransch gespuis in brande gesteken en nu en blijven er maar de droevige puinhoopen meer van over. Laat ons hopen dat ze met der tijd nog zullen hersteld worden, gelijk zoovele andere gedenkteekens onzer voorvaders.

J. Leroy