Biekorf. Jaargang 10

Het gravelijk Slot van Franchimont
(Vervolg van bladz. 185)

ALS de Pelgrim nu zijne bekomste g'eten hadde, knielde hij neder, vouwde zijne handen en zei, trage en plechtig:

‘Gezegend en geloofd zij God de Vader, God de Zoon en God de H. Geest, om al de weldaden die ik vandage hun te danken hebbe. Zij hebben mij op eene wondere wijze beschermd tegen de wilde dieren van het woud, mij bevrijd van de strikken die de dwaallichten mij spanden, in de veenlanden van Fagne, en van al de heksen en spoken die er hoekeren en woekeren, en eindelijk mijne schreden geleid naar het slot van den machtigen en edelen ridder Guido van Amblève, markgraaf en heer van Franchimont, daar ik hertelijk ontvangen worde en heilige herbergzaamheid geniete.’

[p. 201]

Daarna stond hij rechte, groette dankend den markgrave en zijne vrouwe en zette hem geheel betamelijk en deftig bij het vier.

Die aardige woorden, die doeninge, hadden bij eenieder groote nieuwsgierigheid verwekt. Elkeen dacht bij zijn zelven, met vreeze en schrik in het herte: wat mag er dien man overgekomen zijn, in de veenen van Fagne en in de bosschen? Hij spreekt van dwalende lichten, van spoken en heksen en van de helft van 't helsch gespuis; en te dien tijde was men nog vele benauwder als nu voor alle dingen, die min of meer betrek hadden met de onderwereld. De markgrave alleen scheen met zijne gevaarnissen te spotten; hij strekte hem meer op zijn gemak in zijnen zetel, vouwde zijne handen op zijnen buik, gaf eenen spottersgrim tusschen zijne vereende knevels en sprak aldus:

‘Bij dat ik hoore, vriend, gij hebt in eene ronde gedanst met de heksen en ander pluimgedierte? Vertelt eens die kluchten? En wel, en wel! die dutsen, met al hunne inbeeldinge van spoken en duivels en helle!’ ‘Ach edele markgrave,’ antwoordde de pelgrim, zonder acht te nemen op die spotternissen, ‘ik heb zulke schrikkelijke gevaren beleefd, ja, ge moogt mij gelooven, 'k en zou voor uw slot en landingen die ure niet meer willen beleven.’

‘Komt, komt, al die omwegen, vertelt eens uwe zoo schrikkelijke gevaarnisen, want 'k heb al lange gezien dat uw herte nog ondiepe ligt.’

‘En wel, daar in de veeningen der Fagne, heb ik al met eens omringd geweest, 'k en zal niet zeggen van tiene of twintig of honderd, maar van een vendel weerwolven, met hunnen hoofdman voorenop. En gij weet, als een christene mensch in hunne macht geraakt, 't is gedaan met hem, voor altijd gedaan’.

‘Weerwolven!’ riep Guido en hij streelde zijnen langen baard, ‘ik zou 'k en weet niet wat geven om eens zoo eenen wolf te ontmoeten: die gasten moeten aardig zijn van doeninge... dat zijn er vast met krulhaar? Hebt gij nog andere gevaarnissen beleefd dezen avond, laat

[p. 202]

eens hooren, 'k en hoore in de wereld niets liever...’ Dit zeggende lei hij nog een houtschier aan en hitste het vier, dat 't laaide tot boven den hangelhaak.

De pelgrim, altijd even onverschillig en koel hernam: ‘Ik zal u geheel mijne reize vertellen met al de gevaarnissen die ik tegengekomen hebbe, maar eerst moet gij weten wie ik ben, en waar ik naar toe ga. Gij hebt wis nog wel hooren spreken van den wonderbaren eenzater van Bolland, den eerbiedweerdigen Obrecht? Hij is, wijd en breed, overal bekend om zijn heilig en streng leven en om de menigvuldige genezingen die hij gedaan heeft door het verjagen van den duivel uit het lichaam der ongelukkige bezetenen. Enwel, ik ben zijn neef en wone bij hem. Mijn eerbiedweerdige oom hadde de belofte gedaan van naar Lierneux te gaan om de overblijfsels te vereeren van den heiligen Andries en den heiligen Symeter; maar, gelijk hij stokoud is en onbekwaam zijne belofte ten uitvoer te brengen, zoo verscheen hem, op gewissen nacht, een engel, die hem van zijne belofte ontsloeg en mij aanwees om ze te vervullen in zijne stede. 's Anderendaags vertelde hij mij de verschijninge en al wat de engel hem gezeid hadde, en ik aanveerde. Zoo is het, dat ik, op 't laatste van de verleden weke, vertrokken ben naar Lierneux, waar ik zonder ongevallen aangekomen ben. Lange en vele heb ik gebeden voor de rijve dier twee groote heiligen en eindelijk, na eenige hechtselen of médaillen gekocht te hebben waarin hunne ware beeltenisse geprint staat en na ze te hebben doen de heilige reliquien aanraken, heb ik wederom mijnen stok genomen en mijnen tweezak en 'k ben huize waard gekeerd. Hoe het gebeurd is, 'k en wete het niet; maar, in 't wederkeeren ben ik verdoold geloopen en na zes uren lastig klemmen en dalen, draaien en keeren, zag ik verre voor mij een groot zwart woud; mijn weg liep er naartoe, 'k moeste erdoor, 't begon reeds te duimsteren en de koude wind schuifelde door die bladerlooze boomen en voorspelde eenen stormachtigen nacht: 'k en was op mijn gemak niet en, om de waarheid te zeggen, 'k was benauwd, 'k en ging altijd maar gaan, en 't zweet stond op

[p. 203]

mijn voorhoofd en ik gerochte aan den ingang van dien benauwdelijken bosch. Daar kwam ik eenen herder tegen, die haastig naar huis trok met een tropken geeten, 'k sprak hem aan en 'k vroeg:

‘Mijn vriend, ik ben verdoold, 'k kome van Lierneux en 'k moete naar Bolland, en de weg dien ik volge, loopt door dezen bosch; kan ik in die richtinge nog te huis geraken?’

‘Ja vast, mijn vriend,’ sprak de herder, als gij dezen bosch zult gedweerscht hebben, zult gij daar eenen breeden weg vinden, op uw slinker hand, volgt hem en gij zult wederom op de goede richtinge komen.

‘Zoudt gij mij niet willen, gelijk een braven man, den kortsten weg toonen door dezen bosch; want 't begint te duimsteren en de nacht zal schrikkelijk donker zijn? 's Nachts alleene, verdoold in eenen bosch waar er waarschijnlijk wolven in hoekeren, dat en is van 't geestigste niet.’

‘Geheel geern, ik zal een ende met u medegaan om u te beter den weg te kunnen wijzen.’

Na zijnen hond door een teeken en eenige onverstaanbare woorden geboden te hebben voor de geeten te zorgen, ging hij meê met mij, de breede dreve in, die door dien bosch liep. Als wij eenige honderden stappen verre waren, stond hij stille en, met den vinger rechts op wijzende, sprak hij:

‘Mijn vriend, alhoewel gij mij teenemaal vreemd en onbekend zijt, luistert wel naar hetgeen ik u zal zeggen: volgt stipt den weg dien ik u wijzen zal of anders gij komt aan uw ongeluk.’

‘Wat!’; riep ik, ‘aan mijn ongeluk? zijn er moordenaars of baanstroopers in dezen bosch?’

‘Erger als dat, mijn vriend; maar luistert gij zult gaan hooren. - Volgt deze dreve altijd voort, tot dat gij zult op eene kruisdreve of beter eene opene plaatse komen, waar er wel vier of vijf dreven malkaâr kruisen. - Daar wel op te letten - gij moet dan de dreve volgen die rechte op de uwe als het vervolg is van deze die gij reeds begaan hebt. - Mist gij in 't kiezen van dreve,

[p. 204]

gij loopt gevaar van eenen verkeerden weg in te slaan en uit te komen op eene ander slag van kruisweg, daar ik voor al de koninkrijken der wereld niet en zou durven gaan. Ja, ge moogt mij vrij gelooven, geen mensch van geheel deze streke en zou daar durven gaan binst den nacht.’

‘Waarom dat, mijn vriend?’ vroeg ik angstig en nieuwsgierig.

‘Ik zal 't u al vertellen: die kruisweg is eene groote breede opene plekke, daar er noch struik, noch boom en staat en te midden dier plekke is er eene mote - en die mote is holde van binnen en heeft eenen uitgang al den westkant. Daar wonen kwaadaardige wezens in. 'k En wete niet hoe ik ze heeten zou, maar zij zijn zoo wreed en hebben het zoodanig op den mensch gemunt, dat iedereen op deze streke er van vergruwd en verschrikt is.

's Nachts, als 't zeer donker is, komen zij uit en dansen en springen zij in wilde ronden en huilen en tieren, dat het benauwdelijk en vereend is om hooren; als 't mane is en helder weder, blijven zij binnen en dan hoort men een doof geronk in die mote, dat de grond ervan beeft. Somtijds zwerven daar klare lichtjes in den omtrek en de late reiziger, meenende dat het licht is van ievers een brandende keerse, door de vensters van een huis, gaat er naartoe en wordt alzoo op die mote gelokt, daar hij op eene onmenschelijke wijze geradbraakt wordt en zijn bloed uitgezogen. Op die mote en in den omtrek en groeien er geen andere als vergiftige gewassen en de lucht dien men inasemt, stinkt en als 't waait de wind die door de struiken vliegt maakt een droevig geruchte als van klagen en kermen. De wolven, de herten en de wilde zwijnen vluchten verschrikt dat geweste; integendeel, de vuile padden en de slangen krioelen er. De nachtuil alleene, van al de vogels, durft aldaar vliegen en nog hoort men aan zijnen scherperen schreeuw, dat hij benauwd is.

‘Zoo, vriend, volgt wel mijnen raad en zwicht u van de dreve, die uitkomt op de duivelsmote, die, hier in de streke, de mote van Becco geheeten wordt. Dat de Heilige Remakel u bescherme; want 't is morgen vrijdag.’

[p. 205]

Na deze woorden, verliet de herder mij en keerde weder naar zijne geiten, en ik, verlegen en benauwd, sloeg wel twintig keeren mijn kruis eer ik verder op durfde gaan.

Al met eens de pelgrim verbleekte en eene rillinge liep over al zijne leden. De caplaan, bij het hooren van die benauwdelijke dingen, hadde zijn kruis gemaakt en de pelgrim hadde het bemerkt en hij was geheel uit zijn lood geslegen.

‘Wat schilt er, vriend pelgrim?’ vroeg Reginhard, ‘wordt gij onpasselijk?

‘Neen, jonge heer, 't en is niets, 't is dat ik nog half verschrikt ben als ik denke op Becco. 't Is nu voorbij, luistert, ik zal voort vertellen.’

('t Vervolgt)

J. Leroy